Úrval - 01.10.1944, Síða 71

MÁLSPJÖLL OG BLÓTSYRÐI
69
um), sem ekki virðast merkja
neitt sérstakt. Þegar svo við
bætist að talað er með fullan
munn af tyggigúm, verða fas
og framkoma næsta ótútleg.
Enginn taki orð mín svo, að
ég telji blótsyrði út af fyrir sig
algerlega fordaimanleg. Það
sem gremjulegast er við vax-
andi formælingar er að með
þeim er ekkert meint. Ungling-
ur sem segir: „Helvítis djöfull
var myndin svalcalega spenn-
andi maöur,“ á ekki við annað
en það að myndin hafi' verið
mjög skemmtileg. Með blóts-
yrðum hefir hann ekki gert
annað en að slæva merkingu
orða, sem nauðsynleg kunna að
reynast með þeirri merkingu,
sem þeim er eðlileg. Árangur-
inn er ekki annar en sá, að
þegar grípa þarf til hins rétta
orðs, þá er það orðið gatslitið
og meiningarlaust. Þetta eru
miklu verri málspjöll en að
sletta útlendum orðum. Sá sem
notar sterk orð í tíma og ótíma
slítur og eyðir biti þeirra, svo
að þau verða máttlaus, þegar
til á að taka. í erlendum málum
þekkist þessi saga betur en í
íslenzku. Þar hafa helvíti, djöf-
ull og andskoti orðið að mein-
lausum húsdýrum, og þurft
hefir að grípa til miklu hrylli-
legri orða til þess að láta raun-
verulega formælingu í ljós.
Smám saman hafa slík orð,
hvort sem það hafa verið klám-
yrði eða heiti guðlegrar þrenn-
ingar, einnig orðið lúin og slitin
af ofsalegri notkun. Það er því
full ástæða til að vara ein-
dregið við skefjalausri notkun
blótsyrða, ekki einungis vegna
þess skrílstimpils, sem hún
setur á þann sem talar, heldur
eigi síður vegna hins, að blóts-
yrði ætti aldreið að nota, nema
þegar þeim fylgir full meining.
En þá á að segja þau skýrt og
skorinort, en ekki að vöðla
þeim saman við tyggigúm eða
hræra þeim í vemmilega mein-
ingarleysu og hugsanagraut.

gÖLSÝNISMANNINUM líður illa, þegar honum líður vel, af
ótta við að honum muni líða ver, þegar honum líði betur.