Læknaneminn - 01.09.1969, Page 21

LÆKNANEMINN
21
henni, hefur hún aukizt, síðan
fyrst var eftir henni tekið, hvaða
meðferð, ef nokkur, hefur verið
gefin, hefur sjúklingur fengið
mænuveiki, verið bólusettur gegn
mænuveiki ? Upplýsingar um al-
mennt heilsufar sjúklings eru
nauðsynlegar, einnig upplýsingar
um mataræði, einkum á ungbarns-
árum. Varast ber að einskorða
sjúkra- og heilsufarssögu um of
við hryggskekkju sjúklings.
Hið sama gildir raunar um skoð-
un. Hún má ekki einskorðast um
of við hryggskekkju sjúklings,
ella vofir sú hætta yfir, að hin
raunverulega orsök hryggskekkj-
unnar fari fram hjá skoðanda og
þar af leiðandi reynist ókleift að
taka ákvörðun um rétta meðferð.
Þau líkamlegu einkenni, er
hreinlega orsakast af hrygg-
skekkjunni, og finnast við skoðun
hjá sjúklingum, eru misháar axlir,
útstandandi mjöðm, asymmetrisk-
ar síður og, síðast en ekki sízt,
asymmetriskur thorax. Við höf-
um ekki áður vakið athygli á
þeirri staðreynd, að samfara hlið-
arsveigjunni við hryggskekkju er
nær alltaf til staðar rotationsde-
formitet, þótt í misjöfnum mæli sé.
Snúningurinn orsakast af því, að
liðamótin milli einstakra liðbola í
hryggnum liggja aftan við miðju
hrings þess, sem myndast af
corpus og laminunum. Liðamótin
eru fastir punktar, og er hliðar-
sveigja kemur á hrygginn, snýst
hann um leið, þannig að hryggjar-
liðbohrnir snúast að convexiteti
kúrfunnar. Þetta veldur því, að við
hryggskekkjur, þar sem upphaf-
lega kúrfan er í col. thoracalis,
kemur fram snúningur á thorax,
rifin og herðablaðið verða útstæð
á bakinu þeim megin, sem con-
vexitet kúrfunnar er, en rifin verða
hins vegar útstæð að framan þeim
megin, sem concavitet kúrfunnar
er.
Utan þeirra einkenna, er bein-
línis orsakast af hryggskekkjunni,
leitum við einkum við skoðun að
einkennum, er gætu skýrt orsök
hryggskekkjunnar, svo sem
neurologiskum einkennum, vöðva-
lömunum og húðanomalium. Við
höfum áhuga á að finna „café au
lait“ bletti, subcutan neurofibroma
og húðlesionir, er fylgja meðfædd-
um malformationum, svo sem hár-
brúska á baki, hemangioma, ,,a
skin dimple" eða myelomeningo-
cele, ef slíkt er fyrir hendi.
Eftir vandlega tekna sjúkra-
sögu, skoðun og viðeigandi rtg.-
myndatökur, á etiologisk greining
hryggskekkjunnar í flestum til-
fellum að liggja ljós fyrir. Helzt
má búast við erfiðleikum víð að
greina á milli idiopathiskra tilfella
og þeirra, er orsakast af poliomy-
elitis, þar sem sjúkdómurinn hef-
ur ekki verið greindur, og áber-
andi lamanir ekki komið fram.
Vægar lamanir eða veiklun á
hryggvöðvum getur framkallað
hryggskekkju, en styrkleikaprófun
á vöðvum þessum er oft erfið.
Risser hefur bent á, að í slíkum
tilfellum séu vöðvar ventralt á
líkamanum, er innerverast af
sömu segmentum, einnig lamaðir
eða veiklaðir. Þar sem um sé að
ræða upphaflega kúrfu í col.
lumbalis, megi búast við veiklun í
abdominal vöðvum, við upphaf-
lega kúrfu á neðra thoracal svæð-
inu megi búast við lömun í m.
serratus anterior, en við hrygg-
skekkju á miðthoracal svæðinu sé
oft lömun í m.pectoralis. Ef kúrfan
nær upp í efri thoracal segmentin,
getur jafnvel fundizt lömun í háls-
vöðvum. Þar sem rétt er að leita
slíkra lamana við skoðun sjúkl-
inga með hryggskekkju, er hér