Alþýðublaðið - 23.02.1926, Qupperneq 2

2
ALKÝÐUBL’AÐxD
Hötun |útgerðarmanna
um tilræði við bæjarfélagið.
Þegar íhaldsliðið þarf á aðstoð
bænda að halda.i þá er það vant
að reyna að viíla þeim sjónar
með því að látá blöð sín pre-
dika átthagaást og umhyggju-
skyldu fyrir þeirri sveit, sem les-
endurnir eigi heima í. Á sunnu-
daginn var var dálítið annað hljóð
í strokknum þess. Pá sýndi sig
öezt, ef einhver vissi það ekki
áður, hve mjög stór-útgerðar-
mennirnir hérna bera hag bæjar-
félagsins fyrir brjósti, — bæjar-
félagsins, sem þeir hafa fengið
allan sinn auð hjá. Þá láta þeir
stærsta málgagnið sitt skila þeirri
hótun frá sér, að ef þeim takist
ekki að reyta kr. 1,50 til kr. 1,65
af dagkaupi hvers verkamanns, —
sem þó allir, sem kunnugir eru
útgerðarrekstri, vita að er smá-
upphæð fyrir útgerðarfélögin —,
þá hætti þeir að láta togarana
leggja upp í Reykjavík þann fisk,
sem veiðist fyrir Austur- og
Vestur-landinu. Lesendurnir at-
hugi ósvífnina. Útgerðarmennirnir
hafa dregið að sér fólk víðs vegar
að af landinu. Það hefir sezt hér
að, og Reykjavík er orðin heim-
kynni þess. Það hefir unnið baki
brotnu í þarfir útgerðarfélaganna.
Dýrtíðin er miklu meiri hér en
nokkurs staðar annars staðar á
landinu. Hún gerir verkamönnum
í Reykjavík ókleift að lækka kaup-
ið; ef þeir eiga að geta lifað þol-
anlegu lífi. En útgerðarmennirnir
virðast ekki vera svo mjög að
hugsa um það. Stórfé hefir verið
lagt fram úr bæjarsjóði til hafnar-
bóta og mannvirkja, sem mjög
hafa flýtt fyrir afgreiðslu skip-
anna og komið útgerðinni að
næstum ómetanlegum notum. En
útgerðarmennirnir virðast ekki
hafa þungar áhyggjur út af þakk-
lætisskuld sinni við bæjarfélagið.
Þeir hóta að flytja atvinnuna
burtu úr bænum og þar með
svifta bæjarfélagið þeim tekjum,
sem þeim er a. m. k. siðferðilega
skylt að veita því sem endurgjald
fyrir alt hagræðið og það þótt
átthagaástin, sem blöðin þeirra
guma mest af stundum, sé látin
liggja á milli hluta. — Ef „Mgbl.“
hefir hins vegar skrökvað þessari
hótun upp á þá, þá er þeirra
að leiðrétta.
Tilgangur hótunarinnar getur
þó naumast verið annar en sá,
að reyna að hræða ,. verkamenn
til að samþykkja kauplækkun.
Hótunin er sem sé ekki fram-
kvæmanleg nema með svo mikl-
um aukakostnaði, að útgerðin
hlyti að stórtapa á þeirri ráða-
breytni. Til þess að leggja upp
meginið af þeim fiski, sem veidd-
ur er á togarana á þeim stöðum,
þar sem tiltölulega lítið hefir ver-
ið lagt upp af fiski áður, og verka
hann þar, þarf ný fiskhús, reiti,
þurkhús o. fl., og til þess að
afferming togaranna geti verið
greið, þarf víða miklar hafnar-
bætur. Einu sinni var t. d. verið
í 3 daga að skipa upp fiski úr
togara á Norðfirði. — Það er
því næsta ótrúlegt, að útgerðar-
menn leggi svo mikið kapp á að
reyna að kúga og níÖa niður
verkamenn hér í bænum, að þeir
horfi ekki í að verja til þess stór-
fé frá sjálfum sér.
En nú hafa þeir sýnt —- ef
þeir mótmæla ekki sögusögn
„Mgbl.“ —, að þeim er ekki að
treysta, og að ef þeir heföu hag af
því, þá myndu þeir hlaupa burtu
með framleiðslutækin fyrirvara-
laust, eins og þeir hafa gert einu
sinni áður,"hvað svo sem bæjar-
búum og bæjarfélaginu liði. Þeg-
ar svo þar við bætist ódugnaður
þeirra við að útvega nýja mark-
aði fyrir fiskinn, þótt tækifærið
til þess sé svo að segja lagt
upp í hendurnar á þeim, eins og
Pétur Ólafsson ræðismaður hefir
réttilega ávítað þá fyrir, þá hlýt-
ur krafa íslenzkrar alþýðu að
verða sú sama um togarana eins
og enskrar alþýðu um kolanám-
urnar:
Störu framleiðslutækin verð-
ur að þjóðnýta.
Ella ér afkoma alþýðunnar í
voða, áður en varir.
Áskorun
til alþingis nm strangari
Mengisbannlðg eg bætt
eEtirlit með þeim.
428 alþingiskjósendur í Siglu-
fjarðarkaupstað hafa sent áskor-
un til alþingis um, að herða á

áfengislöggjöfinni og auka bann-
lagaeftirlitið að miklum mun. Á-
skorunin hefir verið lesin upp á
alþingi.

Urn rniðjan janúar var línuveið-
arinn „Þuriður sundafyllir“ frá
Hnífsdal að veiðum í Miðnessjó.
Gerði þá ófært veður, svo að
skipstjóri bjóst til að halda til
lands. Sá hann þá mótorbát með
neyðarflagg uppi skamt frá og
hélt skipinu þangað, en vegna
stórsjóa og ofviðris gat hann ekki
náð til bátsins og lét því skip
sitt reka með honum alla nóttina
og fram á næsta dag. Þá létti
veðrinu, svo að festi varð kornið
til bátsins. Dró síðan „Þuríður"
bátinn til Reykjavíkur og kom
þangað að morgni næsta dags,
sem var sunnudagur. Þegar þang-
að kom, varð „Þuríður" enn að
bíða 2 daga vegna réttarhalda í
málinu. Tapaði hún þannig 4 dög-
um frá veiðum vegna björgunar-
innar auk þess, sem skip og menn
voru lögð i talsverða hættu.
Báturinn, sem bjargað var, heit-
ir' „Gul!toppur“ og er frá Kefla-
vík; hafði vélin bilað og leki síð-
an komið að bátnum. Við próf-
in upplýstist, að litiar líkur hefðu
verið tii, að báturinn heföi getað
komist af án hjálpar, og voru
skipverjar iátnir eiðfesta framburð
sinn.
Báturinn var vátrygður í Sam-
ábyrgðinni, og fóru eigendur
„Þuríðar“ frarn á að fá greidd
hæfileg björgunarlaun, 8G00 ,til
10 000 krónur, en forstjóri Sam-
ábyrgðarinnar neitaði því. Verða
eigendurnir nú að hefja málaferli
til að ná rétti sínum.
Sögu þessa sagði einn af skip-
verjum á „Þuríði“ tíðindamanni
Alþýðublaðsins, og er hún þess
vel verð, að henni sé á lofti
haldið.
Skipstjórinn lagði í hættu skip
og menn til að bjarga, ekki að
eins áhöfn bátsins, heldur og
bátnum sjálfum. Það hefði verið
auðveldara og áhættuminna að
bjarga að eins mönnunum, taka
þá urn borð í „Þuríði“ og láta
bátinn eiga sig. — Að launum
fyrir drengskap sinn og karl-