Úrval - 01.12.1957, Side 52

tJRVAL
STÓRFELLDASTA SEÐLAFÖLSUN SEM ÞEKKZT HEFUR
einnig fá. Og ef vel gengi lof-
aði hann þeim að þeir skyldu fá
borðtennis sér til skemmtunar.
Þeir væru allir undir vernd
hans og hann lofaði þeim há-
tíðlega að þeir skyldu ekki vera
drepnir. Þegar starfi þeirra
væri lokið og Þýzkaland hefði
sigrað, myndu verða gerðar sér-
stakar ráðstafanir til að þessi
valdi hópur Gyðinga fengi sinn
sérstaka samastað í hinum ar-
íska heimi og þeim falin vanda-
söm störf. Einn fanganna rifj-
aði þennan atburð upp síðar
með þessum orðum:
,,Okkur hafði verið bjargað,
mörgum á síðustu stundu, frá
bráðum bana. Nú var þessi vin-
gjarnlegi nazista ofursti að
lofa okkur því að við skyldum
ekki aðeins fá að lifa og borða
og reykja eins og hjartað lysti,
heldur einnig að við skyldum
fá að lifa eftir sigur nazista!
Jafnvel þó að við tækjum ekki
nema brot af þessum gullnu lof-
orðum trúanlega, var þetta eins
og himnaríki á jörð fyrir flesta
okkar.“
Kriiger hélt flest loforð sín.
Maturinn var ágætur, sígarettu-
skammturinn viðimandi og dag-
blöð fengu þeir; einnig útvarp
og borðtennis, og þeir höfðu
jafnvel leiksýningu eitt kvöld.
Þá fengju þeir og leyfi til að
klæðast í venjuleg jakkaföt.
En öðru hvoru voru þeir
minntir á, að þetta væri ekki
neinn leikur hjá nazistum, að
braggahverfi nr. 19 væri ekki
bara hvíldarheimili. Tveir SS-
verðir sem töluðu af sér utan
við búðirnar, voru dæmdir í
15 ára þrælkunarvinnu. Rúss-
neskur Gyðingastúdent Sukenik
að nafni, sem fékk berkla, var
drepinn svo að hann talaði ekki
af sér við lækna eða hjúkrunar-
konur.
I desember 1942 var prent-
smiðjan og prentmyndagerðin
fullgerð. Pappírsverksmiðjan í
Hahnemúhle hóf framleiðslu á
hinum sérstaka léreftspappír
og skilaði 12000 örkum á mán-
uði, sem nægði í 48000 banka-
seðla.
I janúar 1943 bættist nýr
starfsmaður í braggahverfi nr.
19 — lágvaxinn, grannur og
gráeygur rússneskur Gyðingur
með dökkjarpt, hrokkið hár,
þykkar varir og loðnar augna-
brúnir. Hann hét Solly Smolia-
noff og hafði sérstöðu í þessu
undarlega starfsliði: hann var
eini atvinnufalsarinn í hópnum.
Hann fæddist í Poltava í Suð-
urússlandi 1897 og var sendur
í listaskóla í Odessa sextán
ára gamall. Þar hitti hann Eug-
en Zotow prófessor, sem átti
eftir að hafa gagnger áhrif á
líf hans. Hann var frábær letur-
grafari og málari — myndir eft-
ir hann hanga í listasafni í
Leningrad — og hafði hlotið
dóm í Rússlandi árið 1912 fyrir
peningafölsun.
Solly flýði frá Sovétríkjunum
1925 og kom eftir árs flæking
til Berlínar þar sem hann hitti
50