Arkitektúr og skipulag - 01.03.1990, Qupperneq 18

Frá frjálsíþróttamóti í Vela-íþróttahöllinni í Tórínó á Italíu. Eins og sjá má er aðstaða fyrir keppni fyrir 60 m hlaup, hástökk,
langstökk og stangarstökk inn í hinum sex brauta velli. Aðstaðan á þessum velli er eins og best verður á kosið fyrir keppendur,
áhorfendur og fréttamenn.
þeirra hafa m.a. keppt á heimsmeistaramótum, Ólympíuleikum
o.s.frv. Ahrifinhérheimaurðuhinsvegarþveröfug. Botninn
datt úr starfi margra frjálsíþróttafélaga. Nú er árangurinn
kominn í ljós. Stórt gat er í hópi afreksíþróttamanna. 1980-
kynslóðin er enn burðarásinn í landsliðinu. Fáir einstaklingar
hafa komið upp, eins og það er orðað á máli íþróttamanna.
Þetta kemur í ljós ef afrekaskrár fyrir 1989 og 1980 eru bomar
saman. Fáir afreksmenn hafa bæst í hópinn.
Svipaða sögu er að segja af fjölda iðkenda. Árið 1979
voru skráðir rúmlega 73 þúsund íþróttaiðkendur á landinu og
þar af 7800 í frjálsíþróttum. 1988, en það er síðasta árið sem
tölur liggja fyrir, voru íþróttaiðkendur um 97 þúsund og þar af
um 9100 í frjálsum. Hlutfall frjálsíþrótta hefur því á átta árum
lækkað úr 10.7% í 9.4% og er stóran hluta skýringarinnar að
finna í aðstöðuleysinu.
Um 25% iðkenda eru af höfuðborgarsvæðinu þar sem
65% þjóðarinnar búa. Aðstaða til iðkunar frjálsíþrótta stenst
ekki samanburð við aðrar íþróttagreinar. Margir ungir og
efnilegir íþróttamenn laðast hreinlega að þeim íþróttagreinum
sem meira er gert fyrir og enginn erlendur afreksmaður fengist
til að keppa á íslensku móti.
Reglur Alþjóðafrjálsíþróttasambandsins (IAAF) eru
skýrarhvað varðarlágmarkskröfurtil keppni. Ekkier gerðsú
krafa að gerviefni sé á völlum til þess að árangur teljist
löglegur, en þess er hins vegar krafist fyrir alþjóðleg mót. Ef
ekki væri fyrir nýja völlinn í Mosfellsbæ, þá gætu Islendingar
ekki tekið þátt í alþjóðlegu samstarfi.
ÆFINGAAÐSTAÐA INNANHÚSS
Þær em ekki margar kröfumar sem uppfylla þarf til
þess að hægt sé að stunda frjálsíþróttaæfingar innanhúss og
þær hafa ekki heldur mikinn kostnað í för með sér. Fylgir hér
upptalning á örfáum atriðum sem koma mætti fyrir í öllum
venjulegum íþróttahúsum.
Laus útbúnaður: Kastáhöld, uppistöður fyrir hástökk
og stöng, æfingastangir fyrir hopp o.fl., færanlegir kasthringir
og sérstakar gúmmístartblokkir.
Fasturútbúnaður: Dýnugeymsla, stangarstökksstokkur,
kastnet, stökkgryfja fyrir langstökk og þrístökk. Slíkt er
algengt m.a. í Danmörku og var í gamla KR-húsinu ásamt
lyftingaaðstöðu.
Um er að ræða lágmarksaðstöðu til æfinga. Mætti vel
koma henni fyrir í mörgum þeim fþróttahúsum sem þegar hafa
verið byggð. Við það myndi aðstaða til iðkunar frjálsíþrótta
gjörbreytast.
KEPPNISAÐSTAÐA INNANHÚSS
Talsverðar kröfur eru gerðar til þess að geta haldið
alþjóðlegt frjálsíþróttamót innanhúss. Árangur er ekki
viðurkenndur nema á 4 brauta velli og með 60 m hlaupabraut
í miðjunni. Hámarkslengd innstu hringbrautar er 200 m (220
yards) hlaupabraut með 4-6 brautum. Þar sem beygjur eru
krappari en gerist á völlum utanhúss, er heimilt að láta þær
halla inn allt að 18°.
Innan í hringnum er komið fyrir keppnisaðstöðu fyrir
stökk og kastgeira fyrir kúluvarp. í tillögum fyrir hina
svokölluðu „Þjóðarhöll“ sem Handknattleikssambandið
hefur látið dreifa er gert ráð fyrir slíkum velli, bæði til æfinga
og keppni.

16