Alþýðublaðið - 09.02.1926, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Simalina
suður á Reykjanes.
Einn af fyrstu vitunum, sem
byggðir voru hér á landi, var
vitinn á Reykjanesi. Sá staður var
álitinn með hinum allra hættuleg-
ustu fyrir sjófarendur, með til-
iiti til þess fjölda skipa, er leið
áttu þar um. Síðan eru mörg ár
iiðin. Á þeim tíma höfum við
eignast margs konar menningar-
tæki á flestum sviðum þjóðlífs-
ins. Vitar hafa verið byggðir, sími
lagður um landið, loftskeytastöðv-
ar reistar o. fl, o. fl.
Talað er mjög hávært um alls
konar björgunartæki til trygging-
ar iífi og limum einstaklingsins
á sjó og landi. Margt af þessu
er jþegar framkvæmt, en mikið
ógert enn.
Eitt af því, sem menn hafa
Iundið ríka þörf á, er símílína
suður á Reykjanes. Fyrir alllöngu
samþykti fjárveitingarvaldið, að
hún skyldi lögb. En hvað dvelur
framkvæmdirnar ? Finst mönnum
ekki tími til kominn að setja
þenna afskekta stað í samband
við umheiminn?
Menn kann að greina á um
nauðsynina. Gott og vei. Þá er að
ræða málið. Ég vil því frá mínu
brjósti reyna að sýna nauðsynina
á síma til Reykjanesvita.
Vitinn stendur á afskektum stað,
svo að margra klukkustunda leið
er til næstu bæja. Það ér því örð-
ugleikum bundið, hvað sem fyrir
kemur, að gera mönnum úti í frá
aðvart. Fólkið getur veikst, einn
eða fleiri. Eitt og annað getur
'komið fyrir vitavörðinn, svo að
hann geti ekki gegnt starfi sígu.
Það er öllum kunnugt, sem til
þekkja, að jarðskjálftakippir eru
þar mjög tíðir, og svo mikil brögð
eru að þeim á stundum, að vita-
turninn sjálfur hefir verið í hættu.
Það er því í fylsta máta óverj-
andi, að á stað eins og Reykja-
nesi, þar sem tugir eða hundruð
skipa sigla fram hjá mánaðar-
lega og suma tíma ársins í næt-
urmyrkri, að þar skuli geta komið
fyrir, að enginn viti sé logandi
um lengri tíma, án þess að nokkur
viti af, sem tök hefði á að bæta
úr því.
Alt þetta er hugsanlegt, á með-
an Reykjanesvitinn er jafneinangr-
aður og hann er nú.
Ég ætla í þessu sambandi að
segja sögu, sem núverandi 'vita-
vörður sagði mér fy:ir stuttu.
Segist honum þannig frá:
„Reykjanessvitinn stöðvaðist á
aðfangadag jóla, og við gátum
ekki komið honum í gang aftur
með neinum ráðum; urðum við
því að vera kyrrir í vitanum í 5
sóiarhringa og snúa honum með
handafli 19 tíma sóiarhringsins.
Þann tíma, sem bjart var og vit-
inn þurfti ekki að loga, notuðum
við til að finna, hvað að væri,
svo að hann kæmist í gang aftur.
Svefnlausir, kaldir og uppgefnir
urðum við að hafast þarna við
mestallan sólarhringinn í 6—10
stiga frosti. Eftir árangurslausar
tilraunir með að geta lagfært það,
sem að var, tók ég það ráð, að
senda frá mér aðstoðarmann rninn
inn í Hafnir til að síma til vita-
máiastjóra og biðja hann um að-
stoð; brá hann skjótt við og sendi
tvo menn. Urðum við síðan að
rífa alt ljóshúsið sundur og gátum
að síðustu lagfært skemdirnar, er
auðsjáaniega stöfuðu að mestu
leyti frá jarðskjálftum. Við urð-
um báðir mjög lasnir eftir alt
þetta hnjask, — höfðum orðið
fyrir ofkælingu."
Vitavörðurinn segir enn fremur:
„Þetta sýnir berlega, að mikil
þörf er á, að símalína komist sem
fyrst á Reykjanes, þar sem nú
er 6—8 kl.st. ferð báðar leiðir til
næstu símastöðvar og þar að auki
yfir vegleysur að fara. Einnig
koma þau veður oft og einatt,
að alls ekki er.fært á milli. Kom-
ið gæti það fyrir, að annar okkar
veiktist eins og í áður umræddu
tilfelli. Vitinn yrði þá að standa
kyrr, á meðan náð væri í hjálp.
En hvað gæti það kostað mörg
mannslíf ?“
Annað eins og þetta, sem hér er
frá sagt, getur iðulega komið fyr-
ir. Enginn veit fyrir fram, hvenær
jarðskjálfti kemur næst á Reykja-
nesi eða hvaða afleiðingar það
kann að hafa í för með sér.
Reykjanes er sá hættustaður fyrir
sjómenn, að ált verður að era,
sem hægt er, ti! aÖ tryggja það,
að vitinn logi á þtíim tímum, sem
ákveðið er.
Þegar sími er kominn á Reykja-
nes, teldi ég ekki ólíklegt, að þar
yrði sett upp merkjastöð, er hefði
sambönd við öll skip, sem um
sundið fara bæði á nóttu og degi.
Slíkar stöðvar eru víðast hvar er-
lendis á álíka siglingaleiðum. Væri
það mikill ávinningur oft og ein-
att fyrir farmeigendur að vita,
hvað skipum þeim líður, er þeir
eiga von á. Einnig væri það á-
vinningur, að geta símað þangað
suður, ef skip vantaði, sem hæg-
lega gætu haldist við nærri nes-
inu, eins og dæmi eru til. Með
góðum sjónauka má einnig sjá af
nesinu langt á sjó út. Gæti það
komið að mikíu liði, ef skipi hefi.r
hlekst á og það hrekst stjórnlaust.
Væri þá fljótlegt að síma til
Reykjavíkur eða einhvers þess
staðar, sem hjálpar mætti vænta
frá.
Ótalmörg dæmi fleiri mætti til
nefna, sem réttlæta símann á
Reykjanesi. Símalínan er fyrir
nokkru komin á fjárlög fyrir þrá-
beiðni þeirra manna, er um þessi
mál hafa fjallað. En hvað hefir
hindrað framkvæmdir?
Því er fleygt manna á milli,
að landssímastjóri hafi sett þessa
símalínu aftarlega á listann yfir
þær símalínur, sem ákveðið er
að skuli lagðar. En þetta er næsta
ótrúlegt, því að vitamálastjóri
hlýtur að leggja kapp á, að þessi
iína gangi fyrir öðrum, en hans
tillagna hlýtur að gæta mikils í
þessu efni. Hið líklegasta er, að
ráðandi mönnum um þetta mál
hafi ekki verið nægilega ljóst, hve
mikil hætta getur stafað af síma-
leysi á Reykjanesi.
Vænti ég nú, að sýndur verði
fullur skilningur á þessu máli og
símalínan verði lögð suður á
Reykjanes á sumri komanda, —
því að þar með verður afstýrt
mörgum slysum, sem fyrir geta
komið, áður nokkurn varir.
S. Á. Ó.
Geðveikir refir.
Nýlega hafa refir vaðið yfir ýms
þorp í suðaustur Frakklandi og ráð-
ist bæði á menn og dýr.
Við rannsókn á heila þeirra refa,
er drepnir voru, kom í ljós, að þeir
voru allir geðveikir. Er þetta fyrir-
brigði algengt með úlfum.