Úrval - 01.10.1982, Page 27

25
^Úr tjeimi læknavísiijdanija
Straumur af nýjum fúkalyfjum
— Harry Bökstedt —
Leiftursókn gegn
hættulegu bakteríunum
LYFJAFRAMLEIÐENDUR eru nú
í þann veginn að gefa heilum hópi af
nýjum fúkalyfjum lausan tauminn.
Þau taka langt fram öllu því sem til er
nú til dags. Mestar vonir eru bundnar
við „þriðju kynsióðina” af svoköll-
uðum cefalosþorínum. Þær verka á
marga mismunandi sjúkdóma, meðal
annars vinna þær bug á nokkrum erf-
iðustu og lífseigustu bakteríunum
sem leiða til svokallaðra „sjúkrahús-
sýkinga’ ’. Samhliða er hættan á auka-
verkunum óvenju lítil.
Fyrstu efnin af þessum nýja hópi
eru þegar komin fram í Bandaríkjun-
um og rúmur tugur í viðbót bíður
þess að matvæla- og lyfjaeftirlitið
leggi blessun sína yfir þau. Þau eru
öll mjög öflug og innbyrðis áþekk.
Þegar þau ná útbreiðslu verður meiri
vandi en nokkurn tíma áður að velja
milli álíka góðra lyfja, segir sérfræð-
ingur í grein í tímaritinu Science.
Hann telur að læknarnir lendi í
klemmu þegar framleiðendurnir
hefjast handa um að heimta aftur þær
milljónir dollara sem lagðar hafa
verið í gerð þessara nýju lyfja.
Dýrir skammtar
Og sjúkrahúsin mega gæta sín á því
að lyfjakostnaðurinn fari ekki úr hófí
fram. Núverandi cefalosporínur eru
nógu dýrar — hámarkskostnaður á
dag er um 40 dollarar (ca 600 ísl. kr.)
en efnin af „þriðju kynslóðinni”
verða meira en tvisvar sinnum það.
Venjuleg tíu daga meðferð getur
þannig komið til með að kosta yfír 10
þúsund krónurí lyfjum!
Saga fúkalyfjanna hófst árið 1928
þegar Alexander Fleming uppgötvaði
penslínið. Hann tók eftir því að
bakteríurnar í nokkrum ræktunar-
diskunum hans drápust þegar þær
komust í snertingu við myglusvepp af
penicillium-ætt. Myglusveppurinn
framleiddi efni sem var hættulegt
fyrir bakteríurnar.
1939 lánaðist tveimur öðrum
vísindamönnum — Florey og Chain
— að einangra efnið. Síðan var farið
að prófa það á fólki. Það reyndist
bylting í meðhöndlun smitsjúkdóma.
Fúkalyfin urðu svo töfralyf eftirstrlðs-
áranna.
Það var þó ekki fyrr en á sjötta og
sjöunda áratugnum að mönnum varð
ljóst hvernig penslínið ræðst á
— ÚrVikunni —