Klifur : fréttablað Sjálfsbjargar, landssambands fatlaðra - 15.05.2012, Side 17

17
Staðgöngumæðrun
Í framhaldi af skýrslu vinnuhópsins
þar sem vonast var til að þær
upplýsingar og sjónarmið sem
fram koma í skýrslunni geti orðið
grundvöllur upplýstrar umræðu um
hvort leyfa beri staðgöngumæðrun hér
á landi og þá með hvaða skilyrðum
var lögð fram á a þingi í janúar á
þessu ári þingsályktunarttillaga af
Ragnheiði Elínu Árnadóttur og 17
öðrum þingmönnum þar sem lagt var
til að velferðarráðherra skipi starfshóp
sem semji frumvarp sem leggi til að
Alþingi heimili staðgöngumæðrun í
velgjörðarskyni. Tillagan var samþykkt
með yfirgnæfandi meirihluta. Í tillögunni
eru ákveðin atriði sem vinnuhópurinn
skal leggja áherslu á við vinnu
sína og frumvarpsgerð. Þau lúta að
siðferðilegum, læknisfræðilegum og
lagalegum álitaefnum en eru þó ekki
tæmandi talin enda ljóst að leita þarf
til sérfræðinga við vinnuna og enn
fremur skoða hvaða reglur gilda um
staðgöngumæðrun erlendis.
Þörfin fyrir
staðgöngumæðrun
Í þingsályktunartillögunni segir m.a.
að þrátt fyrir gríðarlegar framfarir í
læknavísindum með tæknisæðingum,
glasafrjóvgunum og aðferðum til að
vinna á frjósemisvandamálum hefur
þörfin fyrir staðgöngumæðrun ekki
horfið. Til er hópur kvenna/para
sem ekki á neinn möguleika til að
eignast eigið barn nema með aðstoð
staðgöngumóður. Ástæður þess geta
verið fjölmargar, svo sem meðfætt
legleysi, krabbamein í legi og ófrjósemi
í kjölfar krabbameinsmeðferðar, svo
og skemmdir á legi eða legnám. Þá
getur einnig verið að líkami konu þoli
ekki meðgöngu og líf hennar yrði í
hættu reyndi hún að ganga sjálf með
barn.
Flestir þekkja þá gleði sem fylgir
því að eignast barn og ljóst er að
löngunin til þess að eignast barn
er ein sú sterkasta sem maðurinn
upplifir. Í litlu landi eins og Íslandi
er hópur kvenna eða para sem
þarf á aðstoð staðgöngumóður að
halda ekki stór, en er þó til staðar.
Í fyrrnefndri skýrslu vinnuhóps á
vegum heilbrigðisráðuneytisins segir
að líklega muni ekki fleiri en fimm pör
eða einstaklingar hér á landi hafa þörf
fyrir staðgöngumæðrun ár hvert.
Háværar raddir hafa verið í
þjóðfélaginu gegn staðgöngumæðrun,
en skoðanakönnun sem gerð var fyrr
á árinu tekur af allan vafa um vilja
þjóðarinnar. Í könnuninn voru um 87%
fylgjandi því að staðgöngumæðrun
verði gerð lögleg á Íslandi. Einungis
13% voru andvíg. Könnunin var gerð í
gegnum síma og 890 manns svöruðu.
-HK

Aðalbjörg Gunnarsdóttir, segir í viðtali í Klifur að staðgöngumæðrun
sé úrræði sem fatlaðar konur sem geta ekki átt börn ættu að líta til.
Starfandi er nefnd á vegum alþingis, sem er með þetta mál til skoðunar
og er það von hennar að hreyfihamlað fólk fái að koma með sitt
sjónarhorn fyrir nefndina.
Hátt í fjögur ár eru síðan þáverandi heilbrigðisráðherra, Guðlaugur
Þór Þórðarson, skipaði vinnuhóp “til að skoða siðfræðileg, lögfræðileg
og læknisfræðileg álitaefni varðandi staðgöngumæðrun og hvort leyfa
eigi staðgöngumæðrun hér á landi.” Í vinnuhópnum voru Guðríður
Þorsteinsdóttir sviðsstjóri lagasviðs ráðuneytisins, Kristján Oddsson
yfirlæknir og Ástríður Stefánsdóttir dósent við Háskóla Íslands.
Staðgöngumæðrun er hvergi heimil á norðurlöndum en löggjöf
landanna er misskýr hvað þetta varðar. Í íslenskum og dönskum lögum
er skýrt tekið fram að staðgöngumæðrun sé óheimil. Í löggjöf hinna
Norðurlandanna eru hins vegar ekki jafn skýr ákvæði um bann við
staðgöngumæðrun en önnur ákvæði leiða til þess að staðgöngumæðrun
er óheimil.
Hvað er
staðgöngumæðrun?
,,Staðgöngumæðrun í víðum
skilningi er þegar kona
(staðgöngumóðir) gengur
með barn fyrir par eða
einstakling (verðandi foreldra
eða foreldri) og hefur fallist á
fyrir meðgönguna að afhenta
þeim barnið eftir fæðingu”.
Barnið getur verið líffræðilegt
barn verðandi foreldra, en
einnig getur verið stuðst við
gjafasæði, gjafaegga eða
bæði.
Engin lántökugjöld
út 15. mars 2013
Kynntu þér græn lán á ergo.is
Suðurlandsbraut 14 > sími 440 4400
www.ergo.is > ergo@ergo.is