Úrval - 01.01.1982, Page 17

KarlarIkonur: HINN MUNURINN
15
kann vel að beina körlum að sýni-
legum og rúmfræðilegum
verkefnum sem kannski skýrir hvers
vegna þeir eru konum fremri í stærð-
fræði. Heilar kvenna gera þær körlum
fremri á málsviðinu. Ef til vill er það
skýringin á því hví þær eru betur
fallnar til tungumálanáms en karlar.
Karldýr ílestra dýrategunda eru af
hormónalegum ástæðum árásargjarn-
ari — sem hefur aftur leitt til þess að
þeir hafa í gegnum rás þróunarinnar
ráðið yfirkonum.
En fáar þessar ágiskanir eru þó
óumdeilanlegar. Hvort þær fela í sér
nokkuð meira — um foringjahæfi-
leika, svo dæmi sé tekið, eða karlinn
sé líffræðilega hæfari til að stunda
vinnu utan heimilis á meðan staður
konunnar sé inni á heimilinu — er
enn einn fullyrðingafrumskógurinn.
Margir vísindamenn bannfæra þá til-
hneigingu manna að halda því fram
að örlög manna ráðist af lxf-
fræðilegum ástæðum. Að þeirra mati
hefur kynferðisleg ímynd, sköpuð í
heimi sem karlar stjórna, meiri áhrif á
hegðun kynjanna heldur en
hormónarnir. „Strax og við vitum
kynferði barna breytist hegðun okkar
gagnvart þeim og í samræmi við
kynferðið,” segir Michael Lewis hjá
Institute of the Study of Exceptional
Children í Princeton í New Jersey.
Náttúran gegn náminu
Nýjar rannsóknir hafa þannig
endurvakið af fullum krafti deilurnar
um hvort „náttúran” eða „námið”
hafi meiri áhrif á hegðun karla og
kvenna. Vísindamenn á sviði kyn-
bundinna rannsókna hafa, hvað sem
öðru líður, gefið okkur nýja innsýn í
líffræðilega hegðun. Það er almennt
viðurkennt að hjá flestum dýra-
tegundum eru karldýrin gjarnari á að
berjast en kvendýrin. Líffræðingar
rekja þetta til testosterone-
hormónanna hjá karlkynsfóstri en
þeir myndast á viðkvæmu stigi í
vaxtarþróuninni.
Árið 1959 gerðu lífeðlisfræð-
ingarnir Charles Phoenix, Robert
Goy, Arnold Gerall og William
Young rannsókn sem talin er hafa
markað tímamót. Þegar þeir dældu
miklu af testosterone í gyltur um
meðgöngutíma fæddust kvendýr sem
bæði voru með eggjastokka og karl-
kyns æxlunarfæri. Þegar eggja-
stokkarnir voru numdir á brott og
þessum afbrigðilegu kvendýrum
gefinn nýr skammtur af testosterone
tóku þau að haga sér eins og karldýr
og fóru að leita á önnur kvendýr.
Goy, sem nú starfar hjá University
of Wisconsin’s Regional Primate
Research Center, hefur staðfest
áhrifin af testosterone í tilraunum
með rhesus-apa. Hegðun kvendýra
breytist og líkist hegðun karldýra ef
testosterone er gefið fyrir fæðingu.
Stærð og kraftur karldýranna fer þó
eftir því hversu löngu fyrir fæðingu
þau hafa orðið fyrir áhrifum
hormónanna.
Vísindamennirnir John Money hjá
Johns Hopkins háskóla og Anke