Úrval - 01.10.1966, Blaðsíða 26

24
ÚRVAL
Það var komið upp beinum póst-
samgöngum með loftbelgjum. Með-
al þeirra fyrstu sem boðið var að
senda bréf var ungfrú de Mont-
golfier, 86 ára gömul dóttir Mont-
golfiers sem fyrstur fann upp loft-
belginn. Loftbelgir fóru að sigla
frá París, einir tveir eða þrír á
viku, venjulega frá auða svæðinu
fram undan Solférinoturni efst á
Montmartre-hæð eða frá Gare du
Nord og Gare d’Orléans.
Godard, einn af frumherjum
meðal loftfara, eins og fleiri af
frændum hans, var meðal þeirra
sem fóru þessa ferð og var karfa
hans fest neðan í tvo litla loftbelgi,
sem tengdir voru saman og þar af
leiðandi kallaðir Bandaríkin. Tiss-
andier dubbaði upp gamlan belg
sem Celeste hét og aldrei fyrr hafði
getað verið lengur en 35 mínútur
á lofti í einu, en á þessu farartæki
komst hann þó 50 mílna leið burt
frá borginni. Þegar hann flaug yfir
Versali var hann svo lágt yfir jörðu
að hann gat vel fylgzt með prússn-
eskum hermönnum sem lágu þarna
í sólbaði á grasflötunúm. Lutz, sem
fór með Flórenzborg, var hætt kom-
inn, því að belgurinn var rétt að
segja kominn ofan í Signu, og varð
hann að henda út poka með miklum
hernaðarleyndarmálum. Svo ein-
kennilega vildi til að þegar hann
var lentur, komu þar nokkrir
sveitamenn og færðu honum pok-
ann. Þeir bjuggu hann út eins og
kúasmala og þannig tókst þeim að
komast fram hjá Prússum til Tours,
aðalstöðva Frakka.
Annar loftfari, sem komst í hann
krappann, henti nesti sínu útbyrð-
is í mistökum fyrir kjölfestu; sá
þriðji stökk sjálfur en kom sem
betur fór niður þar sem mjúkt var
undir. Loftbelgur með áhöfn kom
niður í tjörn, og urðu mennirnir að
liggja í vatninu klukkutímum sam-
an, meðan prússneskar byssukúlur
þutu yfir höfðum þeirra, en þó
sluppu þeir að lokum.
Það var ekki pósturinn einn sem
loftbelgirnir voru látnir bera. Einn
var látinn flytja sprengiefni. Vís-
indamaður fór upp í enn öðrum til
að fylgjast með sólmyrkva meðan
stóð á ákafasta bardaga umsáturs-
ins.
Þegar litið er yfir farinn veg vís-
indanna, þá er það kraftaverki lík-
ast, að svo margir hinna frönsku
loftbelgjamanna skyldu komast
lífs af. Allur útbúnaður var af
frumstæðustu gerð. Sjálfir loftbelg-
irnir voru hafðir úr gljábómull, af
því að silki vantaði, og loftið í
belgjunum var hið eldfima kola-
gas, svo að þeim stóð mikil hætta
af byssukúlum Prússa.
Belgirnir gátu hreyfzt bæði upp
og niður og í allar áttir, og engin
leið var að stjórna þeim. Þeir höfðu
þann miður þægilega eiginleika að
þjóta í fyrstunni upp í 200 metra
hæð og falla svo snögglega alveg
niður að jörð. Loftfararnir urðu að
standa í körfu, sem náði meðal-
manni ekki nema upp undir hend-
ur og var ekki rýmri en svo að
tveir menn komust þar naumlega
fyrir, enda var skjóllítið þar fyrir
veðri og vindum og kuldinn nísti
mennina inn í merg og bein.
Þarfast af öllum útbúnaði loft-
fara var sexkróka akkeri þeirra