Úrval - 01.01.1982, Side 27

BLIKUR YFIR PAKISTAN
25
Mið-Austurlanda að suðvesturhluta
Kína og hluta Indlands. Endalaus
blanda írana, Mið-Asíubúa, Síberíu-
manna, Grikkja, Indverja, Tyrkja,
araba og mongóla hefúr farið hér um
eða sest hér að. Þar af leiðir að í
Pakistan er fjöldi þjóða, trúarflokka
og stétta sem síðan skiptast í fjölda
smærri hópa. Sjö tungumál eru töluð
í landinu og tólf eða fleiri mállýskur.
Við allan þennan glundroða
bættist síðan atvik sem ekki var stórt
stjórnmálalega séð en átti eftir að
draga langan dilk á eftir sér hvað
mannleg samskipti varðaði: skipting
Indlands árið 1947. Þegar Bretar
komust að raun um að ekki var hægt
að fá múhameðstrúarmenn og
hindúa til að mynda eina sjálfstæða
þjóð í Indlandi var ákveðið að stofna
tvö ríki: Indland, þar sem að mestu
leyti bjuggu hindúar, og Vestur og
Austur-Pakistan sem féll í hlut
múhameðstrúarmanna. Þessir lands-
hlutar eru aðskildir af gríðarstóm
landflæmi sem tilheyrir Indlandi.
Álitið er að um hálf milljón flótta-
manna hafi látist í þeirri ringulreið
sem fylgdi þessari þjóðarskiptingu
sem er einhver sú mesta sem sögur
fara af.
Skiptingin olli ævarandi óvinátm
milli þjóðanna. I augum margra
Pakistana er Indland, sem er annað
fjölmennasta land í heimi, tákn ógn-
vænlegrar útþenslu. Indverjar, sem
em rúmlega átta sinnum fleiri en
Pakistanir, líta á Pakistan sem hreina
og beina móðgun, ófyrirgefanlega
skiptingu Bharat Mata, ,,Móður
Indlands”. Pakistan lagði strax frá
byrjun mikla áherslu á hernað og átti
í erjum við Indland 1947, 1965 og
1971.
Byrjunarörðugleikar
Fyrsta stjórnarskrá Pakistan, sem
kom árið 1956, kom ekki að miklu
gagni hvað trúarbrögð, menningu og
skiptingu landsins varðaði. Ekki veitti
hún heldur svar við mikilvægustu
spurningu Pakistan: Að hve miklu
leyti átti að samræma trúarbrögð og
stjórnarfar í landinu?
I tvö ár eftir tilkomu stjórnar-
skrárinnar vom næstum slfelldar
óeirðir í landinu og stefndi allt að
fjárhagslegri hnignun og öngþveiti í
stjórnmálum. Yfirhershöfðinginn
Ajúb Khan og samstarfsmenn hans
álitu að stjórnmálamennirnir hefðu
svikið þjóðina og eftir byltinguna í
október 1958 gerði Ajúb sjálfan sig að
forseta og einræðisherra. (Síðan
landið varð sjálfstætt hefur herinn
farið með stjóm þess í 16 ár og aðeins
tvisvar hafa farið fram kosningar.
Ráðherrar fyrstu ríkisstjórnarinnar
sem kosin var hitmst aldrei og mikið
vantaði upp á að seinni kosningarnar
fæm fram eins og vera bar.)
Ausmr-Pakistanir urðu fyriræmeiri
vonbrigðum og óánægja þeirra jókst
mjög við að landinu var stjórnað af
vesturhlutanum sem var fjárhagslega
og pólitískt sterkari en ekki eins fjöl-
mennur. Þessir stöðugu árekstrar
urðu að borgarastyrjöld árið 1971.