Fréttablaðið - 10.03.2023, Blaðsíða 27

LEIKHÚS
Óbærilegur léttleiki
knattspyrnunnar
Tjarnarbíó í samstarfi við Alltaf í
boltanum
Leikstjóri: Viktoría Blöndal
Leikarar: Albert Halldórsson,
Ólafur Ásgeirsson, Starkaður
Pétursson, Sveinn Ólafur
Gunnarsson og Valdimar
Guðmundsson
Tónlist: Valdimar Guðmundsson
Handrit: Sveinn Ólafur
Gunnarsson og Ólafur Ásgeirsson
Hugmynd: Albert Halldórsson,
Ólafur Ásgeirsson og Viktoría
Blöndal
Sviðsmynd og búningar: Sólbjört
Vera Ómarsdóttir
Lýsing: Ása Jónína Arnardóttir og
Juliette Louste
Myndbönd: Ásta Jónína
Arnardóttir
Dramatúrg: Lóa Björk Björnsdóttir
Sviðshreyfingar: Erna Guðrún
Fritzdóttir
Starfsnemi: Ragnhildur Birta
Leikarar á upptöku: Birgitta
Birgisdóttir og Kjartan Darri
Kristjánsson
Sigríður Jónsdóttir
Hjá stórum hópi Íslendinga er fót-
bolti ekki áhugamál, ekki íþrótt,
heldur lífsstíll. Þegar ekki er verið
að horfa á fótbolta eru leikir, leik-
menn og þjálfarar ræddir, gamlir
leikir rifjaðir upp og argast út í
andstæðingana. Óbærilegur létt-
leiki knattspyrnunnar er kómísk
og einlæg tilraun til að skoða einn
afkima þessarar menningar en leik-
sýningin var frumsýnd í Tjarnarbíói
fyrir stuttu.
Doddi og litli bróðir hans Óli
Gunnar horfa saman á enska bolt-
ann hverja helgi. Doddi er tiltölu-
lega nýskilinn og barnsmóðir hans
er tekin saman við nýjan mann,
Benedikt. Sá kemur óvænt í heim-
sókn heim til Dodda einn góðan
laugardag með vin sinn Valdimar
með í för. Allir eiga þeir sameigin-
legt að vera dyggir stuðningsmenn
Manchester United, sumir reyndar
meira en aðrir. Upphefst eftirmið-
degi þar sem fortíðarþrá, framtíðar-
draumar og Gull Lite sullast saman.
Óbærilega fyndið orðfæri
Upphaflegu hugmyndina að sýn-
ingunni áttu Albert, Ólafur og
Viktoría en Sveinn Ólafur og Ólafur
eru skrifaðir fyrir lokatextanum.
Sýningin gerist nánast í rauntíma,
yfir fótboltaleik milli erkifjendanna
Liverpool og Manchester United.
Samhliða vandræðalegum sam-
ræðum í stofunni er f léttað saman
lýsingu á leiknum sjálfum. Þannig
endurspeglar framvinda fótbolta-
leiksins atburðina í stofunni. Orð-
færið í handritinu er stundum alveg
óbærilega fyndið, lyft upp úr sam-
tímanum. Enskuslettur og stemn-
ingsorð eru hér ríkjandi, þar sem
orðið sjálft skiptir jafn miklu máli
og framburðurinn. Hér má nefna
bæði „vibe“ og „köngurinn“. Sýning-
in er svolítið endaslepp þegar óvænt
dauðsfall á sér stað í stúkunni, sem
daðrar við deus ex machina.
Lipur kvartett
Kvartettinn Albert, Ólafur, Sveinn
Ólafur og Valdimar leikur lipur-
lega saman. Hver og einn með sinn
sérstaka tón. Doddi spólar áfram í
sama farinu, tilfinningarnar eftir
skilnaðinn eru enn þá sárar og
Sveinn Ólafur skilar togstreitunni
fallega. Einfalda sálin Óli Gunnar
er átakanlega fyndin, eins og lítill
strákur í líkama fullorðins manns.
Benedikt berst við að finna fótfestu
í sínu eigin lífi og Albert fangar
ástandið á mannlegan hátt. Valdi-
mar vill bara sitja og horfa á leikinn
en dregst óvænt inn í atburðarásina,
tímasetningar hans eru smellnar og
fínasta mótvægi við tríóið. Leyni-
vopnið er síðan Starkaður Péturs-
son, lýsandi fótboltaleiksins, sem
er í senn tilfinningasamur og smell-
inn.
Valdimar sér um tónlistina, bæði
sönginn og væntanlega tónlistar-
valið. Ekki þarf að segja neinum
hvað hann er fær söngvari og lögin
vel saumuð inn í sýninguna. Aftur
á móti er tónlistarvalið einstaklega
vel heppnað; fyrir sýninguna, í sýn-
ingunni sjálfri og í hléi. Chumba-
wamba í blandi við Oasis og aðra
sveitta enska slagara kynslóðar-
innar sem er að detta í fertugt.
Gleðileikur um karlmennsku
Listræna teymið er sterkt. Leikstjór-
inn Viktoría Blöndal leiðir hópinn
og setur fókusinn á sambandið
milli þessara ólíku manna. Hún er
með gott auga fyrir uppbyggingu
á atriðum, setur leikarana í for-
grunninn og leyfir þeim að njóta
sín. Einfaldleikinn er sömuleiðis í
fyrirrúmi í hönnun Sólbjartar Veru
Ómarsdóttur. Bekkur, upphækk-
aður pallur fyrir lýsandann og sér-
lega ósmekklegt málverk af Alex
Ferguson. Gallabuxur, nákvæmar
tegundir af Manchester United-
skyrtum og inniskór sem hitta beint
í mark. Um sviðshreyfingar sér Erna
Guðrún Fritzdóttir sem tekst ágæt-
lega til en pitsudansinn hefði mátt
missa sín.
Óbærilegur léttleiki knattspyrn-
unnar er gleðileikur um krumpaða
karlmennsku og fótbolta, bjórþamb
og að vera misheppnaður, gleði og
sorg hversdagsleikans. Eitthvað sem
f lestir áhorfendur geta tengt við,
áhugi á knattspyrnu er svo sannar-
lega ekki nauðsynlegur. Alltaf í bolt-
anum kemur með ferska og einlæga
innsýn í helgileik hversdagsins.
Þrátt fyrir fremur einfaldan endi er
það ferðalagið sem skiptir máli og
leikhópurinn töfrar fram hressandi
kvöldstund. n
NIÐURSTAÐA: Lauflétt fótbolta-
flétta sem kemur skemmtilega á
óvart.
Krumpuð karlmennska og knattspyrna
Sveinn Ólafur Gunnarsson og Ólafur Ásgeirsson leika bræðurna og gallhörðu Manchester United-mennina Dodda og Óla Gunnar. MYND/BERGLIND RÖGNVALDSDÓTTIR
Óbærilegur léttleiki
knattspyrnunnar er
gleðileikur um krump-
aða karlmennsku og
fótbolta, bjórþamb og
að vera misheppnaður,
gleði og sorg hvers-
dagsleikans.
tsh@frettabladid.is
Bíó Paradís í samstarfi við Samtökin
‘78 og mannréttindahópinn NC SOS
stendur fyrir sýningu á heimildar-
myndinni Welcome to Chechnya
sunnudaginn 12. mars klukkan
16.30. Lucy Shtein, einn meðlima
Pussy Riot, er einn skipuleggjenda
en hún hefur ásamt kærustu sinni
Mariu Alyokhina barist fyrir rétt-
indum hinsegin fólks í Rússlandi
og víðar.
„Við erum að halda sýningu og
spurt og svarað með David Isteev
sem er baráttumaður fyrir mann-
réttindum og leiðir mannréttinda-
hópinn NC SOS Crisis group sem
ég starfa einnig fyrir. Við hjálpum
LGBTQ-fólki að f lýja rússneska
norðurhluta Kákasus, sérstaklega
Tsjetsjeníu, þar sem það er ofsótt,
pyntað og drepið,“ segir Lucy.
Welcome to Chechnya fjallar um
sjálf boðaliða sem leggja líf sitt í
hættu við að aðstoða hinsegin fólk
í Tsjetsjeníu undan kerfisbundnum
ofsóknum stjórnvalda sem hafa
ítrekað beint spjótum sínum að
hinsegin fólki undir forystu ein-
ræðisherrans Ramzans Kadyrov.
Myndin kom út á vegum HBO og
vann nokkur stór kvikmyndaverð-
laun, þar á meðal á Berlinale- og
Sundance-kvikmyndahátíðunum
auk þess sem hún var á stuttlista
Óskarsverðlaunanna.
„Myndin fylgir baráttufólki, þar
á meðal David Isteev úr samtök-
unum okkar, í Tsjetsjeníu og Maxim
Lapunov, sem er einnig að koma til
Reykjavíkur til að taka þátt í Q&A
eftir sýninguna. Hann var hand-
tekinn í Tsjetsjeníu fyrir að vera
samkynhneigður og var pyntaður
en náði að lokum
að sleppa með hjálp
David. Myndin segir
sögu hans en Maxim
var fyrsti maðurinn
til að tala opinber-
lega um það sem er
að koma fyrir hinseg-
in fólk í Tsjetsjeníu og
þökk sé honum fékk
heimurinn að heyra
um mannréttinda-
brotin gegn LGBTQ-
fólki þar,“ segir Lucy.
Welcome to Chec-
hnya kom út árið
2020 en atburðirnir
sem hún lýsir gerðust
að mestu leyti 2017. Að sögn Lucy
hefur ástandið í Tsjetsjeníu ein-
ungis versnað síðan þá og segir hún
stjórnvöld hafa hert aðgerðir sínar
gegn hinsegin fólki enn frekar.
„Árið 2017 vissum við af þessum
aðgerðum; pyndingum, mann-
ránum, bælingarmeð-
ferðum. Upphaf lega
var þetta aðeins að
gerast í norðurhluta
Kákasus en núna
hefur þetta breiðst út
um gjörvallt Rússland
og við höfum meira
að segja fengið upp-
lýsingar um slíkar
miðstöðvar í grennd
við Moskvu,“ segir
hún.
Sý ning in í Bíó
Paradís er endur-
gjaldslaus og opin
öllum en gestir eru
þó hvattir til að leggja
málefni samtakanna NC SOS lið.
„Við verðum með QR-kóða og
fólk getur styrkt okkur ef það vill.
Við munum líka selja stuttermaboli
og ýmsan varning en allur ágóði fer
í vinnu okkar við að bjarga fólki frá
þessu svæði,“ segir Lucy. n
Verðlaunamynd um ofsóknir gegn hinsegin fólki í Tsjetsjeníu
Lucy Shtein er
baráttukona og
meðlimur and-
ófslistahópsins
Pussy Riot.
FRÉTTABLAÐIÐ/
ERNIR
FRÉTTABLAÐIÐ MENNING 1910. MARS 2023
FÖSTUDAGUR