Læknaneminn - 01.07.1979, Qupperneq 50

FramleiSsla lyfja eftir Ordinatio Magistralis.
(bls. 73-74) víkur höfundur að því, að ekkert hefði
verið við lyfseðlana að athuga. Hins vegar hefði
opinber efnagreining leit í ljós, „að hið verkandi
eiturefni í hinu úti látna lyfi var fyrir hendi í átlug-
földum þeim skammti, sem vera átti“. Réttarrann-
sókn hefði ekki leitt í Ijós, hver starfsmanna lyfja-
búðarinnar hefði gert lyfið eða bæri ábyrgð á til-
búningi þess. A bls. 75 lætur höfundur þess getið, að
lyfsalar og lyfjafræðingar hefðu lagst gegn frum-
varpinu, er nægði til þess, að frumvarpið náði ekki
fram að ganga.
Frumvarp til lyfsölulaga 1944
Að undirlagi landlæknis (Vilmundar Jónssonar)
fór heilbrigðismálaráðherra (Jakob Möller) þess á
leit í bréfi, sem dagsett er 26. 8. 1942, að landlækn-
ir og fjórir menn með honum tækju lyfsölulöggjöf-
ina til endurskoðunar í heild. Skiluðu þeir frum-
varpi til lyfsölulaga með greinargerð til ríkisstjórn-
arinnar 15. 1. 1944. Frumvarpið er þannig prentað,
að greinilegt er, að flytja átti það á 63. löggjafar-
þingi 1944. Ur því virðist þó ekki hafa orðið. Rekur
Vilmundur Jónsson í ritgerðasafni sínu (m. a. ]jls.
19-22), hve mjög lyfsalar og lyfjafræðingar lögðust
að endingu gegn frumvarpinu. Reynt var að flytja
þetta frumvarp nokkuð Ijreytt árið eftir, en úr því
vaið heldur ekki. Loks var frumvarpið með nokkr-
um breytingum flutt á Alþirigi 1949 (þingskjal 357)
og endurflutt enn nokuð breytt á Alþingi 1950-1951
(þingskjal 112), en náði í hvorugt skipti fram að
ganga. Enn síðar eða 1958 var reynt að flytja sama
frumvarp með breytingum á Alþingi, en úr því varð
ekki. Hér hefur því greinilega verið um mikið hita-
mál að ræða. Skal hér látið nægja að vísa til rit-
gerðasaíns Vilmundar Jónssonar.
Fyrsti kafli frumvarpsins er um stofnun lyfjabúða
og lyfsöluleyfi, annar kafli um rekstur lyfjabúða og
þriðji kafli um lyfjaverslun. 1 þessum kafla (26. gr.)
er veigamikið nýmæli. en það er skipun lyfjaskrár-
nefndar. I 2. málsgr. 26. gr. segir svo: „Tillögur um
löggildingu lyfjaskrár og lyfseðlasafna gerir 5
manna lyfjaskrárnefnd. Skal einn nefndarmanna
vera kennari í lyfjafræði við Háskólann, annar kenn-
ari í lyflæknisfræði við háskólann, en hina þrjá
skipar ráðherra eftir tillögum landlæknis, einn úr
hópi lyfsala, annan úr hópi starfandi lyfjafræðinga
og hinn þriðja úr hópi starfandi lækna.“ — I grein-
argerð er þess látið getið, að nefndin skuli einnig
fjalla um sérlyf, en skráningu sérlyfja átti að til-
kynna í Lögbirtingablaðinu (um þau ræðir í 4.
kafla og eru þar sömu ákvæði og í tilskipun nr. 112
20 ágúst 1938 um gerð og afgreiðslu sérlyfja).
Veigamestu ákvæði þessa frumvarps eru í 5. kafla
um lyfjaheildsölu og í 8. kafla um lyfsölusjóð.
Ákvæðin um lyfsölusjóð voru með fyrirmynd í
dönskum lögum og beindust að því að jafna tekjur
lyfsala þannig, að reka mætti lyfjabúð á stöðum þar
sem reksturinn bæri sig ekki sökum fólksfæðar, en
væri þó æskilegur frá heilbrigðisfræðilegu sjónar-
miði. Auk þess skyldi verja fé úr sjóðnum til þess
að efla lyfjagerð hér á landi og til jöfnunar á lyfja-
verði. Þá skyldi verja fé úr sjóðnum til þess að
kaupa 51% hlutafjár í Lyfjaverzlun Islands hf. (á
rnóti lyfsölum, lyfjafræðingum, læknum o. fl.), sem
veita átti einkarétt til að flytja inn og selja lyf í
heildsölu. Tekjur lyfsölusjóðs skyldu koma af við-
skiptaveltu og neltóhagnaði lyfjabúða, en einmitt
þetta ákvæði mun hafa magnað lyfsala og lyfjafræð-
iniga til andstöðu gegn frumvarpinu. Þegar litið er
um öxl, er þó líklegt, að lyfsölusjóður sem þessi
hefði mjög lyft undir stofnun lyfjahúða víðs vegar
úti um land og flýtt um 20 ár þeirri þróun til fjölg-
unar lyfjabúða í dreifbýli, er fyrst hófst að marki
fyrir um það bil 10 árum.
42
LÆKNANEMINN