Landsfundur Sjálfstæðisflokksins - 01.12.1967, Side 41

Ræða formanns Sjálfstæðisflokksins,
Bjaraa Benediktssonar, forsætisráðlierra
Sækjum fram til sigurs fyrir frelsi og
framfarir, bjartsýni og batnandi hag
Mönnunum munar annað hvort aftur á bak
ellegar nokkuð á leið. 1 einn stað kemur, hvort
við virðum fyrir okkur þau rúm eitt hundrað
og þrjátíu ár frá því að þetta var orkt, alla
hina nær ellefu hundruð ára sögu íslands eða
okkar eigið skammvinna æfiskeið, já, jafnvel
þau tvö ár, sem liðin eru frá síðasta lands-
fundi, þá sannfærumst við um réttmæti þess-
ara orða. Ef nokkuð er óbrigðult, þá er það,
að allt er í heiminum hverfullt. Ætíð skiptast
á skin og skuggar, tímar afturfara og fram-
fara.
Um orsakir einstakra atburða má lengi
deila. En ekki verður um það villzt, hvílíkur
aflgjafi og gæfa frelsið hefur reynst hinni ís-
lenzku þjóð. Ófrelsið hafði nærri því svipt
hana lífi. Frelsissviptingunni fylgdi fátækt og
fólksfækkun. Margt var öðruvísi en vera skyldi
í hinu foma lýðveldi, en þá var þó sæmilegur
efnahagur í landi og fólksfjölgun með eðlileg-
um hætti. Á ófrelsisöldunum var landið rúið
öllum gæðum og fólki fækkaði svo að lá við
landauðn. Afturbati og eðlileg fólksfjölgun
kom á ný með vaxandi frelsi. Þarna fylgir af-
leiðing orsök, svo að ekki verður um deilt.
Frelsið hefur reynst íslenzku þjóðinni sá styrk-
ur og aflgjafi, sem hún getur sízt án verið.
Vitneskja um þessa staðreynd á ekki að vera
okkur fjarlægur fróðleikur, heldur verður hún
að vera leiðarvísir, sem við megum aldrei
gleyma á allri okkar lífsgöngu.
Samhengið í íslenzkri sögu má ekki falla
okkur úr minni. 1 því skyni að hugfesta það er
nú ráðgert að efna til veglegrar hátíðar á
ellefu hundruð ára afmæli byggðar á íslandi,
og er mikilsvirði að vel takist.
Núlifandi kynslóð hefur hlotnast sú gæfa og
ábyrgð að endurheimta fullt frelsi og sjálf-
stæði íslenzku þjóðarinnar. Þetta eru vandmeð-
farin gæði; gæði, sem ekki haldast af sjálfu
sér, heldur verður stöðugt að vinna til að eiga
skilið. Út á við kemur sjálfstæði þjóðarinnar
fram í því, að við erum sérstakt ríki. Áður
vorum við um aldir taldir hluti af öðru, okkur
í eðli framandi ríki, eins og í Stöðulögunum
frá 1871 segir: „Island er uadskillelig Del af
den danske Stat.“ 1 þessu lýsti sér ósjálfstæði
og frelsissvipting. Til þess að um ríki verði
talað, okkar íslenzka ríki jafnt og ann-
arra, þarf þrennt að vera fyrir hendi: fólk,
land og lögbundið vald.
Þeir menn, sem þetta land hafa byggt, hafa
frá upphafi talið sig sérstaka þjóð, hvorki
Norðmenn né Dani, þó að við værum í fram-
kvæmd lengi hluti af ríki þeirra.
Um land okkar er heldur ekki að villast.
39