AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.03.1998, Blaðsíða 53

Líkamssvæði: Helstu einkenni góðrar vinnustöðu eru eftirfrandi: Eftirfarandi á viö verulegan hluta vinnudagsins (u.þ.b. 2/3 hluta)
Háls í miöstöðu (mynd 1) og hreyfingar óhindraöar
Hryggur upprétt staða, hreyfingar óhindraöar, unnt aö sitja og standa til skiptis; í sitjandi stöðu veitir stólbak góöan stuöning
Axlir/handleggir axlir slakar, handleggir sem næst bolnum; vinnuhæð og vinnusvið aölagaö verkefninu og einstaklingnum
Framhandleggur/úlnliður í miöstöðu (mynd 2)
Fætur í standandi stööu: líkamsþungi hvílir jafnt á báöum fótum, nægt rými er fyrir fætur og góöir möguleikar á hreyfingu á stömu, sléttu og láréttu undirlagi; unnt aö sitja og standa til skiptis, í sitjandi stööu: nægt rými og góöur stuðningur undir fætur.
■ laga hana aö þörfum einstakra starfsmanna.
Vinnuhæö á aö vera þannig að starfsmaöur geti
unnið meö beint bak, slakar axlir og lúti höföi sem
minnst. Vinnuhæð ræðst einnig af eðli verkefnisins
(mynd 2). Foröast ber aö vinna í/ofan axlarhæöar
og fyrir neöan lærmiöju. Ef margir nota sömu aö-
stööuna er nauðsynlegt aö auövelt sé aö hæöar-
stilla búnaðinn.
Þeir hlutir sem notaöir eru mest viö vinnuna þurfa
aö vera innan þægilegrar seilingar eöa eölilegs
vinnusviðs (mynd 3) svo ekki þurfi aö teygja sig í
sífellu eöa vinda hrygginn. Þegar vinnan felur í sér
endurteknar hreyfingar eöa er langvarandi á vinn-
an aö fara fram innan eðlilegrar seilingar. Há-
marksvinnusviö er þegar handleggurinn er beinn
og vinnustaða samtímis góö. Vinnusviö getur auk-
ist til hliöar meö því að snúa líkamanum. Þá þarf
aö vera nægilegt rými undir boröinu svo fætur geti
fylgt meö í hreyfingunni. Stuðningur undir fætur
þarf aö vera til staðar í öllu vinnusviðinu.
Lýsing þarf aö vera hæfileg og rétt staösett á
vinnusvæðinu svo nægileg birta falli á vinnuflötinn;
einnig þarf aö gæta þess aö ekki veröi glampa-
myndun t.d. í tölvuskjám. Röng lýsing getur leitt til
þess aö starfsmaður beiti sér ekki rétt í annars
ágætri vinnuaðstöðu.
LOKAORÐ
Til eru ýmsar aðferðir til aö meta álag á hreyfi- og
stoökerfið í vinnu. Norræna matskerfiö Varnirgegn
álagseinkennum (Tema Nord 514:1994, Vinnueft-
Mynd 2. Vinnuhæð ræðst af eðli verksins og hæð
starfsmanns.
Mynd 3. Þeir hlutir sem oft þarf að hand-
fjatla eiga að vera innan eðlilegs vinnusviðs,
að hámarki 20-25 cm frá boröbrún.
irlit ríkisins) er gagnlegt hjálpartæki sem nota má í
þessu skyni til aö meta bæöi eldri aöstööu og fram-
kvæmdir á hönnunarstigi. í þessu spjalli hefur aö-
eins veriö stiklað á stóru og margt ónefnt. Aðeins
ein spurning aö lokum til þín lesandi góður: „Ert þú
þátttakandi í aö búa til góöa vinnustaði fyrir fram-
tíðina, þar sem fólki líður vel og skilar góöum af-
köstum? Spennandi, ekki satt! ■
51