LEB blaðið - 01.04.2019, Blaðsíða 18

1 8 F é l a g e l d r i b o r g a r a - a p r í l 2 0 1 9
Guðný Ragna vill skilgreina
aldraða sem fólk sem er 75
ára og eldra, en Guðrún
hugsar ellina út frá þeim sem eru
komnir á eftirlaun og miðar við 67
ára. Torfi Geir segir skilgreininguna
á „öldruðum“ flóknari en svo að það
sé auðvelt að miða við ákveðinn
aldur. „Fólk eldist misjafnlega og
það að vera aldraður finnst mér
snúast meira um hugarástand og
getu, frekar en endilega aldur. Ef við
þyrftum að miða við aldur, myndi ég
skjóta á að eftir 70-75 ára aldur-
inn fari fólk að upplifa sig aldrað,
án þess að hafa af því sérstaka
reynslu.“
Innan við 10% á hjúkrunar-
eða dvalarheimilum
„Það eru fordómar í samfélaginu
gagnvart öldruðum,“ segir Guð-
rún. „Til dæmis ef við skoðum
það út frá vinnu. Ef fólk er hraust
og langar til að vinna lengur
en til 67 ára þá er erfiðara fyrir
það að finna sér vinnu við hæfi.
Það eru ekki mörg fyrirtæki sem
vilja taka inn eldri starfsmenn,
ég hef einungis einu sinni séð
auglýsingu í blaði þar sem óskað
var eftir eldri borgara í vinnu.
Það eru allir settir undir sama
hatt.“ Og Torfi Geir tekur í sama
streng. „Umræða í fjölmiðlum vill
oft snúast eingöngu um kostn-
að samfélagsins við þann hluta
aldraðra sem þarf á aðstoð að
halda og falla hjúkrunarheimili
eða dvalarheimili þar undir. Stað-
reyndin er hins vegar sú að innan
við tíu prósent eldri borgara búa
á hjúkrunar- eða dvalarheimilum
og mikill fjöldi eldri borgara hefur
fullan þrótt til þátttöku í samfé-
laginu. Fordómarnir snúast oftar
en ekki um vanmat á getu eldra
fólks.“ Guðný Ragna er svipaðr-
ar skoðunar og þau Guðrún og
Torfi Geir. „Ég hugsa að það séu
til fordómar gagnvart öldruðum,
já. Maður gerir kannski ráð fyrir
því að eldra fólk sé ekki sérlega
frjálslynt í hugsun þegar kemur
að minnihlutahópum svo sem
samkynhneigðum, innflytjendum
og kynþætti,“ segir hún.
Heyrast raddir aldraðra
ekki nógu hátt?
En telja þau að það sé borin virðing
fyrir öldruðum? „Já og nei. Það hafa
komið fram alltof margar fréttir um
að aldrað fólk inni á hjúkrunarheim-
ilum eða á elliheimilum fái ekki
þá þjónustu og þá framkomu sem
það á skilið, frá starfsfólki þar. Allir
eiga það skilið að þeim sé sinnt af
virðingu,“ segir Guðrún. „Almennt
séð er borin nokkur virðing fyrir
öldruðum á Íslandi en sú virðing er
ekki næstum því eins mikil og við
sjáum til að mynda í asískri menn-
ingu,“ segir Torfi Geir og bætir við:
„Oftar en ekki virðast aldraðir lenda
í sömu stöðu og börn og ungmenni
þegar rætt er um málefni þeirra,
raddir þeirra fá ekki að heyrast nógu
hátt í umræðunni. Ungmennaráð í
sveitarfélögunum hafa verið stofnuð
til að koma til móts við þennan skort
á þátttöku ungmenna og nýlega var
stofnað öldungaráð í mínu sveitar-
félagi til að ræða og ráðleggja um
málefni eldri borgara.“ Guðný Ragna
segist líka telja að við á Íslandi berum
ekki jafn mikla virðingu fyrir öldruð-
„ Ég p e r s ó n u l e ga p æ l i l í t i ð í ö l d r u ð u m , ka n n s k i þ v í þ a ð e r u f á i r a l d r a ð i r í k r i ngu m
m ig s e m s te n du r. . . e n þ a ð e r ka n n s k i e i n m i t t m á l i ð a ð f ó l k á m í n u m a l d r i h ugs a r
e k k i m i k i ð u m e ð a t i l þ j ó ð f é l ags h ó p s a l d r a ð r a . M a ð u r m æ t t i e ð a æ t t i ka n n s k i a ð
ve r a m e i r a m e ð v i t a ð u r, “ s agð i G u ð ný R ag n a R ag n a r s d ó t t i r l ög f r æ ð i ngu r, þ e ga r
LE B b l a ð i ð s p u rð i h a n a u m v i ð h o r f i ð t i l e l d r a f ó l k s í s a m f é l ag i n u . M a rg i r ka n n a s t
uggl au s t v i ð þ a ð a ð h a f a e k k i ve l t e l l i n n i m i k i ð f y r i r s é r á m e ð a n þ e i r vo r u u ng i r.
Þ e i r, s e m v i ð r æ d du m þ e t t a m á l e f n i v i ð au k G u ð ný j a r, vo r u To r f i G e i r S í m o n a r s o n
m a r ka ð s s t j ó r i og G u ð r ú n S te i n d ó r s d ó t t i r v i ð s k i p t a f r æ ð i ngu r.
„ Almennt séð er borin
nokkur virðing fyrir öldruðum
á Íslandi en sú virðing er ekki
næstum því eins mikil og við
sjáum til að mynda í asískri
menningu.