Alþýðublaðið - 15.02.1926, Qupperneq 2

2
ALÞ. ÝÐUBLAÐID
fiott er að hafa tungur tvær.
Fyrir rúmum hálfum mánuði
stóðu yfir hér í bæ kosningar á
fimm fulltrúum í bæjarstjórn
Reykjavíkur. Eins og vant er,
mælti „Vísir“ með fulltrúaefnum
Ihaldsflokksins, þótt blaðið annars
þykist ekki fylgja peim flokki.
M. a. sagði „Vísir“ um Pétur Hall-
dórsson, að hann væri „fullkom-
inn íhaldsmaður", og hvatti menn
ákaflega til þess að kjósa hann.
9. febrúar er „Vísir“ að mæla
með stofnun frjálslynds stjórn-
málaflokks, og segir par meðal
annars: „Svæsnustu íhaldsliðar
hljóta að standa feigum fóturn í
stjórnmálum pessa lands." En
samt eru ekki nema fáir dagar,
síðan blaðið flutti hverja grein-
ina á fætur annari til að mæla
með einhverjum svæsnasta íhalds-
liða landsins í bæjarfulltrúastöðu
hér í Reykjavík. Það ætti svo að
vera, að „svæsnustu íhaldsliðar"
stæðu „feigum fótum í stjórn-
málum þessa lands“. En pað getur
enginn trúað „Vísi“ til þess að
vilja bregða fæti fyrir íhaldslið-
ana, hve svæsnir sem þeir kunna
að vera, pví að aldrei hefir verið
boðinn fram svo kolsvartur íhalds-
pézi við kosningar hér í bæ, hvort
heldur er til alpingis eða í bæjar-
stjórn, að „Vísir“ hafi ekki jafnan
veitt honum allra beztu meðmæli.
Meira að segja: Við síðustu al-
þingiskosningar gekk „Vísir“ í svo
náið bandalag við sjálfan nú ver-
andi formann Ihaldsflokksins, Jón
Þorláksson, að blaðið hengdi rit-
stjóra sinn og eiganda aftan í
Jón Þorláksson, svo að sá hinn
„svæsni íhaldsmaÖur", Jón Þorl.,
gæti dregið á eftir sér ritstjóra
hins „frjálslynda“ blaðs inn í
þingiÖ.
„Gott er að hafa tungur tvær og
tala sitt með hvorri.“
C.
Þingið.
Þingið er sú stofnun, sem á-
kveður, hvernig ríkinu — þ. e.
hinu opinbera valdi í þjóðfélaginu
— skuli beitt á hverjum tíma, og
er því eitt hið mikilvægasta verk-
færi auðvaldsins í stéttabarátíunni.
Við þurfum ekki annað en líta í
fjárlögin fyrir yfirstandandi ár
til þess að sannfærast um, að auð-
valdið notar þingið í sína þágu,
ef okkur annars hefir nokkurn
tíma dottið í hug, að svo væri
ekki. Allir, sem ekki eru stein-
blindir, hljóta að sjá, að það er
fjarstæða að leggja skatt á þá
menn, sem ekki hafa nægar tekj-
ur til þess að framfleyta sér og
sínum sómasamlega. En tekur nú
þingið tillit til slíks? Því fer
fjarri. Einar einustu 500 kr. af
árstekjum manna eru undanþegn-
ar beinum skatti. Þessi lög
sem önnur hefir þingið sett. Þá
munu og allir sjá, að til þess,
að nokkurt vit sé í álagningu
skatta, verða þeir að leggjast á
eingöngu eftir greiðsluþoli gjald-
endanna. En því fer fjarri, að
þingið hagi sér eftir þessu. Því
nær helmingur allra áætlaðra
tekna ríkissjóðs á árinu 1926 er
óbeinn skattur, þ. e. tollur, er
allir, sem kaupa innflutta vöru,
verða að greiða jafnt án nokkurs
tillits til efna eða tekna. Þetta
er nefskattur, sem fátækir og ríkir
verða að greiða að jöfnu. Fyrir
5 manna fjölskyldu nemur þessi
tollskattur rúmlega 180 kr. á ári.
Otflutningsgjald er ætlast til að
nemi á árinu 700 þús. kr. Þessari
upphæð er rænt af kaupi verka-
manna og annara, sem að fram-
leiðslunni vinna, því að það ligg-
ur í augum uppi, að gróði at-
vinnurekenda væri nákvæmlega
hinn sami og hann er nú, þótt
þeir greiddu þessar 700 þús. kr.
til þeirra, sem hjá þeim vinna,
í vinnulaun í stað þess að greiða
þær í ríkissjóð. Væri gjaldi þessu
létt af, gætu atvinnurekendur því
greitt verkafólkinu sem því svarar
hærri vinnulaun án þess að skerða
arð sinn hið minsta. Eftir þessu
er flest annað, sem þingið gerir,
og það lætur sér ekki nægja með
að leggja skattana á; ef einhver
fær ekki undir þeim risið og þarf
aö fá hjálp til að halda lífinu í
sér og sínum, þá er hann um leið
sviftur því dýrmætasta, sem til
er að áliti borgaranna: kosninga-
réttinum. Á þessu sjást stéttar-
einkenni þingsins hvað bezt. Þeg-
ar ekki er lengur hægt að sjúga fé
út af einstaklingnum, setur þingið
hann á bekk með launmorðingjum
og öðrum stórglæpamönnum.
Þetta er að eins örlítill þáttur
úr svívirðingasögu hins íslenzka
þings. En þannig og þaðan af ver
hafa öll borgaraleg þing (parla-
ment) starfað á öllum tímum og
munu alt af gera, enda er það
ofur-eðlilegt, þar sem þau eru og
verða aldrei annað en æðsta ráð-
stefna auðvaldsins.
En nú kunna sumir að halda
því fram, að þannig þurfi þetta
ekki ætíð að vera. Ef verkalýður-
inn, sem er í meiri hluta í þjóð-
félaginu, einnig næði meiri hluta
í þinginu —• og það virÖist í fljótu
bragði eiga að vera honum í lófa
lagið —, þá myndi þetta batna.
Þingið myndi þá fara eftir hags-
munum heildarinnar og hætta
að vera verkfæri auðvaldsins. En
þetta er bara með öllu óhugs-
andi. Verkalýðurinn nær aldrei
meiri hluta í borgaralegu þingi,
því að áður en hann er kominn
svo langt, kasta borgararnir sjálf-
ir öllu þingræði út í #eður og
vind. Þingið og þingræðið er-
þeim ekki heilagt fremur en ann-
að, nema meðan þeir hafa hag
af því. Þegar þeim virðist vera
orðin hætta á því, að þeir geti
ekki lengur notað þingið sem
verkfæri í stéttabaráttunni, þá
taka þeir af því alt vald og setja
hervald í staðinn. Þetta hafa þeir
þegar gert í sumum löndum, t. d.
Italíu og víðar, — og hver efast
um, að þeir myndu gera slíkt
hið sama alls staðar?
Fyrst þetta er nú svona, til
hvers er þá fyrir verkalýðinn að
vera að taka þátt í kosningum
til þings? Þessari spurningu mun
ég svara næst.
7. febrúar 1926.
Árs. Sigurðsson.
Alþiiiffi*
Tvö frumvörp
hefir Jón Baldvinsson, þingmaður
Alþýðuflokksins, þegar borið fram.
Annað er þess efnis, að styrkur,
sem veittur er sextugum mönnum
eða eldri, skuli ekki talinn sveitar-
styrkur. Hitt er um skiftingu Gull-
bringu- og Kjósar-sýslu í tvö
kjördæmi, og hafi Hafnarfjörður
annan þingmanninn, en sýslurn-
ar hinn. Síðara frumvarpið er 2.