Úrval - 01.05.1967, Qupperneq 57

Sá maöiir, sem þýddi biblíuna á gotnesku, hét Uljias, og var arískur
biskup — stundum kallaður Wulfi — og var uppi jrá 311 til 358
h.u.b. í föðurœtt var liann aj Gotum kominn, sem bjuggu í hér-
uðunum við Dónárósa og þar jyrir ofan, en móðir lians var dóttir
knstinna foreldra hertekinna, jrá Kappadókiu.
Skammt fyrir innan
dyrnar á háskólabóka-
safninu í Uppsölum má
sjá tvö blöð úr bók,
skráðri á pergament
með silfurstöfum, undir gleri í skáp.
100.000 manns og fleiri koma á ári
hverju að skoða þessi blöð. Á spjöld
úr eiri, sem festur er á skápinn, er
skráð, að blöð þessi séu úr silfur-
biblíunni, Codex argenteus.
Þessi blöð, svo upplituð og skorp-
in, eru úr einhverju hinu frægasta
handriti og dýrmætasta, sem til er,
auk þess gegnir hinni mestu furðu
hvernig það komst af úr volki ald-
anna. Codex argenteus er eitt af
örfáum heimildum um gotnesku,
tungumál Gota, og elzta heimild
um nokkurt mál í hinum tevtónska
eða germanska málaflokki. Hand-
ritið hefur týnzt en fundizt aftur,
farið í eld og brunnið til hálfs,
tvisvar sinnum verið tekið herfangi,
farið i sjó af sökkvandi skipi, en
rekið á land, eða verið bjargað,
verið tekið upp í skuldir hjá gjpld-
þrota drottningu, verið lýst eftir því
og' leitað af leynilögreglu í mörgum
löndum.
Markvert má það einnig þykja
að handritið er nú í vörzlu þeirrar
þjóðar og í því landi sem Gotar eru
haldnir vera af. Því almennt er á-
litið að Gotar hafi hafið sókn sína
suður um álfuna á fyrstu öld, einmitt
frá Svíþjóð. Urðu þeir svo sigursæl-
ir i þeim ferðum, að mikill hluti
álfunnar laut þeim um tíma. Kann
að mega segja, að Silfurbiblían hafi
að nokkru þrætt sömu slóð.
Sá maður, sem þýddi biblíuna á
gotnesku, hét Ulfilas, og var arískur
biskup — stundum kallaður Wulf-
illa — og var uppi frá 311 til 385
h. u. b. í föðurætt var hann af Got-
um kominn, sem bjuggu í héruðun-
um við Dónárósa og þar fyrir ofan,
en móðir hans var dóttir kristinna
foreldra hertekinna frá Kappadókíu.
Ulfilas sneri þúsundum Gota til
kristinnar trúar, og handa þeim
þýddi hann biblíuna. Þetta var hið
mesta vandaverk, því fyrst þurfti
hann að búa til stafróf, sem hæfði
málinu, en stafróf þetta er einkenni-
legt sambland af grískum stöfum,
latneskum og líklega rúnastöfum.
En hin langa, afarlanga vegferð
bókarinnar hófst einni öld eftir
dauða Ulfilas, þegar Þeódór hinn
mikli, sem var gotneskur, fór her-
skildi um Ítalíu. Þeóþór skipaði tvo
skrifara í Ravenna til að taka afrit
Catholic Digest
55