Leikhúsmál - 01.03.1963, Page 34

Gríma
Vinnukonurnar eftir Jean Geneí
Leikstjóri: Þorvarður Helgason. Frumsýnt 29. jan. 1963
Jean Genet stendur nú ó rúmlega fimmtugu. Það er
kunnara en frá þarf að segja að þetta er skepna, fyrr-
verandi margfaldur þjófur og homosexualisti, með meiru,-
nú fœr hans aðskillega náttúra svo mikla útrás í ritstörf-
um að hann hefur lagt stigamennskuna á hilluna eða
frá því að hann var sýknaður af fangelsisdómi, sem
hljóðaði upp á lífstíð, vegna bœnaskjals undirrituðu af
Claudel, Gide, Sartre, Cocteau og fleiri heiðursmönnum.
Svona eru nú Frakkar.
Sumir segja að þarmeð hafi verið stolið af honum
glœpnum, hitt mun þó sönnu nœr að Genet hafi fremur
fœrst í aukana í andlegum skilningi við það að gerast
borgaralegur, þjóðfélagssýn hans og skilningur á mann-
legu eðli hafa síður en svo breytzt „til batnaðar" við
þessa náð hins opinbera.
Það mun ekki ofmœlt að Genet þjáist af nœmleika,
eins og Frúin í leik þeim sem hér um rœðir. Sá nœmleiki
(sem er hvortveggja aflvaki afbrota hans og skáldverka)
er öðru fremur af kynferðislegum toga — heimurinn
samanstendur af kyntáknum, og hann sjálfur í einhvers
konar kynferðissambandi við umhverfið, hvort heldur það
er fangelsismúr, karlmaður eða sólin. Og með því að
maðurinn af guðs náð (eða andskotans) er ennfremur
gœddur óvenjulegum andlegum hœfileikum, þeim sem
við nefnum snilligáfu, er tilgangslaust að láta sem hann
sé ekki til, nema þá á sömu forsendu og konan sem
sagði: „skítur intressar mig ekki!" Slíkt sjónarmið er
afar skiljanlegt, en sannar þó ekki að skítur geti ekki
verið intressant.
30