Fréttablaðið - 28.12.2022, Blaðsíða 34

Ásgeir Jónsson seðlabankastjóri segist ófeiminn við að tala um hvað íslenskri þjóð gangi vel þrátt fyrir allt. FRÉTTABLAÐIÐ/SIGTRYGGUR ARI
Ásgeir Jónsson seðlabanka-
stjóri segist líta á það sem
sitt meginhlutverk að segja
satt og rétt frá og gera það
umbúðalaust. Þótt styr hafi
staðið um störf hans á árinu
segist hann líta á það sem
sinn helsta styrk að vera ekki
hluti af neinni klíku. Umræð-
an á Íslandi geti þó á köflum
verið full neikvæð.
Það er óhætt að segja að
gustað hafi um Ásgeir
Jónsson seðlabankastjóra
á árinu. Hann þykir opin-
skárri en forverar hans og
hefur verið óhræddur við að tjá sig
með frjálslegum hætti í starfi. Hann
segir umræðuna á Íslandi óþarflega
neikvæða á köflum. Fólki hætti til
að gleyma því hvað við höfum það
í rauninni gott. En það megi alltaf
gera betur og enginn sé hafinn yfir
gagnrýni. Allra síst seðlabanka-
stjóri.
Ásgeir lítur sáttur um öxl nú
þegar árið er gert upp. Hann segir
síðustu mánuði hafa verið við-
burðaríka þótt margt af því sem
bankinn hafi glímt við hafi verið
miður gleðilegt.
„Kannski eru margir búnir að
gleyma því en í upphafi árs vorum
við enn að glíma við takmarkanir.
Svo fór hagkerfið á alveg blússandi
siglingu. Fór úr slaka í þenslu á mjög
skömmum tíma og verður líklega
Tilheyrir engri klíku og skuldar engum neitt
Guðmundur
Gunnarsson
ggunnars
@frettabladid.is
Sú reynsla kenndi mér
að forðast meðvirkni
með hagsmunaöflum.
Þjóðin á heimtingu á
að vita hvað er í gangi
hverju sinni.
Ég hef
reynt að
útskýra
fyrir þjóð-
inni hvað
Seðlabank-
inn er að
reyna að
gera. Það
tekur
stundum á.

gert upp með 7 prósenta hagvexti.
Það gat því aldrei endað með öðru
en vaxtahækkunum.“
Umræðan oft hvöss
Ásgeir segir ekkert óeðlilegt við að
fólk takist á um slíkar ákvarðanir.
Þegar litið er yfir árið segist hann
samt ánægður með hvernig stjórn-
tækjum bankans hafi verið beitt.
Þá sérstaklega hvernig skilyrði um
hámarksveðsetningu og greiðslu-
byrði fasteignalána hafi komið í veg
fyrir lánabólu. Það hafi unnið með
peningastefnunni.
„Á heildina litið var hagvöxturinn
og einkaneyslan miklu meiri en
nokkur sá fyrir. Húsnæðismarkað-
urinn var sömuleiðis miklu kraft-
meiri en búist var við. Ef hægt er
að draga einhvern lærdóm af þessu
mætti kannski segja að við hefðum
átt að hækka stýrivexti fyrr. Samt
vorum við fyrsti vestræni seðla-
bankinn til þess að hefja hækkun
vaxta.“
Mitt í þessu öllu megi þó ekki
gleyma, segir Ásgeir, að vaxtahækk-
anir hafi í raun verið drifnar áfram
af góðum fréttum.
„Mér finnst mjög mikilvægt að
halda því á lofti hvað okkur hefur,
þrátt fyrir allt, tekist að halda
skuldum heimila og fyrirtækja í
stöðugu horfi. Ísland er ekki gírað
upp í rjáfur og hækkun á húsnæðis-
verði hefur ekki verið rekið áfram
af lánabólu. Skuldir heimilanna eru
enn um 150 prósent af ráðstöfunar-
tekjum, sem er mun lægra en þekk-
ist í nágrannalöndum okkar. Það er
mjög mikilvægt veganesti fyrir nýtt
ár – sérstaklega ef við horfum fram
á tímabundið bakslag í efnahags-
lífinu.“
Í því sambandi bendir Ásgeir ein-
mitt á hvað okkur hafi farnast vel.
„Hér er hagvöxtur, laun hærri
en erlendis og jöfnuður meiri. Lífs-
kjör eru mjög góð á Íslandi. Í öllum
samanburði.“
Að hans mati hætti Íslendingum
hins vegar til að vera svolítið í nei-
kvæða gírnum. „Svona almennt
séð. Það litar þjóðfélagsumræðuna
og gerir hana leiðinlega. En það er
ekkert nýtt. Það er enginn búmaður
nema hann barmi sér,“ segir Ásgeir.
Að hans sögn er gæðunum vissu-
lega misskipt en þá sé mikilvægt
að muna að peningastefna sé í eðli
sínu velferðarstefna. „Þrátt fyrir allt
eru það hinir tekjulægstu sem finna
mest fyrir hækkunum og verð-
bólgu. Það setur enn meiri þrýsting
á Seðlabankann. Að hann standi
við sitt og tryggi stöðugt verðlag,“
segir Ásgeir.
Talar ekki eins og embættismaður
Það áraði mjög vel í íslensku efna-
hagslífi þegar Ásgeir steig fyrst inn í
Seðlabankann. Síðustu mánuði hafa
spjótin hins vegar staðið á honum.
Hvernig hefur Ásgeiri gengið að
stíga þá öldu?
markaðurinn20 28. desember 2022 miðVikuDaGur