Landsfundur Sjálfstæðisflokksins - 01.12.1967, Blaðsíða 89

hagskerfið, þegar hækkanirnar eru ekki var-
anlegar. Þegar svo allar aðrar atvinnustéttir
krefjast sambærilegra kjarabóta, þótt við-
komandi atvinnugreinar ekki njóti verðhækk-
ananna, svo sem bæði hefur verið um land-
búnað og iðnað og einnig í vissum greinum
sjávarútvegs, þá verður afleiðingin verðbólga,
sem enginn getur spornað við. Hinar skyndi-
legu en því miður tímabundnu verðhækkanir
sjávarafurða hafa því aukið en ekki minnkað
vandann í sambandi við stjórn efnahagsmál-
anna. Eina úrræðið hefði verið það að taka
kúfinn af verðhækkununum og leggja í verð-
jöfnunarsjóð til þess að mæta síðan verðlækk-
unum og hindra þannig óheppilegar sveiflur
í afkomu atvinnuveganna og þjóðarbúsins.
Því miður hefur ekki tekizt að fá skilning
á nauðsyn slíkra aðgerða. Mjög smávægi-
legum aðgerðum ríkisstjórnarinnar í þessa átt
var sumarið 1965 mætt á þann hátt að sigla
öllum síldveiðiflotanum í höfn.
Síðan það gerðist, hefur sem betur fer orðið
vart aukins skilnings á þessu mikilvæga vanda-
máli, sem m. a. kom fram í því, að allir aðilar
viðurkenndu síldarverðslækkunina á sl. hausti.
Munu án efa flestir sammála um það nú,
hversu giftusamlegt hefði verið, ef menn
hefðu getað orðið sammála um að leggja til
hliðar nokkurn hluta hinnar óeðlilegu verð-
hækkunar síldarafurða 1965, en um það tjóar
ekki að fást. Það, sem máli skiptir nú, er að
horfa raunsætt á aðstæður og reyna að læra
af reynslunni. Það, sem ekki tókst á verðhækk-
unartímum, þegar allir vilja fá meira í sinn
hlut og blindast um of af gróðavímu, kann
að reynast auðveldara í framkvæmd á tímum
verðlækkana. Það virðist oftast vera auð-
veldara að koma fram skynsamlegum aðgerð-
um, þegar á móti blæs en í meðvindi. Það er
því fátt eða ekkert mikilvægara fyrir heppi-
lega efnahagsþróun næstu árin en að sam-
komulag geti náðst um frambúðarskipan þess
verðjöfnunarsjóðs, sem ríkisstjórnin beitti
sér fyrir að stofnaður væri á þessu ári til
þess að bæta verðfall afurða frystihúsanna.
Menn tala oft um frambúðarlausn efna-
hagsvandamála og vafalaust höfum við Sjálf-
stæðismenn einnig gert okkur seka um að nota
slíkt orðalag. Sannleikurinn er sá, að það
er ekki til nein frambúðarlausn efnahags-
vandamála. Það er að vísu auðið og nauðsyn-
legt að hafa fastmótaða meginstefnu að leið-
arljósi og framfylgja vissum óhj ákvæmilegum
ráðstöfunum í fjármálum og peningamálum,
en að öðru leyti eru efnahagsmálin efst á
blaði þeirra vandamála, sem stöðugt þarf
við að fást eigi aðeins hér á landi heldur í
öllum löndum. Þetta hlýtur svo að verða með-
an sveiflur eru í verðlagi og framleiðslan
misjöfn, meðan menn koma sér ekki saman
um ákveðin hlutföll í skiptingu þjóðartekna
og setja fastar reglur um launabreytingar.
Meðan slíkt jafnvægisástand ekki næst, sem
á vafalaust langt í land og raunar lítt hugsan-
legt, skiptir það meginmáli á hverjum tíma
að stuðla með tiltækum efnahagsaðgerðum að
vinnufriði í þjóðfélaginu og að sem arðbær-
astri og vaxandi þjóðarframleiðslu. Þessi mik-
ilvægi árangur hefur vissulega náðst síðustu
árin betur en áður hefur þekkzt hérlendis.
Ríkisstjórnin stefnir ekki að gengislækkun.
Verðstöðvunin er skynsamlegt og nauðsyn-
legt úrræði, sem vitanlega getur ekki staðið
til frambúðar í þessu formi. Næstu mánuðina
þarf að nota til þess annars vegar að leita
eftir samkomulagi um nauðsynlegt verðjöfn-
unarkerfi og hins vegar samkomulagi ríkis-
stjórnar og aðila vinnumarkaðarins, fram-
leiðenda og launþega um skipan kjara og
verðlagsmála á þann veg að framleiðslan geti
þróaztmeð eðlilegum hætti. Launakjörin hljóta
á hverjum tíma að verða að miðast við
greiðslugetu atvinnuveganna, en jafnframt er
það eðlileg krafa launþega að leitað sé allra
úrræða til þess að minnka tilkostnað við fram-
leiðsluna með aukinni framleiðni og hagsýni.
Síðustu árin hefur markvisst verið að því unn-
ið af hálfu ríkisstjórnarinnar að skapa það
andrúmsloft milli rikisvalds, launþega og
vinnuveitenda, er geri slíkt samkomulag mögu-
legt á frjálsum grundvelli. Þessar tvíþættu að-
gerðir eru forsenda þess, að það takist að leysa
vandamál efnahagskerfisins farsællega á kom-
andi hausti. Hvort það tekst, skal engu um
spáð, en fái Sjálfstæðisflokkurinn áfram for-
ustuaðstöðu, mun hann leggja sig allan fram
um að fá á sem breiðustum grundvelli sam-
starf þjóðfélagsstéttanna og hagsmunasam-
taka þeirra um lausn þessa mikla vandamáls,
sem vissulega getur ráðið úrslitum um það,
hvort þjóðin fær með eðlilegum hætti haldið
áfram framfarasókn sinni. Það er um þjóðar-
hag að tefla. Samhliða verður svo með til-
tækum ráðum að reyna að bægja frá þeirri
87