Úrval - 01.06.1951, Síða 77

MEINDÝRIÐ, SEM HEFNIR SÍN
75
af blöðum þess. Úr því að þessi
gul- og svartröndótta bjalla var
illgresinu svona skæð, mundi þá
ekki með nógu samstilltum á-
tökum mega útrýma því með
öllu? Þessu voru bændurnir að
velta fyrir sér á árunum eftir
1850, og loks árið 1862 hófu þeir
skipulega útrýmingarherferð.
Jurtirnar voru rifnar upp alls-
staðar þar sem til þeirra náð-
ist, og þegar þær höfðu þorn-
að og skrælnað á ökrum voru
þær brenndar til þess að fræin
eyðilegðust líka. Án efa myndu
bjöllurnar sjá fyrir þeim fáu
plöntum, sem bændunum sæist
yfir.
Allt gekk samkvæmt áætlun,
og í fögnuðinum yfir fengnum
sigri skeyttu menn því ekki, að
bjöllurnar flykktust í hópum
burt frá ökrunum, þar sem ekki
var lengur nein næring fyrir þær.
Hvert þær færu, kom engum við,
þær yrðu að sjá fyrir sér sjálf-
ar. Og það gerðu þær vissulega!
Enginn mun halda því fram,
að það sem bjöllumar gerðu hafi
þær gert meira af vilja en illri
nauðsyn, en sönnun þess, að það
hefnir sín að raska jafnvæginu
í náttúrunni, lét ekki á sér
standa. Bjöllumar lögðust sem
sé á kartöflur nýbyggjanna, en
kartaflan er í ætt við illgresið.
Þó að kartöflugrasið hafi í fyrstu
verið neyðarbrauð fyrir bjöll-
urnar, þá kom brátt í ljós, að
þær þrifust enn betur á því en
illgresinu. Á sjö árum lögðu þær
kartöfluræktina í eyði á breiðu
belti yfir þvera Ameríku. Eins
og haglél komu bjöllurnar yfir
kartöfluakrana og nöguðu blöð-
in upp í stöngul — víða lágu þær
í svo þykkum lögum á götum
og vegum, að þær urðu að rauð-
gulri, fitugri, daunillri leðju und-
ir hjólum vagnanna, og hjól
járnbrautarlestanna ,,spóluðu“
á teinunum.
Og það var ekki svo vel, að
þessi nýju meindýr héldu sig
innan landamæra Ameríku. f
byrjun þessarar aldar tók Colo-
rado-bjallan að skjóta upp koll-
inum í Evrópu — þær bárust
með kartöflum frá Ameríku. f
tíu ár tókst þó að eyða þeim
jafnóðum og á þeim bólaði og
til öryggis var allur innflutning-
ur á kartöflum frá Ameríku
bannaður.
En 1920 biluðu varnirnar.
Jurtaskóli í Bordeaux á Frakk-
landi hafði fengið nokkrar am-
erískar blágreniplöntur og í
nálum þeirra leyndust nokkrar
Colorado-bjöllur. Mönnum sást