Ný kynslóð - 23.06.1968, Blaðsíða 3

Ný kynslóð - 23.06.1968, Blaðsíða 3
NÝ KYNSLÓÐ 3 — Mér er engin launung á því, að ég styð Kristján Eldjárn, segir Georg Tryggvason, stud. jur. á Akureyri. — Um embætti forsetans þarf að ríkja friður og eining og foringjar allra stjórn- málaflokka þurfa að geta treyst hon- um jafnt, er liann ber klæði á vopnin. Það tel ég, að .geti auðveldlega brugð- izt um fyrrverandi foringja eins stjórn- málaflokks, hver svo sem foringinn eða flokkurinn er og hversu einlægur sem vilji hans til hlutleysis er, því að lengi lifir í eömlum glæðum. — Ert þú ekki sem Alþýðuflokks- maður óánœgður með fyrri stjórnmála- afskipti Kristjáns? Síður en svo. Eða hver hefur ekki á sínum stúdentsárum haldið fram skoð- unum í stjórnmálum •—- og þá venju- lega róttækari en síðar varð á lífsleið- irnii. Það er einmitt eðli ungs fólks að ö vera róttækt í skoðunum. — Hvað segir þú um grein þá, er blað Alþýðubandalagsins á Austurlandi birti og endurprentuð var á forsíðu Þjóðkjörs? Með það högg fór líkt og mörg önn- ur, sem hátt er til reitt. Það hitti loft- ið eitt, því sjá mátti að þessi grein var rituð 16. febrúar, löngu áður en nokkuð var vitað um framboð Kristjáns Eldjárns. — Nokkuð að lokum? — Eg tel æskilegt, að um forset- ann os: embætti hans leiki tildurslaus, þjóðlegur blær. Eg tel kynni af lífs- kjörum og hugsunarhætti almennings í landinu skipta meira máli en afskipti af stjórnmálabaráttu. Meðal annars af þessum ástæðum kýs ég Kristján Eldjárn, eins og ég raun- ar veit með fullri vissti að þorri ungs fólks á Akureyri gerir. Garðar Valdimarsson er stúdent frá Verzlunarskóla íslands, og stundar nú nám í lögfræði við Háskóla íslands. Við hittum Garðar að máli og spjölluðum við hann nokkra stund. — Hvað vilt f>ú Garðar segja um þá skoðun sumra, að forseti eigi að hafa pólitíska reynslu að baki? — Stuðnins:smenn Gunnars Thorodd- sens benda á, að hann hafi verið alþingis- maður, borgarstjóri og ráðherra og segja, ■að hann hafi verið stjórnmálamaður það Jengi, að sjálfsagt sé að kjósa hann fyrir forseta. Ég ætla ekki að gera lítið úr stjórnmálahæfileikum Gunnars, en 30. júní ætlom við ekki að kjósa til Alþingis eða í bæjar- og sveitarstjórnir. Við ætl- um að kjósa okkur forseta og í stjórnar- skránni er hvergi gert ráð fyrir því, að forsetaembættið sé pólitískt; þess vegna Skúli Magnússon, húsasmíða- nemi, hafði þetta að segja um forsetakosningarnar: — Strax og Kristján Eldjárn hafði gefið kost á sér sem forseti var ég ráð- inn hvern ég mundi kjósa. Ég treysti honurn manna bezt til að hafa reisn 02; heiðarleika í öndvegi að Bessastöð- um. Kostir hans eru margir, hann er þjóðlegur í hugsim, vel mennaður og ekki hefur falið blettur á starf hans við Þjóðminjasafnið, þá tvo áratugi sem hann hefur starfað þar. eru stjórnmál eða stjórnmálareynsla eng- inn lykill að því embætti. Forsetaem- ibættið er eðli sínu samkvæmt ópólitískt og óhiutdrægt, þess vegna verður því bezt þjónað með þvx, að í því sitji mað- ur, sem hveigi hefur verið flokksbund- inn og er því líklegur til að líta hlut- lægt á málin í þeim fáu tilfellum, sem gert er ráð fyrir, að forseti hafi áhrif á stjórnarmyndanir, án atbeina meirihluta þings. Það álíta ýmsir að aldrei fyrr í sögu lýðveldisins okkar, hafi verið meiri þörf á einhverju einingartákni. Hvert er þitt álit? — Forsetinn á fyrst og fremst að vera einingar- og virðingartákn þjóðar- innar. Það tel ég að Kristján Eldjárn vcrði, nái hann kjöri; fólkið á betur með að sameinast um forseta, sem aldrei 'hefur tekið þátt í stjórnmálum opinber- lega. .* * * Þyngst á metunum Eitt helzta deilumálið í yfir- standandi kosningabarátta hefur snúizt um, hvort það væri æski- legt, að forseti íslands hefði tekið virkan þátt í stjórnmáluin eða ekki. Einkum hefur verið um þetta deilt með tilliti til hæfni forsetans til að leysa hugsanlegair stjórnar- kreppur. Forsetaframbjóðcndun- um tveim er mjög ólíkt farið að þessu leyti, eins og öllum er kunn- ugt. Annar frambjóðandinn hefur haft stjórnmál að atvinnu í ára- tugi. Telja því sumir, að hann sé vegna reynslu sinnar öðrum hæf- ari til að koma saman starfshæfri ríkisst.jórn, ef á reyndi. Hinn fram- bjóðandinn hefur aftur á móti haft mjög iítil afskipti af stjórnmálum, og er hvergi bundinn á flokksbás. Því telja margir, að slíkur forseti eigi auðveldara með að meta að- stæðurnar í stjórnmálunum á hlut- lægan hátt og öðlast meiri yfir- sýn yfir þau, heldur en sá, sem lengi hefur staðið í ófriði stjórn- málanna. Um þetta hefur mikið verið rætt og ritað og færð gild rök fyrir báðum þessum sjónar- miðurn. Þetta verðuir ekki gert hér frekar að umræðuefni. En það held ég sé álit flestra sanngjarnra manna, að báðum forsetaefnunum sé vel treystandi til að bregðast skynsamlega við slíkum aðstæð- um, hvor þeirra sem fyrir valinu yrði. En forseta íslands er ætlað miklu stærra hlutverlc en það, að vera milligöngumaður við stjórn- armyndanir. Forsetinn er æðsti embættismaður þjóðarinnar og hlutverk hans er fyrst og fremst að vera sameiningartákn állrar þjóðarinnar bæði á velgengistím- um hennar og ekki síður, þegar á móti blæs. Við íslendingar er- um með þeim ósköpum gerðir að vera innbyrðis sundurlyndir og ósamþykkir. í ljósi þess verður ennþá greinilegri nauðsyn þess, að í liinn tigna sess veljist maður, sem getur not.ið virðingar og vel- vildar allrar þjóðarinnar og því sannarlega orðið það sameiningar- tákn, sem þjóðhöfðingja ber að vera. Þetta er það meginatriði, sem hafa verður ríkast í huga, þegar hver einstakur gerir það upp við sig, hverjum hann vill veita brautargengi til forsetakjörs. — En hvar er slíkan mann að finna, sem valdið getur þessu hlut- verki? Er líklegt, að sá maður finnist úr röðum íslenzkra stjórn- málamanna? Mit,t svar við því er nei. Stjórnmálamenn verða yfir- leitt alltaf — og ekki sízt á löng- um og ströngum stjórnmálaferli — umdeildir meðal þjóðarinnar, og á þeim hvílir því oftast skuggi þeirra illdeilna og átaka, sem stjórnmál- unum fylgja. Þetta er staðreynd, hvort sem mat fólks á þeim er réttmætt eða ekki. Það er því augljóst, hve margfalt erfiðara það er fyrir umdeildan stjórnmála- mann að kalla þjóðina undir merki allsherjareiningar, heldur en fyrir mann, sem er óumdeildur af stjórn- málavafstri. — Það, sem hér hefur verið rætt, leiðir glögglega í ljós, hvor frambjóðendanna tveggja er heppilegri sem verðandi forseti ís- lands. Annar þeirra hefur verið á oddinum í stjórnmálabaráttunni áratugum saman. Stjórnmálaaf- skipti hins frambjóðandans, dr. Kristjáns Eldjárns, hafa verið hverfandi hingað til, og hann hefur öll skilyrði mcð sér, til að geta sannarlega orðið sameiningar- tákn þjóðarinnar, og viðhalda reisn og virðuleik forsetaembætt- isins. Auk þessa er dr. Kristján virtur og mikils metinn af öllum vegna mannkosta sinna, prúð- mennsku og drenglundar. Hann hefur þá beztu kosti til að bera, sem prýða mega þjóðhöfðingja, og sá íslendingur er vandfundinn, sem betur er til þess fallinn að gegna æðsta embætti okkar unga lýðveldis. Ég mun því veita dr. Kristjáni Eldjárn stuðning minn í væntanlegum forsetakosningum. Gunnlaugur Claessen, stud. jur. ---------------------------------------------------------------------^ Utankiörfundarskrifstofa stuðningsmanna Kristjóns Eldjáms er í Garðastræti 17, sími 42420. Opin daglega kl. 9—22. Aðalskrifstofa stuðningsmanna Kristjáns Eldjárns, Bankastræti 6, er opin alla daga frá kl. 9 f. h. til kl. 10 á kvöldin. Sími 83800. NÝ KYNSLÓÐ — blað ungra stuðningsmanna Ki'istjáns Eldjárns. Ritnefnd: Halldór S. Magnússon (ábyrgðarm.), Björn Vignir Sigurpálsson, Guð- rún Egilson, Oddur Olafsson, Olafur Einarsson og Vilhelm Kristinsson, AfgrciSsla: Bankastræti 6, 2. hæð, sími S3800. — Prentun: Víkingsprent. s__________________________________________________________________________________/

x

Ný kynslóð

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ný kynslóð
https://timarit.is/publication/1998

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.