Alþýðublaðið - 06.11.1925, Blaðsíða 14

14
alÞýðublaðið
*------------------------------
tekur að sökkva á leiðinni yíir
um eins og aumingja Pétur,
skal hann bjarga sér til austur-
bakkans á sundi og stýra lítið
eitt meira til suðausturs en
þeir, sem ganga á vatninu, svo
að hann taki land beint fram
undan kvennaskólanum. En á
foakkanum séu fyrir íagrar
kvennaskólameyjar, er fagni hon-
um blíðlega og leiði hann mjúk-
lega inn í skólahúsið og hjúkri
honum þar linkindarsamlega,
þar lil hann er fær um að búa
sig undir næstu vígslugöngu.
Petta eru nú mínar tillögur.
Pær eru einu kristulegu tillög-
urnar, sem stungið hefir verið
upp á til eflingar kristninni í
landinu. Ekkert annað en nýjar
opinberanir megna að gefa al-
menningi lifandi sánnfæringu
um glataða leyndardóma trúar-
bragðanna. Önnur aðferð er ekki
til, heíir aldrei verið tll og verð-
ur aldrei fundin. Ef til vill bera
prestarnir brigður á, að ég segi
satt. En harðsvíruð reynslan
neyðir þá til að trúa orðum
mínum fyrr eða síðar og ef til
vill áður en langt um líður.
Eitt sinn spurði biskup nokk-
ur hinn fræga, enska leikara,
David Garrick, þessarar spurn-
ingar:
»Getið þér sagt mér, hvernig
á því stendur,« spurði biskup-
inn, »að leikarar ná svo mikl-
um tökum á áheyrendum sín-
um, en okkur prestunum tekst
það sjaldan?«
»Pað get ég sagt yður,« svar-
aði Garrick. »Pað er vegna þess,
að leikarar flytja skáldskapinn
eins og sannindi. En þið prest-
arnir flytjið sannleikann eins og
hann væri skáldskapur.«
Pað er einmitt þess vegna, að
fólkið leggur engan trúnað á
kenningar klerkanna. En vígsl-
ur þær, sem ég hefi stungið hér
upp á, myndu kenna þeim að
flytja sannindi kristindómsins
eins og heilög vísindi. Og þá
myndi fólkið trúa.
XV.
Petta bréf er orðið lengra en
ég bjóst við í fyrstu. Pér megið
ekki virða bersögli mína á verri
veg. Sannleikann hlýt ég að
segja, jafnvel þótt hann vitni
á raóti gömlum góðvini minum.
Ég met yður eftir sem áður
meira en alla aðra íhaldsritstjóra
landsins samanlagða. Ég myndi
ekki treysta mér til að reyna að
sannfæra neinn þeirra annan
en yður um réttan málstað. En
um yður vona ég, að yður
skiljist það fyrr en varir, að þér
hafið minni veg og vegsemd en
þér eigið skilið af því að binda
trúss yðar við úrkynjun og sið-
spillingu íhaldsstefnunnar.
Pegar ég kyntist yður fyrst,
varuð þér gáfaður og göfuglynd-
ur hugsjónamaður. Þá trúði ég
því, að þér ættuð eftir að leysa
af héndi andleg þrekvirki til
sálubótar landi og lýð. Og ég
trúi því enn þá, að þér séuð
mikils megnugur. En undirstaða
allra annara þrekvirkja er þetta,
að leggja aldrei neinar hömlur
á sitt æðra eðli. Að fylgja skoð-
un sinni, að lifa fyrir sannfær-
ingu sína, að fórna sjálfum sér
fyrir hugsjónir sínar og hirða
aldrei um álit, fé né frama, —
þetta er mjói vegurinn, sem ligg-
ur inn um hið þröngva hliðið.
En þetta er ekki vegur íhalds-
stefnunnar. Gegn íhaldinu verðið
þér að rísa með fyrirlitningar-
blandinni meðaumkun, áður en
rödd yðar verður heyrð í himn-
inum.
Reykjavík, 10. til 26. okt., 1925.
Yðar einlægur
Pórbergur Þórðarson.
Kaffikvöldid.
Pað var þetta hérna með
hana frú B. Hún var sögð stór-
rik, en það var maðurinn henn-
ar, sem var ríkur. Hún var blá-
fátæk, sem sýndi sig í því, að
hún kom lengi daglega til
mannsins síns og bað hann að
láta sig hafa nokkrar krónur
til umráða, og af því að hún
var hætt að gera sig ánægða
með minna en upp undir hundr-
að krónur í einu, sagði hann
loks, að hún fengi ekki meira,
því að þótt hann ætti þessa tvo
togara, þá yrði hann að borga
hásetunum svo mikið kaup, að
hann tapaði stórfé á hverju ári.
»Og,« bætti hann svo stundum
við, »ég skil ekkert í því, að
ég. sem byrjaði með tvœr hend-
ur tómar, skuli þó eiga y>trollar-
ana«. mina skuldlausa enn þá.«
En frú B. var ekki ráðalaus.
Hún gekk í búðirnar, keypti
það, sem hana lysti, og sagði
svo, um leið og hún kvaddi:
»Pér gerið svo vel að senda
manninum mínum reikninginn.*
Eitt sinn, þegar maður henn-
ar var búinn að borga 5000
krónur fyrir slíka reikninga eftir
einn mánuð, þá mintist hann á
það við hana, hvort hún myndi
ekki vilja bregða sér til Sikil-
eyjar, en við sjálfan sig sagði
hann: »Það verður þó fjárann
ekki komið með reikninga það-
an á hverjum degi.«
Hún tók þessu boði, hans
með tveimur handleggjum og
kossi svo sem merki um hinn
takmarkalausa kærleika hans og
gleymdi þá alveg í svipinn, að
hann hafði gefið næstsiöustu
»kokkapíunni« sinni peninga til
að kaupa fyrir barnatauið á
fyrsta barnið.
Nú, þegar hún ætlaði að fara
í þessa langferð, varð hún að
kveðja stéttarsystur sínar, hinar
ríkismannakonurnar, dálítið eftir-
minnilega. Hún tók því til að
bjóða til sín öllum, sem hún náði
til af því tagi, og það aftur og
aftur. Hún var búin að hafa
nitján kaffikvöld í sama mán-
uðinum, og nú kom það tutt-
ugasta, og þetta kvöld hafði
hún alveg sérstaka ástæðu til
að safna til sín sem flestum.
Fröken B. var að spila á
harmoníum »Hve ' einbeitt og
fast« eftir Laxdal. Pegar hún
var staðinn upp frá hljóðfærinu,
sagði frú T.:
»Hvar fáið þið þessa »útstill-
ingu« af »Pá sönglist jeg heyri«?
Maðurinn minn spilar það svo
oft, þegar Knútur kemur að
heimsækja okkur, en hann spil-
ar það aldrei svona. Mér þykir
það nú fallegra í gamla bún-
ingnum.«
»Þetta var lag eftir Laxdal,«
svaraði fröken B.
»Anzi var það »pent« af Lax-
dal að »interessera« sig svona
fyrir okkar gömlu »stykkjum«,«
svaraði frú T. »En svo að ég
hafi alt í sama orðinu, er hún
Gunna búin að gifta sig?«
v.