AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.12.1998, Síða 52

LOKAVERKEFNI BJARKAR GUÐMUNDSDÓTTUR, LANDSLAGSARKITEKTS iniiniB
ÞROUN BYGGÐAKJARNA
Ahrifavaldar a mo
/ /
A ISLANDI
un skipulags
FORSENDUR VERKEFNIS. í skipu-
lagsfræðanámi í Skotlandi var mikil
áhersla lögð á nýjar stefnur í borgar-
skipulagi. Áherslur hnigu í gagnstæða
átt við þau viðhorf sem uppi voru í kring-
um 1930-50 og kölluð voru modernismi.
Útópískar stefnur manna eins og Le Corbusier
(The City of Tomorrow and Its Planning, 1924) og
Mies van der Rohe voru allsráðandi á þessum
tíma, þar sem rýmismyndanir voru byggðar upp
með háhýsum, breiðum götum á mörgum hæðar-
flötum og grænum stórum rýmum sem áttu að
vera vettvangur fólks í útivist. Þegar svo kom í Ijós
að þessar útópísku hugmyndir fóru ekki alveg
saman við raunverulegt atferlismynstur manna og
bílaumferðar, þurfti að finna nýjar lausnir og
aðferðir í borgarskipulagi.
Þá fór á stað nýbylgja sem sumir vilja kalla „nost-
algic“ eða afturhvarf til fortíðar, þar sem fræði-
menn fóru að stúdera gamlar klassískar borgir,
s.s. Feneyjar, Róm, Aþenu o.s.frv. Þessari bylgju
var fylgt eftir með ritverkum sem sýndu grafískt
hvers vegna „gömlu góðu borgirnar" virkuðu fyrir
mörg hundruð árum og enn þá á 20. öldinni með
tilliti til hönnunar: forma húsa og áhrifa þeirra á
rými og síðast en ekki síst áhrifa á fjölbreytt mann-
líf. Dæmi um frægar bækur eru t.d. eftir Camillo
Sitte „City Planning According to Artisitic Princi-
ples“ 1989, Colin Rowe „The Concise Townscape“
1961 og Edmund Bacon „Design of Cities" 1974.
Þessi bylgja virðist hafa farið á stað í mörgum
löndum hins vestræna heims upp úr 1960, í
Bandaríkjunum (sbr. The life and Death of Great
American Cities 1961, Jane Jacobs), Bretlandi og
Danmörku. Menn eins og Patrick Geddes og Jan
Gehl höfðu einnig töluverð áhrif á breytta hugsun
og aðferðarfræði í arkitetktúr og skipulagi kringum
1970 og “80. Þeir komu með mannlega og félags-
lega þáttinn inn í skipulagningu, og þeirra áhrifa
gætir ennþá í dag.
Tilhugsunin um það að heima á íslandi væri enn
verið að fylgja stefnum frá 1930-70 og áhrifum frá
Bandaríkjunum þrátt fyrir að mikið af þessum
skipulagsaðferðum væri þekkt fyrir að hafa mis-
tekist og víða um lönd væri verið að rífa niður há-
hýsi úr gömlum miðborgarkjörnum og þar á meðal

MIXED LAND USE
UNDEFINED/NO-MANS LAN[
FACADE WITH IMP. URBAN V>
HwmÉS
LANDMARKS
CENTRES
IfléAA
PRIMARY DISTRIBUTOR ROAD
DISTRICT DISTRIBUTOR ROAD
LOCAL DISTRIBUTOR ROAD
GENERAL ACCESS ROAD
MINOR ACCESS UNK
AREAS
>. S-Sport fleld. P-Porhs)
aaj<3>',