Úrval - 01.05.1967, Blaðsíða 64

62
ÚRVAL
vélflugu. Svo losar svifflugmaður-
inn togkaðalinn. Nú svífur svifflug-
an ein og alveg hjálparlaust. Hún
lækkar flugið svo hægt og' svífur
svo langt áfram á leið sinni, að við
vitum, að þar er ekki aðeins um
að ræða-vélarlausa flugvél, heldur
sérstaka tegund flugvélar, sem er
smíðuð með það íyrir augum, að
hún geti svifið í loftinu, „hangið“
uppi í því svo að segja. Hún svífur
rólega og nálgast jörðu um 150 fet
á mínútu. Úr 2000 feta hæð mun það
þannig taka svifflugu 12 mínútur að
ná aftur til jarðar, jafnvel án þess
að reiknað sé með nokkru loftupp-
streymi til þess að vega þar upp á
móti a.ð einhverju leyti og lengja
þannig tímann. Þessi langi tími veitir
flugmanninum nægan umhugsunar-
frest. Og svifflugan lækkar ekki
heldur flugið í lóðréttri stefnu. Hún
svífur einnig 30 fet fram á við fyrir
hvert fet, sem hún lækkar flugið,
svo að úr 2000 feta hæð getur hún
svifið næstum 12 mílna leið fram
á við, áður en hún nær til jarðar.
Það er líka hægt að fljúga í þrengri
hringjum en í lítilli vélflugu, og
því er auðveldara að sveigja hana
til á ýmsa vegu, þegar þeir staðir
eru athugaðir gaumgæfilega, sem
yrði kannske nauðsynlegt að lenda á.
Lendingarhraðinn er miklu minni
en þegar um vélflugu er að ræða,
og því er hægt að lenda á styttri
lendingarbraut. Það koma því
miklu fleiri staðir til greina sem
lendingastaðir en ætti að lenda vél-
flugu. Þetta er ein ástæða þess, að
ekki er mikið um slys í svifflugi.
En hinn ævintýragjarni svifflug-
maður hefur ekki látið „toga sig á
loft“ til þess eins að svífa svo hægt
til jarðar, heldur til þess að hækka
flugið meira og meira og svífa sí-
fellt lengri vegalengd. Hann verður
að beina allri athygli sinni að því að
finna hentugt loftuppstreymi. Loft-
ið yfir plægðum akri verður t. d.
heitara en loftið umhverfis akurinn
og tekur því að stíga upp. Sérhver
sá staður, sem gefur frá sér mikinn
hita, er álitlegur í þessu tilfelli.
Það eru góðar líkur til þess, að þar
sé um loftuppstreymi að ræða. Þyrp-
ing stórra olíu- eða benzíngeyma
er ágætur staður, líka risakjörbúða-
þyrping með stórum breiðum og
heitum málmþökum, einnig malar-
gryfjur. Einu sinni fann ég loftupp-
streymi yfir ruslahaug, og mér
tókst að halda mér uppi í heilan
klukkutíma í þessu hentuga loft-
uppstreymi. Og sonur minn komst
upp í 7000 fet nýlega með því að
láta sig svífa upp uppi yfir litlum
skógareldi.
Þið hafið sjálfsagt einhvern tím-
ann orðið varir við loftuppstreymi,
lesendur góðir, og hafið líklega kall-
að það golu eða snögga vindkviðu. Á
heitum sumardegi, þegar loftið er
kyrrt og mollulegt, kemur kannske
alveg óvænt vindkviða, sem feykir
til grasinu og trjágreinunum. Og við
segjum: „Indælt, svolítil gola.“ En
þetta stendur ekki lengi, grasið verð-
ur aftur hreyfingarlaust og sarha
er að segja um trjágreinarnar. Það
var sem sé ekki um neina golu að
ræða. Þetta voru bara loftbólur“,
sem losnuðu frá yfirborði jarðar og
lögðu af stað upp í loftið. Flygi mað-
ur inn í slíkt loftuppstreymi í svif-
flugu, mundi „variomælirinn" sýna,