Verkalýðsfélagið Baldur 30 ára 1916-1946 - 01.04.1946, Blaðsíða 22

16
AFMÆLISRIT BALDURS
Þessi markvissa þróun íslenzkra verkalýðs-
samtaka hefir reynzt þjóðinni happasæl.
Allar hinar miklu félagslegu umbætur síð-
ustu áratuga hafa orðið til fyrir atheina þess-
ara alþýðusamtaka, sem i dag eru voldug-
asta afl þjóðfélagsins.
Afturhaldsöflin, sem áður ofsóttu verka-
lýðshreyfinguna, hrundu forystumönnum
Iiennar í sjóinn eða frömdu á þeim önnur of-
heldisverk, hafa nú lært þá lexíu, að fram
hjá alþýðunni verður ekki gengið eins og
réttlausum flækingslmndi. Nú þykist aftur-
haldið eiga hvert bein í samtökum hennar
og lætur ekkert tækifæri ónotað, til þess að
tjá þeim ást sína og aðdáun — í orði.
Þannig birtist okkur minnimáttarkennd
kúgunarvaldsins, sem horfir á samtakamúra
alþýðunnar loka eiginhagsmunaleiðum for-
réttindanna einni af annarri, án þess að fá
rönd við reist. Það er aðeins einstaka sinn-
uni, þegar grunnhyggnustu forréttindapostul-
arnir glcyma sér, að rétta innrætið kemur til
dyra, án dularklæða.
Þetta er í fáum orðum saga verkalýðsbar-
áttunnar á Islandi.
En við skulum minnast þess alveg sérstak-
lcga, að sigrarnir hafa allir unnizt með liin-
nm farsælu vopnum lýðræðisins: Félagslegum
samtökum, vaxancli alþýðumenntun og mark-
vissu starfi, en ekki með æðisgengnum of-
beldisaðferðum.
Þetla er lærdómsrík staðreynd fyrir þá,
sem afneita hæfileikum fólksins sjálfs, til þess
að skapa menningarþjóðfélag, en láta sig í
þess stað dreyma um eitt höfuð, — einn herra,
er sé þeim lcostum búinn til forsjónar, að
fólkið geti lagt skynfærin á hilluna og lifað
svo upp frá því áhyggjulausu lífi.
Línur þessar eru ritaðar í tilefni af 30 ára
afmæli Verkalýðsfélagsins „Baldur“. Ég vil
því nota tækifærið og segja við ykkur, ungu
ísfirzku alþýðumenn og konur: Kynnið ykk-
ur sögu íslenzku verkalýðssamtakanna. Stand-
ið trúan vörð um þann menningarbrag og
þann lýðræðisanda, sem frá upphafi hefir
einkennt þau. Haldið síðan baráttunni áfram,
starfsglöð og djörf, því enn erum við á miðri
leið, og verkefnin óþrjótandi fyrir æskunnar
hendur. Þá skal Verkalýðsfélagið Baldur engu
þurfa að kvíða í framtíðinni og num halda á-
fram að vcra ötnll málsvari og öflugt menn-
ingartæki alþýðunnar i þessum bæ.
Um leið og ég óska Baldri gæfu og gengis
á ókomnum árum, vil ég einnig fyrir hönd
Sjómannafélags Isfirðinga flytja honum bróð-
urlegar árnaðaróskir og hugheilar þakkir
fyrir ágadt samstarf í hvívetna.
Jón H. Guðmundsson.
Jón Á. Jóhannsson
Form. félags opinberra starfsmanna, Isafirði:
Nítjánda öldin var að mörgu leyti mikið
gæfutímabil fyrir íslenzku þjóðina. Á fyrri
hluta aldarinnar eignaðist þjóðin marga ötula
ágætismenn, sem unnu ómetanleg störf í þágu
alþjóðar, bæði á sviði stjórnmála og bók-
mennta. Þetta er öllum það vel ljóst, að ekki
þarf að nefna nöfn í því sambandi. Svo má
segja, að síðari hluti aldarinnar hafi verið
einskonar uppskerutímabil. Með auknu stjórn-
málalegu sjálfstæði er eins og úr læðingi
leysist þróttmikil framfaraöfl, sem áður gátu
ekki notið sín. Nýtt lif og fjölbreyttara færð-
ist i atvinnu- og fjármál þjóðarinnar, þótt i
smáum stíl væri fyrst í stað. Einnig á þessum
tíma er það, sem fyrst örlar á samtökum hins
vinnandi íolks fyrir bættum hag sínum, fyrst
bændanna í hinum farsælu samtökum þeirra,
til að vinna bug á því ófremdarástandi, sem
ríkjandi var í verzlunar- og viðskiptamálum
þ j óðarinnar.
Nokkru siðar er það, sem skapast fyrsti
vísir að samtökum sjómanna og verkafólks
við sjávarsíðuna um launamál sin. Ekki
vei'ða þó þessi samtök verkafólksins áberandi,
fyr en á fyrstu áratugum yfirstandandi aldar,