Úrval - 01.01.1982, Page 20

18
ÚRVAL
notfært sér betur samvinnu heila-
helminganna við lausn ýmissa
verkefna. Karlmönnum gengur oftast
betur að vinna verk þar sem ekki er
um samkeppni milli heila-
helminganna að ræða heldur vinnur
hvor hluti sjálfstætt fyrir sig.
Þegar talað er um hæfileikamun
karla og kvenna vekur það oft andúð
vegna þess að mörgum finnst þar
verið að tala um yfirburði eða hæfi-
leikaskort. Hins vegar er munur á
einstaklingum sama kyns miklu meiri
heidur en meðaltalsmunur milli
kynjanna. Monte Buchsbaum hjá
National Institute of Mental Health
rannsakaði rafmögnun í heila og
sýndi að þar höfðu konur yflrburði
yfir karla og voru næmari fyrir áreitni.
Hann benti þó á að , ,einstaklingar
geta verið mismunandi og mismuna-
sviðið mjög breitt. Þegar munur milli
kynjanna er mældur er hann aðeins
20-40% ”.
Söngandinn
Sambandið milli hormóna og
hegðunar er miklu flóknara heldur en
menn gmnaði til skamms txma. Þarna
er um tvennt að ræða, orsök og áhrif,
eða það sem Harvard-líffræðingurinn
Richard Lewontin kallar „flókna
svömn milli hugsunar og aðgerða”.
Rannsóknir sýna að testosterone í
karlrhesus-öpum minnkar þegar þeir
bíða ósigur en þegar þeim gengur vel
hækkar testosterone-magnið aftur.
Aðrar rannsóknir sýna að streita getur
breytt hormónamynstri kvenkynsnag-
dýra, sem ganga með unga, en þetta
getur síðan haft áhrif á heila-
byggingu fóstursins.
Líffræðin sýnist geta orðið fyrir
áhrifum af félagslegum hvötum þótt
ekki sé enn vitað hvernig það má
gerast. Ethel Tobach hjá New York’s
American Museum of Natural
History hefur sýnt fram á með
tilraunum að breytingar eiga sér stað
hjá kvenrottu sem aldrei hefur
eignast afkvæmi ef hún er látin fá til
sín fimm daga gamlan rottuunga. I
fyrstu verða engar breytingar á
rottunni, að sögn Tobach. „Þegar
hún er látin fá ungann til sín aftur og
aftur fer hún að hlúa að honum og
láta sem hún sé að gefa honum að
drekka. Hvernig skyldi þetta geta
gerst? Einhver lífefnafræðileg
breyting hefur greinilega átt sér stað.
Þegar lyktar-, sjón-, heyrnar- og
snertiskynið hefur verið vakið með til-
komu ungans verður breyting á
samsetningu blóðsins.”
Vísindamenn vilja fara varlega í
sakirnar þegar þeir heimfæra niður-
stöður af tilraunum á rottum yflr á
manninn en þó er almennt viður-
kennt að hjá mönnum jafnt sem
dýrum tvinnast sífellt saman líffræði
og uppeldi eða umhverfi.
Mismunur karla og kvenna hefúr
farið minnkandi eftir því sem tíminn
hefúr liðið og á síðustu áratugum
hefur þessi munur enn minnkað.
Ef til vill em athyglisverðustu
ályktanir, sem draga má af
rannsóknum fram til þessa, ekki þær