Úrval - 01.05.1967, Side 32

30
ÚRVAL
ide, vinna bezt við mjög hátt kulda-
stig. Þau eru minni en títuprjóns-
haus og geta ef til vill komið að sér-
staklega miklu gagni til merkja-
sendinga. Þannig ætti að verða
unnt að komast hjá því að
nota víra sem leiðslur í rafreiknum,
en þeir taka mjög mikið rúm, þar eð
um svo geysilegt magn er að ræða.
Mörg „lasertæki“ gefa frá sér ósýni-
lega geislun, annaðhvort innrauða
eða útfjólubláa. Koltvísýringslas-
ertækið, eitt það kraftmesta, sem
enn hefur verið fundið upp, skýtur
frá sér stöðugum geisla af ofsalega
heitu, en ósýnilegu, innrauðu „ljósi“,
líkt og geislabyssur Marsbúanna í
sögu Wells. Hugsanlegt er, að það
yrði einhverntíman notað gegn flug-
skeytum óvinar, ef ekki gegn Marz-
búum.
„Lasertækin“ munu nú fara að
hafa meiri og meiri áhrif á allt líf
manna, eftir því sem fleiri verk
finnast, sem þau geta framkvæmt
ódýrar eða betur en önnur tæki.
The Western Electric Co. notar
„rúbíngeislalasertæki" til þess að
bora göt á örsmáa demanta. Þar eð
demanturinn er harðasta efni jarð-
arinnar, útheimti slíkt tveggja daga
leiðigjarna vinnu hér áður fyrr.
Notaðir voru stálprjónar, húðaðir
olífuolíu og demantryki. En „laser-
tækið“ getur borað gat á demant á
nokkrum mínútum. Þannig er til
mót, sem síðan er hægt að draga
koparvír í gegnum, sem er ekki
þykkari en mannshár. A einu ári
framleiðir Western Electric 30
milljón mílur af slíkum, örfínum
þræði til notkunar í símatæki og
leiðslur og notar þúsundir iðnaðar-
demanta við framleiðslu þessa.
MARGVÍSLEG NOT
„LASERTÆKISINS“
í Jarrell-Ash Co. í Waltham í
Massachusettsfylki hefuh Frederick
Brech búið til „laseráhald“, sem er
kallað „mikroprobe“ (örskoðari) til
þess að framkvæma efnagreiningar
fyrir iðnfyrirtæki og sjúkdómsgrein-
ingar. Einnig er tæki þetta notað
sem eins konar „leynilögreglumað-
ur“ í baráttunni við listaverkafals-
ara og listaverkaþjófa. Meðan ég var
í heimsókn í rannsóknarstofu
Brechs, kom William J. Young, sér-
fræðingur í viðgerðum og varð-
veizlu listaverka, þangað einnig í
heimsókn. Hann starfar við lista-
safnið Museum of Fine Arts í Bost-
on. Hann hafði með sér andlitsmynd,
sem var álitið, að máluð væri af
listamanni, sem uppi var á 16. öld
og gekk undir nafninu Maitre de
Bruges. Listaverkasérfræðingurinn
efaðist um, að hér væri raunveru-
lega um að ræða mynd eftir þennan
listamann. Málverkið var rannsak-
að með hjálp „mikroprobe“, þann-
ig að að því var beint örmjóum
„lasergeisla“, sem breytti einum
milljónasta hluta úr únsu af máln-
ingu í lofttegundir og skildi eftir
örlítið, næstum alveg ósýnilegt gat
á málverkinu. Síðan var litróf loft-
tegundanna rannsakað í litrófssjá,
sem greinir ljós í hina ýmsu liti, sem
það samanstendur af. Og þannig var
hægt að sannprófa, hvaða kemisk
efni væri í málningunni.
„Þarna er svarið,“ sagði Young
og benti á röð af dökkum línum í