Verkalýðsfélagið Baldur 30 ára 1916-1946 - 01.04.1946, Blaðsíða 11

AFMÆLISRIT BALDURS
vinnulaun að upphæð 6500,00 krónur, er hjá
henni höfðu safnazt fyrir.
Þannig var það ekki ósjaldan að beita
þurfti bitrasta vopninu - verkfalli til þess
að fylgja því eftir, að gjörðir samningar væru
haldnir.
Verkföll eru oftast nær þau einu vopn, sem
verkafólkið á yfir að ráða í baráttu sinni við
harðsvíraða atvinnurekendur fyrir viðunandi
lífskj örum.
Ótilneydd leggja verkalýðssaiutökin ekki
lit í verkföll, en ef þau þurfa til þeirra að
grípa, hefir verkafólk nú lært nauðsyn sam-
heldninnar.
Og hvað Baldurs-félaga áhrærir hafa þeir
allt frá 1926 sýnt þá festu og samheldni, að
Verkalýðsfélagið Baldur hefir frá þeim tíma
komið út úr öllum sínum deilum, sem það
hefir verið neytt út í, sem sigurvegari.
Breyttir starfshættir.
Fyrstu baráttuár verkalýðsfélaganna fóru
venjulega í það að fá viðurkenningu atvinnu-
rekenda, þ. e. að atvinnurekendur viður-
kcnndu þau sem samningsaðila um kaup og
kjör félagsfólks.
Hinir gömlu atvinnurekendur litu á það
sem skerðingu á persónulegum rétti sínum,
að aðrir en þeir legðu mat á vinnu verka-
fólksins. Af náð sinni veittu þeir fólkinu
vinnu og gáfu því svo og svo marga aura
fyrir unna vinnustund.
'Þetta var þeirra „þenkimáti“. Og enn i dag
vottar fyrir þessu sama. Atvinnurekendum
finnst traðkað á persónulegum rétti sinum,
er stéttarfélögin leita eftir samningum, skilj-
andi ekki, að samningar í millum stéttarfé-
laga og atvinnurekenda er ekki annað en við-
skiptasamningar, þar sem verkafólkið játar
að selja vinnu sína þessu eða hinu verðinu
við ákveðin vinnuskilyrði.
Ættu því slíkir samningar ekki að vera að-
ilum meira tilfinningamál en venjulegir
verzlunarsamningar eru mönnum.
Með lögum frá 1938 um stéttafélög og
vinnudeilur eru verkalýðsfélögin viðurkenml
sem réttir aðilar um kaup og kjör félaga
sinna og vnns ákvæði sett um réttindi og
skyldur verkalýðsfélaga.
Með lögum þessum breyttust mjög starfsað-
ferðir verkalýðsfélaganna. Skyndiverkföllin,
sem oft þurfti að gripa til, til þess að ía leið-
réttingu á samningsrofum atvinnurekenda. o.
fl. eru horfin. I þess stað sækja verkalýðsfé-
lögin slík mál fyrir félagsdómi.
En fyrir félagsdóm fara fjöldi ágreinings-
atriða, er upp koma milli verkalýðsfélaganna
og atvinnurekenda.
Starfsemi verkalýðsfélaganna, sem áður
var háð vinnustöðvunum og slíku, er komin
yfir á svið málareksturs, sem jafnvel er hætt
við að fari fram hjá félagsfólki, er ekki sæk-
ir stöðugt félagsfundi.
Stafar af þessu nokkur hætta fyrir félögin.
Baldur hefir átt í þrem málum fyrir félags-
dómi, síðan lögin um stéttafélög og vinnu-
deilur gengu i gildi.
Tvö þessara mála vann félagið, en tapaði
einu þeirra með þeim hætti, að atvinnurek-
andinn, sem við var deilt, smokkaði sér út
lir Vinnuveitendafélaginu, eftir að deilan hófsl
og var því ekki talinn skuldbundinn af
samningsákvæði þvi, er um var deilt.
Jafnan hefir i málum þessum verið harka
mikil og væri það seinni tímanum ekki ó-
fróðlegt, að saga þeirra væri skráð.
Félagið hefir jafnan leitað eftir þvi við af-
vinnurekendur að fá leiðrétta misbresti þá,
sem hafa orðið á því, að samningsákvæðum
félagsins væri fullnægt, og hefir það jafnan
tekizt án frekari aðgerða, því að oftar hafa
slíkir misbrestir stafað af misskilningi en á-
settu ráði um að brjóta gerða samninga.
Fyrir því hafa mál félagsins fyrir félags-
dómi ekki verið fleiri á undanförnum árum
en að framan greinir.
Bvgging Alþýðuþýðuhússins.
Á fyrstu árum Baldurs er mjög rætt um
nauðsyn þess, að félagið eignist eigið hús, og