Úrval - 01.01.1982, Page 76

74
ÚRVAL
Samt öfunda ég mest það aldraða
fólk sem tekur aldrinum sem ögrun.
Fyrir það fólk er hvert nýtt hrörn-
unareinkenni óvinur að sigra með
viljakrafti. Stundum vinnur þetta
fólk stóra sigra. Renoir hélt áfram að
mála hrífandi myndir árum saman
eftir að hann varð krepptur af gikt.
Það varð að binda pensilinn við hand-
legginn á honum. Þegar Goya var 78
ára, heyrnarlaus og hálfblindur. not-
aði hann mörg pör af gleraugum til
þess að geta haldið áfram að vinna.
En hann bjó til framúrskarandi verk í
nýjum stíl.
Ef tekið er meðaltal hef ég lesið
mér til að ég geti búist við að lifa 6,7
ár í viðbót. Sú spurning hvílir á mér
hvað ég eigi að gera við þau. Ég fletti
bókum og rekst ekki á mikið af raun-
verulegum ráðleggingum, ekki eins
mikið og ég bjóst við. Ég furða mig á
því hve gamalt fólk hefur skrifað
áberandi lítið um vandamál ellinnar.
Það sem ég hef lesið um þetta efni er
eftir höfunda um sextugt, á þeim
tíma æviskeiðsins þegar flesta þeirra
hefur langað að mála bjarta mynd af
árunum sem þeir áttu í vændum. Hin
fræga ritgerð Ciceros, ,,De
Senectute” (Efri árin), sem hann
skrifaði er hann var 62 ára, er greini-
lega verk þar sem hann er að hug-
hreysta sjálfan sig. Emerson skrifaði
ritgerðina „Elliárin” þegar hann var
57 ára. Emerson reynir að láta okkur
trúa því að árin sem eftir eru feli í sér
ýmis gæði sem laun fyrir hið liðna.
Emerson er í miklu uppáhaldi hjá
mér en stundum finnast mér skoðanir
hans ekki standast próf skynsem-
innar.
Til að hvíla mig á þessum lestri
fletti ég upp í nýjustu skýrslu frá skól-
anum mínum þar sem eru upplýsing-
ar um gömlu bekkjarfélagana. 45
skólafélaganna sem enn eru á lífi
segja nokkur orð um sjálfa sig.
Heildarmyndin sem ég fæ er tempruð
ánægja jafnhliða því sem horfst er í
augu við minnkandi getu. Einn segir:
„Læknirinn minn hefur bannað mér
að eltast við kvenfólk — nema niður í
móti.” Ánægðastir eru þeir sem átt
hafa gullbrúðkaup, sérstaklega hafí
börn og barnabörn verið viðstödd.
(Barnabörnin eru ein staðfastasta
gleði elliáranna, því ætlaði ég ekki að
gleyma).
Mér fannst upplífgandi að frétta að
sumir skólafélagarnir höfðu ekki enn
hætt störfum. Sumir hafa tekist á
hendur eitthvað nýtt: framleiðslu á
gönguskíðum, garðrækt og fornbóka-
sölu. Þrátt fyrir að ég hafi verið að
prísa letina held ég að gamalmenni
þurfi að hafa verkefni til að fylgjast
betur með. Verkefnin geta verið
eitthvað sem lengi hefur beðið eða
eitthvað alveg nýtt. Það verður að
vera nógu merkilegt til að maður
leggi sig fram en ekki svo stórt að
manni fallist hendur.
Það verkefni sem freistar mín er að
fínna ákveðið kerfí í fortíð minni. Það
er sama hversu mjög okkur fínnst lífið
hafa verið röð handahófskenndra til-
viljana — það er nokkuð annað líka.