Læknaneminn - 01.03.1976, Side 36

d ) Heilbrigðisfræðsla.
e) Heimilislækningar og fjölskyldueftirlit.“
Auk þessara greina verður nú sífellt rneiri þörf á
að kenna læknum undirstöðuatriði hagfræði, því
læknar skyldu ávallt minnugir þess, að af ákvörð-
unum þeirra leiðir mestur hluti eyðslunnar í heil-
brigðiskerfinu.
Líkur eru taldar á aukinni sérhæfingu við lækn-
ingar (12), sem heimilislæknar hafa víða lengst af
stundað einir, sérhæfðar starfsstéttir gangi æ meir
inn í þau störf, sem læknar hafa haft einkarétt á, og
aðeins að Iitlu Ieyli falið hjúkrunarkonum að vinna
undir eftirliti.
Heilsuvernd verður aðeins unnin í hópstarfi og
þar vinna aðrar heilbrigðisstéttir mörg störf, án
þess að læknirinn sé nærri.
Hópstarf heilbrigðisstétta krefst þess því, að lækn-
ar kunni góð skil á stjórnun og þeim kenningum
sem að því lúta, því að þó að jafnrétti ríki að marki
í hópstarfinu eru læknar þeir, sem víðfeðmasta
menntun og þekkingu hafa og vegna ius practicandi
eru þeir endanlega ábyrgir fyrir öllum lækningum.
Þeir eru, að uppfylltum áðurnefndum skilyrðum
um þekkingu á hagfræði og stjórnun að öðru jöfnu
færari en aðrir um, að sjá um að stöðug endurskoð-
un fari fram á þjónustunni:
Er hennar þörf, er hún nógu góð, er hagkvæmni
beitt i rekstri?; og láta gera umbætur í samræmi
við fengin svör.
Hvcnær í náminu á að henna
heimilisltehningar?
Eins og ég vék að áður, tel ég hugtakið heilsu-
gæzlu vera jafngildi community medicine, enda er
svo kveðið á í lögum um heilbrigðisþjónustu, að
heilsugœzlulœknar skuli sinna heilsuvernd og ráð-
gjöf við heilbrigðiseftirlit, auk almennrar læknis-
þjónustu.
Til undirbúnings þessu hlutverki þarf í náminu að
tengja saman hina hefðbundnu fræðilegu kennslu
og kennslu í þeirri aðferðafræði, sem tiltæk þarf að
vera við störf í heilsugæzlustöð. Sú skipan að láta
kennsluna í heimilislækningum fara fram seinl í
náminu kann ekki góðri lukku að stýra.
26
Löngu áður er búið að móta viðhorf nemandans
gagnvart vali á lífsstarfi, og áframhaldandi sérhæf-
ing yrði afleiðingin.
Af reynslu minni í héraði, af samskiptum við
unga lækna, sem allt höfðu til þess að geta orðið
góðir heilsugæzlulæknar. veit ég, að viðhorf þeirra
voru fast mótuð. Þegar ég spurði þá hvað þeim fynd-
ist um starfið, svöruðu þeir, að auðvitað væri áhuga-
vert að vinna við þetta áfram, en þeir hefðu verið
búnir að ákveða hvaða sérgrein þeir ætluðu í, með-
an þeir voru að ljúka kandidatsárinu.
Af samskiptum við þá fékk ég rökstuddan grun
um að klínísku kennslunni hefði fleygt fram. síðan
ég var í deildinni og trúlega lærði ég sjálfur eins
mikið af þeim eða jafnvel meira, en þeir af mér,
enda er það reynsla mín, að það er ekki hægt að
kenna læknum að praktisera.
Það sem hægt er að veita, er að búa stúdenta og
kandidata undir að meta mismunandi félagslegar-
og læknisfræðilegar aðstæður og kenna þeim að-
ferðir til að bregðast við þeim.
Áður en stúdentar kæmu til starfa í heilsugæzlu-
stöðvum, þyrfti að vera búið að undirbúa þá ræki-
Iega, því ella yrðu þeir til lítils gagns sjálfum sér og
öðrum.
Á ég þar við það, að þó læknum í heilsugæzlu-
stöðvum víða um land, þætti kærkomin sú hvatning,
sem er í því að fá spurulan stúdent, geri ég ráð fyrir
að erfitt muni reynast að fá fjárveitingar til þess
að greiða sómasamlega fyrir kennsluna og yrðu
læknar því fljótlega leiðir á þeim töfum sem óhjá-
kvæmilega yrðu af nærveru stúdentanna eða sagt
með öðrum orðum: „Þegar mikið er að gera er ég
margfalt fljótari að gera þetta sjálfur.“
Þess vegna þarf að dreifa kennslunni inn á milli
annarra greina og byrja snemma.
Tölfræði er kennd snemma í náminu. Hana þarf
að tengja faraldursfræði, annars vegar þeirri sjúk-
dómsmynd, sem er á sjúkrahúsunum og hins vegar
því mynstri sem finnst helst utan sjúkrahúsa og
mælti tengja tilsvarandi kennslu í hjúkrunarnáms-
brautinni.
Þjóðfélags- og atferlisfræði mætti tengja kennslu
í öðrum deildum. Þjálfun í heilbrigðisfræðslu mætti
veita, með því að stúdentar flyttu nokkra fyrirlestra
og ræddu við nemendur í grunn- og framhaldsskól-
LÆKNANEMINN