Ársskýrsla Kvennasögusafns Íslands ... - 31.12.1975, Blaðsíða 42

39
Kvennafrí 24. október 1975:
1975 Hámark kvennaársins á íslandi yar kvennafríið 24. oktober 1975.
Hugmyndin um það var buin að vera nokkurn.tíma til umhugsunar og
umræðu (sbr. Vísi 27/6 1974), en á ráðstefnunni á Loftleiðahótelinu
í júní 1975 var samþykkt að skora á konur landsins að taka ser frí
frá stðrfum á degi Sameinuðu þjóðanna á kvennaárinu. Konur þær,
sem að tillögunni stóðu, settu á stofn í septemher stóra framkvæmda-
nefnd og aðra fimm starfshópa til að hafa á hendi ákveðin verkefni
fyrir fríið. Óhemjumikil vinna var lögð í allan undirbúning og
árangurinn varð að sama skapi, og raunar meiri. Kringum 25 þúsund
manns safnaðist saman á Lækjartorgi og miðbæ Reykjavíkur til úti-
fundar með hljómlist, ræðum, söngvum o.fl. Fundurinn stóð í um
það bil tvær klukkustundir, A eftir var á ýmsum stöðum í borginni
”opið hús", þar sem leikarar og aðrir skemmtikraftar komu fram.
í útvarpinu eftir kvöldfréttir til miðnættis gerðu fréttamenn "upp
reikninginn að kvöldi kvennafrídags": Hvað gerðist í dag?
Mörg félög, þ.á.m. stjórnmálafélög og stéttarfélög, samþykktu og
birtu opinberlega stuðning sinn við kvennafríið. Mörg heillaskeyti
komu, einnig frá útlöndum. Utan Reykjavíkur víðs vegar um landið
voru einnig fundir og hátíðahöld, og sums staðar var þátttaka
hlutfallslega meiri en í Reykjavík. Fjöldi erlendra fréttamanna
kom. Kvennafríið á fslandi vakti heimsathygli.
Leiklist, tónlist o.fl.:
1975 Leikfélag Reykjavíkur byrjaði rétt eftir kvennafríið að sýna Sauma-
stofuna, leikrit sem Kjartan Ragnarsson leikari samdi fyrir leik-
félagið í tilefni kvennaársins. Umrasður milli áhorfenda og leik-
ara voru á einni af fyrstu sýningunum. Mikil aðsókn.
Þingkonurnar, leikrit eftir Aristofanes (höfund Lýsiströtu - var
uppi ca 450-385 f.Kr.) voru sýndar á sviði af nemendum Menntaskól-
ans við Hamrahlíð í tilefni kvennaársins.
"Áfram stelpur" hljómplata með 15 jafnstöðubaráttusöngvum kom út í
desember.
Norðurlandameistari kvenna í skák varð Guðlaug Þorsteinsdóttir,
14 ára. (Ágúst). Hún var áður orðin fslandsmeistari, í apríl.
Makar bænda - yfirleitt eru það konur - fá kosningarrétt og kjör-
gengi innan Stéttarsambands bænda. (Ágúst/sept.).
Nokkur mál á Alþingi íslendinga á kvennaárinu 1975:
1975 "Fóstureyðingafrumvarpið" var enn á dagskrá: Frumvarp til laga um
ráðgjöf og fræðslu varðandi kynlíf og barneignir og um fóstur-
eyðingar og ófrjósemisaðgerðir, fullu nafni. - Mikil blaðskrif
voru um málið, undirskriftum safnað, fundir haldnir og samtök.
stofnuð. Alþingi afgreiddi frumvarpið sem lög 7. maí, eftir að
þriggja karla þingnefnd (enginn sérfræðingur) hafði breytt veiga-
miklum atriðum frá fyrstu gerð frumvarpsins. Þessar breytingar
fela í sér, að sjálfsákvörðunarréttur konu til fóstureyðingar er
ekki viðurkenndur.
Bjarnfríður Leósdóttir leggur fram á ný þingsályktunartillögu um að
gera m.a. þær breytingar á almannatryggingarlögunum, að konum
verði tryggt 3ja mánaða fæðingarorlof með launum. (Febrúar).
Alþingi samþykkti í maí breytingar á lögum um atvinnuleysistrygg-
ingar, þannig að konur - innan ASl - sem forfallast frá vinnu vegna
barnsburðar, njóti atvinnuleysistrygginga í-90 daga.
Sigurlaug Bjarnadóttir og Ragnhildur Helgadóttir leggja fram í
desember (125. mál) þingsályktunartillögu um fæðingarorlof bænda-