Skipulagsmál höfuðborgarsvæðisins - 01.04.1984, Blaðsíða 13

SKIPULAGSMÁL HÖFUÐBORGARSYÆÐISINS
13
tekjur.
Svo við hverfum aftur til íslands þá
eru að sjálfsögðu í gangi fjölmörg
rannsóknarverkefni og þarf ekki
annað en líta á Árbók Háskóla ís-
lands og ársskýrslur stofnana hans
til að sannfærast um það. Tekjur af
útseldri þjónustu eru mestar af
Reiknistofnun háskólans en um
helmingur tekna hennar er frá utan-
skólaaðilum en síðan frá stofnunum
í verkfræði- og raunvísindadeild og
læknadeild. Raunvísindastofnun
háskólans hefur sérstakan fjárhag
og þar eru rannsóknir á tæknisvið-
inu lengra komnar og fjölþættari en
í hinni ungu Verkfræðistofnun.
Rétt er að vekja hér athygli á því
hvernig fjárveitingum til rannsókna
á íslandi er háttað. Árið 1981 er
talið að 76.3% af fénu hafi komið
frá opinberum aðilum, 19,4% frá
einkafyrirtækjum og 4,3% frá er-
lendum aðilum. Jafnframt er talið
að það ár hafi 86,8% af rannsókn-
um verið framkvæmt af opinberum
stofnunum (þar með töldum æðri
menntastofnunum). Hlutur hins
opinbera er því miklu meiri hér á
landi en annars staðar. Er því ekki
óeðlilegt að leitað sé leiða til þess
að virkja fyrirtækin meira en áður
til beinnar þátttöku í rannsóknar-
starfi og þróun tækninýjunga.
Nokkur dæmi um hvað er að
gera annars staðar
Aðstæður eru á einhvern hátt sér-
stæðar í hverju landi jafnvel við
hvern einstakan háskóla og því hafa
verið farnar margar mismunandi
leiðir til að efla rannsóknir og at-
vinnulíf. M.a. er væntanleg skýrsla
frá OECD þar sem dæmi um mis-
munandi samvinnu eru rakin. Það
er ekki unnt að gefa einhverja
ákveðna formúlu fyrir því hvernig á
að stofna vel heppnuð fyrirtæki og
græða á nýjungum. Það virðist þó
að saman verði að fara nálægð við
góðan háskóla á tæknisviðinu,
verkkunnátta, markaðsþekking,
dirfska og áhættufé. Þekktustu
dæmin - sem nú jafnvel eru orðin
klassísk - eru frá Silicon Valley
kringum Standford-háskólann í San
Fransiscosvæðinu og “Vegur 128“
nálægt Massachusetts Institute of
Technology (MIT) í Boston og
Cambridge á Nýja Englandi í
Bandaríkjunum. I Evrópu má einn-
ig nefna Cambridge í Englandi,
Kista nálægt Tækniháskólanum í
Stokhólmi, fyrirtæki í kringum
Chalmers tækniháskóla í Gauta-
borg, Uleaborg í Norður-Finn-
landi. Að því er varðar samstarf
milli háskóla og sveitarfélaga eru
mér efst í huga vísindagarðar í Bret-
landi og það samstarf milli háskóla
og sveitarfélaga sem nú er í gangi á
Norðurlöndum og er það einna ný-
jast Idéon í Lundi þar sem ýmis stór
fyrirtæki hafa ákveðið að reisa
byggingar og verja fé til rann-
sóknarstarfsemi.
Rétt er að greina þetta frá því sem
ég vildi nefna þróunarmiðstöðvar
við háskólana sjálfa eins og SINT-
EF í Þrándheimi sem er eins konar
þróunarfyrirtæki í eigu háskóla,
iðnaðarsamtaka og ríkisins.
Samanburður á Massachusetts
og Svíþjóð
Svo vill til að nýlega var gerður
samanburður á þróun hátækniiðn-
aðar í Massachusetts í Bandaríkjun-