Úrval - 01.12.1957, Blaðsíða 68

tjrval
hefur líka komið að góðum not-
um við vélsmíðar; það hafa ver-
ið gerðar úr því námulyftur og
ýmsar jarðyrkjuvélar, og allir
kannast við búsáhöld úr alumin-
íum.
V egna stóraukinnar eftir-
spumar hlýtur aluminium-iðn-
aðurinn að leggja allt kapp á að
leita nýrra markaða. Vísinda-
uppgötvanir —■ eins og kjarn-
orka og rafeindafræði —, er
skapa nýjar iðngreinar, munu
auka á notkun aluminíums, og
eins er um hina öru iðnvæðingu
í mörgum hlutum heims. Sumir
sérfræðingar telja, að fjölda-
framleiðsla á bílum úr alumin-
íum sé nú orðin tæknilegur
möguleiki, og það sé aðeins
tímaspurning, hvenær hún fer
að borga sig frá hagrænu sjón-
armiði.
Það er því ekki að undra, þótt
framleiðendur telji það svara
kostnaði að flytja bauxit þús-
undir mílna frá námunum. í
bræðslustöðvarnar. Þeir hafa
fram til þessa treyst mjög á
vatnsaflið til vinnslunnar, en nú
virðist ný stefna hafa verið
tekin. í Bandaríkjunum hafa t.
d. verið reistar hreinsunarstöðv-
ar í námunda við kolanámurn-
ar í Ohio, til þess að losna við
að flvtja málmleirinn alla leið
frá Mexikó-flóa til norðvestur-
hluta Kyrrahafsstrandarinnar,
þar sem nægilegt, ódýrt vatns-
UNDRAEFNIÐ ALUMINlUM
afl er fyrir hendi, enda er sú
ráðstöfun mun hentugri með til-
liti til markaðanna í austurhluta
landsins.
Ef horft er fram á leið, er
freistandi að hugsa um vænt-
anleg áhrif kjamorkunnar á
aluminíum-iðnaðinn. Með því að
byggja kjarnorkuver á sjálfum
námusvæðunum ætti að vera
unnt að flytja hráefnið beint frá
námunum til vinnslustöðvanna.
En hingað til hafa framleiðend-
ur verið vantrúaðir á þessar
ráðagerðir; þeir leggja stórfé í
samningsbundnar áætlanir, sem
þeir verða að afskrifa á tutt-
ugu til fjörutíu árum. (Til þess
að framleiða eitt tonn af málm-
inum á ári þarf 1000 punda
f járfestingu). Og aluminíum-
iðnaðurinn getur áreiðanlega
ekki fengið kjarnorku á hag-
kvæmu verði fyrst í stað. En sé
gert ráð fyrir, að kjarnaein-
ingin kosti 38 pence árið
1976, eins og einhver snjall
maður hefur reiknað út, og ef
einstök fyrirtæki geta fengið
kjarnorkuofna til eigin afnota
áður en langt líður, er útlitið
ekki sem verst. Aluminíum-
framleiðendur verða að minnsta
kosti að taka þetta alvarlega
til athugunar. Annars geta þeir
vaknað upp við vondan draum
og komizt að raun um, að þeir
hafa „misst af strætisvagnin-
vagninum".
66