Úrval - 01.01.1982, Síða 75

AF SJÓNARHÓLIA TTRÆÐS
73
kannski með byssu eða veiðistöng ef
það er vor. Svo reisir hann sig upp og
hallar sér fram á við til að missa ekki
jafnvægið og fínnur að það verður
ekki af þessu framar. Líkaminn segir
nefnilega: ,,Þú ert gamall” — og
þetta er það sem á þeim áttræða
glymur:
— þegar það sem maður eitt sinn
gerði, án þess að leiða að því hugann,
verður að þrekvirki sem maður verður
að einbeita sér við
— þegar maður getur ekki staðið á
öðrum fæti og á í basli með að komast
í buxurnar
— þegar meiri tími fer í að leita að
hlutum heldur en að nota þá þegar
þeir eru fundnir
— þegar maður hlustar með eftir-
tekt á skrýtlu og grípur allt nema
brandarann.
Ég hef uppgötvað þrjá lesti hjá
þeim öldruðu: ágirnd, hirðuleysi og
pjatt. Ágirndin er verst af þessu.
Hvers vegna leggja svona margir
aldnir áherslu á að sanka að sér
peningum þegar þeir hafa engin
áform um að eyða þeim og eiga
heldur enga erfingja? Það getur verið
að þeir líti á peninga sem nokkurs
konar vald; það er notalegt að fylgjast
með þeim streyma inn þegar annars
konar styrkur fer dvínandi.
En hvers vegna verður sumt gamalt
fólk hirðulaust og safnar að sér drasli
og hrúgar því upp? Allar skúffur eru
yfirfullar, stórir staflar á borðunum
og rörið í fataskápnum svignar af
þunganum á herðatrjánum. Þar eru
föt sem ekki hafa verið notuð ámm
saman. Ég hugsa að að nokkru leyti
megi kenna sinnuleysi um þetta og
svo líka þeirri skoðun að því sem einu
sinni var nothæft eigi að halda til
haga.
Pjatt eldra fólks er einfaldara að út-
skýra og fyrirgefa. Þegar það er hætt
að vonast eftir einhverju af fram-
tíðinni reynir það að fá viður-
kenningu fyrir það sem var: fegurð,
íþróttir, menntun. Þeir sem voru lag-
legir eiga í mesta baslinu; þegar
gamla fólkið er að reyna að laða fram
fyrri töfra verður árangurinn stund-
um ömurlegur. íþróttamaðurinn og
menntamaðurinn finna sér hillur fyrir
verðlaunagripina og veggi fyrir inn-
römmuð próf og réttindi. Þessi leit að
viðurkenningu er saklaus ástríða en
getur afskræmt persónuleikann.
En hár aldur færir líka ánægju. Ein
er að sitja bara kyrr eins og snákur á
sólvermdum steini og vera latur,
nokkuð sem ekki var nema sjaldan
hægt að leyfa sér fyrr á árum. Á þeim
stundum verður mannveran hluti af
náttúrunni — lifandi hluti sem blóð
sem rennur blítt um æðar. Framtíðin
tilheyrir ekki þeim öldnu. Þeir hugsa,
ef þeir hugsa á annað borð, að fyrir þá
sem yngri eru sé lxfíð eilíf barátta,
allir gegn öllum, en ellin eigi ekkert
að vinna og engu að tapa. Hér í sviðs-
jaðrinum fylgist sá aldraði með
harkinu og brakinu, hann heyrir
sigurópin, stunur þeirra slösuðu, en
hann hefur ekkert að óttast, enginn
ræðst að honum úr launsátri.