Leikhúsmál - 01.03.1963, Page 63

alveg ágœtir, hvor á sinn hátt. (verður ákafari)
Baudelaire er náttúrulega . . . ööööö . . . .
langtum betri, en Marquand skipar sitt rúm . . .
í okkar . . . öööö . . . þjóðar. . .
Jerrí: Sleppum því.
Pétur: Ég . . . afsakið.
Jerrí: Vitið þér hvað ég gerði áður en ég fór
í dýragarðinn í dag? Ég gekk alla leiðina upp
eftir Fimmta strœti frá Washington-torgi; alla
leiðina.
Pétur: Nú; þér búið þá í listamannahverfinu
(Pétur virðist vera farinn að halda að hann
skilji hvernig í öllu liggur)
Jerrí: Nei, það geri ég ekki. Ég fór með neð-
anjarðarlestinni niður í listamannahverfið svo
að ég gœti gengið upp Fimmta strœti, alla leið-
ina að dýragarðinum. Það er eitt af því sem
maður verður að gera; stundum verður maður
að fara mjög langt úr leið til þess að komast
stuttan spöl til baka á réttan hátt.
Pétur: (nœstum ólundarlega) Nú, ég hélt að þér
byggjuð í listamannahverfinu.
Jerrí: Hvað voruð þér að reyna? Fá einhvern
botn í þetta? Koma öllu í röð og reglu? Skipa
niður í rétt hólf? Já það er alveg vandalaust;
ég skal segja allt af létta. Ég bý í fjölbýlishúsi,
á efri vestri bakkanum, milli Kolumbusar-strœtis
og vesturendans á Central Park. Ég bý á efstu
hœð; á bakhliðinni; gegnt vestri. Það er hlœgi-
lega lítið herbergi, og einn veggurinn í herberg-
inu mínu er örþunnt timburþil (úr kassafjölum);
þetta fjalaþil skilur herbergið mitt frá öðru
hlœgilega litlu herbergi, svo ég býst við að
þessi tvö herbergi hafi einu sinni verið eitt her-
bergi, lítið herbergi að vísu, en ekki endilega
hlœgilegt. í herberginu handan við fjalaþilið
býr svört drottning og hann hefur alltaf dyrn-
ar sínar opnar,- ja kannski ekki alltaf en alltaf
þegar hann er að reyta og snyrta augabrýnn-
ar á sér, og það gerir hann með einbeitingu
Búddha-dýrkandans. Þessi svarta drottning er
með skemmdar tennur sem er nú sjaldgœft í því
liði, og hann á japanskan slopp, sem er líka
œði fágœtur; og hann gengur í þessum slopp
þegar hann fer eftir ganginum á salernið og
af því, og það er býsna oft. Ég meina, hann
fer skrambi oft á salernið. Hann lœtur mig al-
veg í friði, og hann er aldrei með neinn uppi
í herberginu hjá sér. Allt og sumt sem hann
gerir er að reyta augabrýnnar og snyrta, ganga
í þessum slopp og fara á salernið. Nú, herberg-
in tvö á hœðinni minni, sem snúa fram, eru
ofurlítið stœrri gœti ég trúað; en þau eru ósköp
lítil líka. í öðru þeirra er fjölsky.lda frá Puerto
Rico, hjón og slangur af börnum,- ég veit ekki
hvað þau eru mörg. Þetta fólk heldur uppi mik-
illi risnu á heimili sínu. I hinu framherberginu,
þar býr einhver, en ég veit ekki hver það er.
Ég hef aldrei séð hver það er. Aldrei. Aldrei
nokkurn tíma.
Pétur: (það hefur komið á hann) Hvers vegna
. . . . hvers vegna búið þér þarna?
Jerrí: (aftur líkt og í fjarska) Ég veit það ekki.
Pétur: Það virðist ekki vera mjög vistlegur stað-
ur, þar sem þér búið.
Jerrí: Onei; það er ekki íbúð við Sjötugasta
strœti á eystri bakkanum. En ég á heldur ekki
eina konu, tvœr dœtur, tvo ketti og tvo stofu-
páfagauka. En það sem ég á, það eru snyrti-
áhöld, ofurlítið af fötum, hitunartœki sem er
alls ekki œtlast til að ég eigi; ég á dósahníf,
það er lykill á honum; hníf, tvo gaffla, og tvœr
skeiðar, aðra litla hina stóra,- þrjá diska, bolla,
undirskál, glas til að drekka úr, tvo mynda-
ramma, báða tóma, átta eða níu bœkur, öskju
með klámmyndaspilum, heil spil, gamla ritvél
með eintómum upphafsstöfum, og lítinn láslaus-
an peningakassa og hvað skyldi vera í honum?
Steinar! Nokkrir steinar .... sœsorfnar stein-
völur sem ég tíndi á ströndinni þegar ég var
krakki. Og undir þeim . . . undir því fargi ....
eru nokkur bréf . . . elsku-bezti-bréf . . . elsku
bezti hvers vegna gerirðu ekki þetta, og elsku-
bezti -hvencer -œtlarðu -eiginlega -að-gera-þetta
-bréf og hvenœr-bréf líka. Hvenœr œtlarðu að
skrifa? Hvenœr œtlarðu að koma? Hvenœr?
Þau bréf eru frá seinni árum.
Pétur: (einblínir þungbúinn á skóna sína, síðan)
En þessir tveir tómu myndarammar . . . .?
Jerrí: Ég sé ekki að það þurfi að gefa neina
skýringu á þeim. Er málið ekki augljóst? Ég hef
engar myndir af neinum til þess að láta í þá.
Pétur: En foreldrar yðar . . . kannski .... vin-
kona ....
Jerrí: Þér eruð ákaflega elskulegur maður og
þér eruð haldinn sakleysi sem sannarlega mœtti
öfunda yður af. En mamma gamla og pápi gamli
eru dauð . . . sko . . ég er líka alveg eyðilagð-
ur útaf því . . . ég segi það alveg satt. EN.
Þau eru nú á himnareisu með þennan skrípa-
þátt sinn, svo ég veit ekki hvers vegna ég œtti
að fara að horfa á þau uppstillt í ramma. Auk
þess eða öllu heldur er það nú mergurinn máls-
ins að mamma gamla stakk pabba gamla af
þegar ég var tíu og hálfs árs; hún tók sig upp
og fór í eina heljarmikla hórdómsreisu um Suð-
urríkin. Ferðalag sem stóð í eitt ár . . . og fylgi-
spakasti félagi hennar .... meðal annara,
meðal margra annara . . . var herra Whisky
nokkur. Að minnsta kosti sagði pabbi gamli mér
það þegar hann hafði farið suðureftir . . . var
kominn aftur og hafði flutt líkið af henni norð-
ur. Við fengum fréttirnar milli jóla og nýjárs,
sko, að mamma gamla hefði gefið upp andann
í einhverju bœli í Alabama. Og heimkoma
hennar var ekki eins kœrkomin .... eftir að
andinn var á bak og burt. Ég meina hvað var
hún þá? Líkdrumbur . . . líkdrumbur að norðan.
Að minnsta kosti hélt pabbi gamli upp á gaml-
árskvöld í tvœr vikur samfleytt og slagaði á
framhliðina á strœtisvagni sem var reyndar
ekki kyrr og þá var ekki meira um blessaða
fjölskylduna að fást. Og þó var fjölskyldan að
vísu ekki úr sögunni; þá kom systir mömmu til
skjalanna sem gekk ekki á syndarinnar vegum
né sótti huggun í flöskuna. Ég flutti til hennar,
og ég á heldur óljósar minningar um hana,
nema ég man ennþá eftir því að hún fór hörku-
lega að öllu: sofa, borða, vinna, biðjast fyrir.
Hún datt niður dauð í stiganum upp í íbúðina
hennar, sem var þá líka mín íbúð, daginn
sem ég lauk prófinu úr gagnfrœðaskólanum.
Ef ég. á að segja yður mitt álit á því tiltœki
þá finnst mér það einsog ómerkilegasta Mið-
Evrópu-skrítla.
Pétur: Æ-ji; œ-ji.
Jerrí: Æ-ji hvað? Það er langt síðan, og éc
kœri mig ekki um að viðurkenna fyrir sjálfum
mér að það komi neitt við mig. Kannski getið
þér samt skilið, hvers vegna mamma gamla og
pabbi gamli eru ekki í neinum ramma. Hvað
heitið þér? Fornafnið.
Pétur: Ég heiti Pétur.
Jerrí: Ég gleymdi að spyrja þig að því. Ég heit:
Jerrí. ,
Pétur: (hlœr svolítið og er ekki rótt) Sœll Jerrí.
Jerrí: (kinkar kolli í kveðjuskyni) Sjáðu nú til;
hvers vegna í ósköpunum œtti maður að hafc
mynd af stúlku, hvað þá í tveim römmum? Þú
manst að ég á tvo myndaramma. Ég hitti þessar
litlu fallegu stúlkur aldrei nema einu sinni,
fcestar þeirra myndu vilja vera stundinni lengur
í sama herbergi og myndavél. Það er skrítið.
og skyldi það vera sorglegt?
Pétur: Með stúlkurnar?
Jerrí: Nei.Ég er að velta því fyrir mér hvort það
er sorglegt að ég hitti þessar litlu stúlkur aldrei
nema einu sinni. Ég hef aldrei getað legið með,
eða, hvernig segir maður . . . sofið hjá neinni
nema einu sinni. Einu sinni, það er allt og sumt.
Bíddu annars; í hálfa aðra viku, þegar ég var
fimmtán . . . ég blygðast mín niður í tœr fyrir
það hve kynþroskinn kom seint . . . þá var ég
k-y-n-v-i-l-l-i-n-g-u-r. Ég var sko hinsegin ....
(mjög hratt) . . . . og þrisvar sinnum hinsegin,
hinsegin, hinsegin, . . . . og bjöllurnar klingdu
í eyrum og hátíðaborðarnir blöktu í vindinum.
Og þessa ellefu daga hitti ég að minnsta kosti
tvisvar á dag son eftirlitsmannsins í skemmti-
garðinum .... Það var grískur strákur sem
átti sama afmœlisdag og ég, nema hann var
bara árinu eldri. Ég held að ég hafi verið mjöa
ástfanginn . . . kannski var ég bara ástfanginr.
af kynlífinu. Er þetta kannski ekki furðuleg
saga? Og núna; en hvað ég elska þessar litlu
stúlkur, alveg satt, ég elska þœr í svona klukku-
tíma.
Pétur: Mér sýnist þetta vera ósköp einfalt mál.
Jerrí: (reiður) Heyrðu, œtlar þú að fara að
segja mér að kvcenast og fá mér páfagauka?
Pétur: (sjálfur reiður) Blessaður gleymdu þess-
um páfagaukum. Og góði vertu einhleypur ef
þú vilt. Það kemur mér ekkert við. Ekki byrjaði
ég þessar samrœður í............
Jerrí: Allt í lagi, allt í lagi. Fyrirgefðu. Er það
í Jagi? Ertu reiður?
Pétur: (hlœgjandi) Nei, ég er ekkert reiður.
Jerrí: (léttir) Það var gott. (tekur nú aftur upp
sinn fyrri tón) Það var skrítið að þú skyldir fara
að spyrja mig um myndarammana. Ég hefðí
haldið að þú myndir spyrja mig um klám-
myndaspilin.
Pétur: (brosir íbygginn) Ætli maður hafi ekki
séð svona spil.
Jerrí: Það er ekki mergurinn málsins. (hlœr) Ég
býst við að þú og félagar þínir hafið látið
svona spil ganga á milli þegar þú varst strákur,
eða kannski áttirðu sjálfur stokk.
Pétur: Ég býst við að svo hafi verið um margc
okkar.
Jerrí: Og svo fleygðirðu þeim rétt áður en þú
kvœntist.
Pétur: Nei, hvaaað. Ég þurfti ekkert þesskonar
þegar ég varð eldri.
59