Alþýðublaðið - 06.02.1926, Blaðsíða 2
2
ALÞÝÐUBLAÐID
Svartliðastefnan ítalska
predikuð hér á landi.
„Trúið honum vart.
. Hann es illr ok svartr.“
Gunnlaugr ormslunga.
Efiir á var það lýðum ljóst, að
pei ingagræðgi íhaldsliðsins var
orsðk ófriðarins mikla. Þetta var
íjölda manna ókunnugt í fyrstu,
pví að auðvalds- og íhalds-blöð-
in mgluðu fólkið með glamri sínu,
og undir yfirskyni ættjarðarást-
ar og tryggingar friðarins í fram-
tíðinni voru milljónir manna narr-
aðar út á vígvellina, látnir skjóta
niður aðra saklausa hugsunar-
leysingja, sem létu auðborgarana
tæla sig út í stríðið, og síðan
sjálfir gerðir að „fallbyssufæðu".
Loks opnuðust augu margra, og
þeir sáu, að öll dýrðin, sem hafði
átt að falla þeim í skaut að stríð-
mu loknu, varð hörmungar ein-
ar. Og þá var tekið að vinna að
því, að reyna að koma í veg fyrir,
að hörmungar nýs ófriðar dyndu
yfir. Því er svo langt komið á
pappírnum, að nokkur ríki hafa
komið sér saman um, að láta
gerðardóma skera úr deilumálum
sinum. Að vísu má búast við,
að auðvaldið virði gerðardóma
lítils, þegar því býður svo við að
horfa. Hins vegar sjá allir sæmi-
lega skynsamir og góðgjarnir
menn, að gerðardómar eru betri
til úrskurðar deilumála milli ríkja
heldur en fallbyssur og eiturgas.
En „Morgunblaðið" er á öðru
máli. Á laugardaginn var birti það
með hrifningu þessar klausur úr
norsku blaði, í bónorðsbréfi í-
haldsliðsins þar til bændaflokks-
ins: ______ ________
„Enginn kypti sér upp við það,“
[þótt stjórnin hefði ekki stuðning
meiri hluta þingsins]. . . „Menn
höfðu önnur áhugamál flokkanna
að rífast um: vínbannið, gerð-
ardóma og adra mudaómerk'lega
hluti.“ (Auðkent hér.)
Áður var alþjóð kunnugt um
brennivínsþorsta „Morgunblaðs“-
liðsins og fjandskap þess við vín-
bannið. Nú sést hugur þess til
gerðardómanna. Alt er á eina
bókina lært fyrir þessu stærsta
málgagni Ihaldsins hér á landi.
Eina áhugamálið er, að Ihaldið
haldi völdunum bæði hér og ann-
ars staðar. Þegar hræðslan við
kosningaósigur á næstu árum
grípur þ|ð heljartökum, — þá
burt með alt þingræði og al-
mennan kosningarrétt! 1 staðinn
á að koma mussolinskt einveldi
með ríkisher og axarsköftum eða
þá byssustingjum e. t. v. Færi
samt svo ólíklega, að einvaldinn
væri ekki nógu góður við auð-
valdsliðið, þá „má drepa hann,
ef ekki er annars kostur“. Sbr.i
greinina, sem íhaldið hefir fengið
Guðmund Hannesson til að þýða
í „Morgunblaðið" í gær. Það hefir
víst haldið, að G. H. myndi betur
takast að sannfæra fólkið með
þýðingum sínum, heldur en „rit-
stjórunum“, því að G. H.i var
góður læknir á yngri árum sín-
um. En Jæknisment og stjórnmál
er sitt hvað, og sjálfur varð G. H„
að fylgjast með og greiða at-
kvæði með rýmkun kosningarrétt-
arins, þegar hann var þingmaður.
Alþingi kemur saman í dag.
Ætli meiri hluti þingmanna sé
svo blindur, að hann sjái ekki,
hvað íhaldsliðið, sem stjórnar
„Morgunblaðinu", ætlar sér með
þessu? Nú er byrjað að reyna
að koma fólkinu i skilning um,
að ef þingmennirnir séu ekki
nógu auðsveipir við íhaldsstjórn-
ina og þá, sem stjórna henni,
þá eigi að leggja þingið niður,
gera Jón Þorláksson eða Ólaf
Thórs að íslenzkum Mussolini og
stjórna svo landinu með axar-
skaftaliði, sem danzar eftir pípu-
blæstri dökkasta íhaldsliðsins,.
Skyklu þeir verða margir, al-
þingismennirnir, sem gangast upp
vdð slíkar hótunarpredikanir? Slíkt
væri ólíklegt, en það kemur bráð-
lega í Ijós.
Almenningur mun sjálfsagt úr
þessu fara að skilja, að málstaður
íhaklsins er svo „illur og svartur“,
að háskalegt er að veita honum
brautargengi.
Pukursfundur íhaldsins fyrir
kvenfólk.
Síðast liðið þriðjudagskvöld var
fundur haldinn í húsi K. F. U. M.
eftir boði Jóns Þorlákssonar og
Magnúsar Guðmundssonar. Var
aðallega boðið á fundinn kven-
kjósendum, en öllum með lokuð-
um bréfspjöldum. Þó voru þar
nokkrir karlmenn. Aðalumræðu-
efnið var landskjörið og Ihalds-
tistinn, og var lýst yfir því, að Jón
Þorláksson yrði efstur á iistan-
um, en meira væri enn ekki ráðið;
þó myndi kona fá að vera ein-
hvers staðar á listanum. Biölaöi
síðan Jón Þorláksson rnjög til
kvenfólksins og kvað það æðsta
dómstól karlmannanna, en heldur
þóttu undirtektirnar daufar, og
engin kona tók til máls. Var siðan
stungið upp á því, að mynda sam-
eiginlegt íhaldsfélag karla og
kvenna, því að nú nægði ,Stefn-
ir“ ekki lengur, og myndi vera
bezt að kalla það „Umbótafélag-
ið“. Tillögumennirnir voru þeir
Árni frá Höfðahólum og Björn
R. Stefánsson, sem nú eru aðal-
bjargvættir íhaldsins hér í bæn-
um. Síðan var kosin undirbún-
ingsnefnd og urðu í henni tvær
konur, þær Sigurbjörg Þorláks-
dóttir (systir Jóns) og Steinunn
H. Bjarnason. Að endingu bað
Jón Þorláksson þess lengstra orða,
að ekki væri minst á þenna fund
úti um bæ. Er hann þó ekki vanur
því að láta þegja um það, sem
honum er sjálfum til sóma. En
senniiega heldur hann, að kvenna-
veiðarnar gangi illa með þessu á-
framhaldi.
Kona.
Aðaffundur Fiskifélags Islands.
Aðalfundur Fiskifélags Islands
var haldinn á miðvikudag í kaup-
þingssalnum í húsi Eimskipafé-
lags Islands. Forseti þess, Krist-
ján Bergsson, gaf skýrslu. M. a.
skýrði hann frá því, að Verkfræð-
ingafélag Islands hefði stungið
upp á því, að maður yrði sendur
utan til þess að kynna sér verk-
smiðjuiðnað úr fiskiafurðum. Væri
Fiskifélagið því samþykt, en ekki
hefði þó enn orðið úr framkvæmd
þess. Einnig skýrði hann frá því,
að Hendrik Ottósson hefði ráðið
Fiskifélaginu til að leitast fyrir
um markað í Rússlandi fyrir ísl.
síld. Þá talaði Kr. B. um markaðs-
horfur.í Eystrasaltslöndunum fyr-
ir íslenzka síld og upsa og fyrir
íslenzka síkl í Þýzkalandi og
taldi söluvoriir í þeim löndum, ef
vel væri unnið að því að útbreiða