Úrval - 01.12.1957, Qupperneq 24

Í'RVAL
fólgin í skurðaðgerðum, en ef
gómrifan var það breið, að
slíkt reyndist ekki kleift, var
settur í sjúklinginn gervigóm-
ur, er gengdi hlutverki nátt-
úrulegs góms að svo miklu leyti
sem hægt var. Þá var talkennsla
ekki síður mikilvæg, en hún
hefur verið fastur liður í með-
ferð sjúklingsins um fjölda
mörg ár.
En þrátt fyrir allt varð ár-
angur skurðaðgerðanna oft
sáralítill. Uppskurður á héra-
vör bætti að vísu aðstöðu var-
anna til málmyndunar og fæðu-
töku, og útlit sjúklingsins
batnaði mikið. En varahreyf-
ingarnar voru stirðar og ein-
ungis meðalstór héravör skildi
eftir sig leiðinlegt ör og stríkk-
un á vef varanna.
Ennþá ófullkomnari voru
skurðaðgerðirnar á holgóma
sjúklingum, ef um allstóra góm-
rifu var að ræða. I beingómn-
um finnst ekki nógu mjúkur og
teygjanlegur vefur, sem sauma
mátti saman; í holdgómnum
var aðstaðan hins vegar betri,
en þar kom á móti, að hreyf-
ingar hans urðu stirðari og ó-
þægilegri, þegar búið var að
loka gómrifunni. Stærri rifum
varð að loka með gervigóm, en
það var ekki auðvelt verk að
búa hann til; skilin milli harða,
óhreyfanlega gómsins og
mjúka, hreyfanlega holdgóms-
áns máttu ekki vera of skörp.
Nú í dag næst undraverður
árangur í lækningum á héra-
HOLGÓMUR OG HÉRAVQR
vör og gómrifu, og ber margt
til þess. Ef nauðsyn krefur
geta menn nú byrjað meðferð-
ina strax eftir fæðinguna. Á
sérstökum barnadeildum er séð
um, að barninu líði eins vel og
bezt verður á kosið, það fær
nóg að borða og það er vernd-
að gegn alls konar fylgikvill-
um, er áður kostuðu rnörg van-
sköpuð börn lífið. Auk þess er
nú kleift, vegna betri tækni í
svæfingum og uppskurðum, að
byrja róttækar aðgerðir á þess-
um börnum þegar þau eru
nokkurra mánaða gömul. Með
auknu samstarfi sköpulags-
fræðinga (plastikkirurg), háls-
lækna, barnalækna, tannlækna
og talkennara, er hægt að ná.
svo frábærum árangri, að eft-
irlíking náttúrunnar virðist
fullkomin, bæði í útliti og starf-
semi varanna og gómsins.
Það yrði of langt mál að
fara út í öll smáatriði við þess-
ar aðgerðir, en óhætt er að
fuliyrða, að sköpulagsfræðing-
urinn á mestan heiðurinn af
þeim undursamlega árangri, er
náðst hefur. Við sköpulagsað-
gerðir (plastisk kirurgi) er,
eins og kunnugt er, unnt að
flytja lifandi vefi frá einum
líkamshluta til annars. Með
aukinni reynslu hefur mönn-
um tekizt að endurnýja ónýtan
vef eða setja nýjan þar sem
enginn var áður, og það svo
vel, að varla sézt nokkur mun-
ur þar á. Ný lækningatæki hafa
komið til sögunnar, ný gervi-