Víðförli - 01.06.1950, Síða 120

118
VÍÐFÖRLI
var fólginn í gleði hans yfir þvi að sjá unga menn mannast og stuðla að
því. Þegar nemendur leituðu til hans, fékkst hann ekki um þó fjárhagur
þeirra væri naumur. Til dæmis um það eru þessi viðskipti hans við undir-
ritaðan. Ég kom til hans á engjaslætti þar sem hann var að slá fjarri bæ.
Bað ég hann um að kenna mér og beið óttasleginn svarsins. Hann studdist
við orfið og horfði niður andartak, síðan lítur hann til veðurs og því næst
á mig og segir: „Ég kannast við yður, þykir alltaf gaman að kenna, og ég
skal taka við yöur í vetur.“ Þá gaf ég þá skýringu, að ég hefði ekki fjár-
ráð til að vera heilan vetur við nám og tjáði honum fármagn mitt. Þó sagði
hann með þeim einkennilegu græðandi töfrum, sem hann réði yfir er hann
fckkst við smælingja: „Það gerir ekkert til, þér verðið hjá mér í vetur,
ég veit af eigin raun hvað það er að stunda nám félaus." Síðan fór hann
að slá, en ég kvaddi og fór. Mun samtal okkar ekki hafa tekið meira en
tvær mínútur. Næsta vetur var ég hjá honum, lengst af einn nemenda.
Naut ég þá ekki aðeins kennslu hans heldur og félagsskapar. Þar var gott
að vera. Þegar veturinn var liðinn, þótti sr. Guðmundi ekki nóg aögert.
lagði hann nú námsplan mitt, gerði fjárhagsáætlun og lagði á ráð um fjár-
öflun. Þannig fylgdist hann með mér beint eða óheint öll námsárin. Kunn-
ugt er mér um að þetta er ekkert einsdæmi um viðureign hans við nem-
endur sína. En hve mörgum hann hefur þannig liðsinnt veit enginn, því hann
gat aldrei um slíkt, það var líkast því að hann vissi það allra manna sízt.
Margt mætti af höfðingslund hans segja, en hér skal aðeins eins getið.
Næsti nágranni hans var uppgangsmaður mikiil. Lönd þeirra lágu saraan
án þess að nokkur farartálmi greindi þau að. Fé nágrannans leitaði mjög í
land prests. Nú er smalað á prestssetrinu og kom nágranninn þar til að
hirða sitt. Réttin var þvi nær full, en af öllu þessu fé átti prestur aðeins
fáar kindur, hitt var frá nágrannanum. Nágranni þessi, sem var óágengur
sómamaður, lét í ljós að hann hefði skapraun af þessurn strekkingi fjárins.
Þá segir prestur: „Vertu ekki að fóst um þetta, þakkaðu bara fyrir að
eiga svona margt.“ Margt þessu líkt munu nágrannar hans geta sagt af
viðskiptum sínum við hann. Það var áreiðanlega ekki út í hláinn sagt sem
einn þeirra lét um mælt fyrir nokkru. Hann sagði: „Það gerir mann að
hetra manni að vera í nágrenni við síra Guðmund.“
Gestrisni hans var blátt áfram konungleg. Þar var allt hið bezta í té
látið og á hinn þægilegasta hátt og enginn mannamunur gerður. í því efni
verður ekki lengra komist á voru landi.
Síra Guðmundur var fæddur foringi, enda var hann alls staðar í for-
ingjastöðu. Á Snæfellsnesi var hann prófastur frá 1916 til 1923, og aftur í
Árnesþingi frá 1942 til dauðadags. Alls staðar var hann í stjórnum félaga,
ef ekki formaður, og í fjölda nefnda.
Hann ritaði fjölda blaðagreina um kirkjumál og guðfræði. Hin síðustu
ár lagði hann sig nokkuð eftir píramídafræðum og rannsakaði í því sam-