Leikhúsmál - 01.03.1963, Qupperneq 36

Musica Nova
Amal og nœturgestirnir,
ópera eftir Gian-Carlo Menotti
Frumsýnd 26. desember 1962
Af vitringunum þremur ! óperunni Amal og nœturgest-
irnir, sem voru 6 leið til þess að fœra nýfœddum frels-
aranum gjafir sínar, var só með mirruna, Kaspar, skringi-
legur og heyrnarsljór, þannig að hann tók seint við sér
og endurtaka þurfti allar setningar óður en hann heyrði
þœr og skildi. Sama máli gegnir um dagblöðin hér og
þeirra undirtektir á þessari óperu. Um fimmtíu manna
hópur kveður sér hljóðs um jólin að flytja verk, sem aldrei
hefur verið flutt hér áður, eftir tónskáld, sem aðeins einu
sinni hefur verið kynnt hér áður (Miðillinn 1953); blöðin
höfðu einhverja óþyrmilega heyrnarröskun gagnvart öllu
saman og birtu ekki umsagnir sínar um verkið fyrren eftir
dúk og disk eða alls ekki. Jólatrésskemmtanir sátu þar
í fyrirrúmi. Amal og vitringarnir voru þagðir í hel að
óverðskulduðu.
Það er augljóslega ekkert áhlaupaverk að safna svona
stórum hópi listafólks saman undir einn hatt og koma
upp sýningu við þau kjör, sem Tjarnarbœr hefur uppá að
bjóða. Auk þess sem aðalhlutverk voru skipuð ósviðsvönu
fólki. Auðvitað gœtti þessa alls nokkuð. Oft var þröngt
á þingi á sviðinu. Dansinn naut sín ekki, enda heldur
ósjálegur. Hópatriðin voru stirðleg. Ljós hefði mátt nota
betur. Og leiktjöld þóttu mér heldur óglœsileg, — hefðu
mátt vera mýkri í línum. Gunnar R. Hansen, leikstjóri,
hefur eflaust átt hér erfiðan róður, en tókst að ýmsu
öðru leyti að gefa söngleiknum fallegan svip, hófsaman
og hátíðlegan.
Mest á óvart kom Svala Nielsen í hlutverki móður-
innar. Hún hefur mikla rödd og óstýriláta, sem að vísu
vantar nokkra mýkt og breidd í tónbogum og fínni fág-
un, en í heild hefur Svala gott vald á henni og hinum
ýmsu tónbrögðum sönglistarinnar. Og við það bœttist, að
hún kunni vel að koma fram á sviði. Sigurður R. Jónsson
sómdi sér vel sem Amal: sem lítill, óframfœrinn og bœkl-
aður drengur. Og feimnir, bceklaðir drengir þurfa ekki
að hafa ógurlega mikla hetjurödd. í söngleikjum þurfa
þeir samt að vera lagvissir. Og það var Sigurður. Vitring-
arnir voru afskaplega stranghelgir í andlitinu og sungu
fallega.
Auðvitað er þetta verk fyrst og fremst hljómlistarverk.
Mig grunar, að nafnið musica nova hafi dregið úr mörg-
um að sjá það. Hafi þeir haldið það vera algjört fram-
herjaverk, bláköld gáfnaleikfimi, sem gerði lítinn greinar-
mun á flatarmálsfrœði og tónlist. En því var öðru nœr.
Hljómlistin er öllum áheyrileg, þýðleg, litbrigðarík í út-
setningu og áhrifum, melódísk á köflum og glettin.
Verulega fallegar samfléttanir. Og ágœtlega túlkuð af
hljómsveit musica nova, stjórnandi Magnús Bl. Jóhanns-
son. Má þar einkum geta hörpuleikarans, Jude Mollen-
hauer, sem margt hvíldi á.
Það er að vissu leyti áncegjulegt, að ópera þessi skuli
hafa náð svo miklum vinsœldum víða um heim. Því efnið
er af því taginu, sem œtla mœtti að sklrskotaði lítið til
yfirborðsskapar og kuldalegrar ruddamennsku vorra tíma:
hin þjóðsagnalega fátœkt eins vegar en auður hins vegar,
fórn hins fátœka, góðverkið og launin, kraftaverkið. í
rauninni nauðaeinföld, og útjöskuð barnaprédikun, en !
þessum búningi kannske þekk sálarhreinsun fyrir allt það
fólk, ungt sem gamalt, sem lltur sömu augum á nokkra
tilfinningasemi og bólusótt eða holdsveiki. Tilvalin jóla-
hugvekja. Vonandi fáum við að njóta hennar aftur nœstu
jól. ólm
32