Alþýðublaðið - 25.02.1926, Síða 2

2
alþ;ýðubdað*d:
Forsjárleysi
stórútgerð armannanna.
„Mgbl.“ hefir nú, eins og eðli-
legt var, alveg gefist upp á að
lengja árið, og ekki hefir það
heldur treyst sér til að halda til
streitu þeirri uppgötvun sinni, að
verkamenn eigi að vinna 23 stund-
ir í hverjum helgum sólarhring
ársins öðrum en stórhátíðum. Þá
snýr það sér að því að berja
Sóminn fyrir útgerðarmenn nú,
þegar ekki eru liðnir tveir mán-
uðir af næsta ári eftir albezta
fisksöluárið, sem þessi þjóð hefir
lifað. Þó að talsvert meira veidd-
ist af fiski árið 1924 en 1925, þá
var salan svo góð síðara árið, aÖ
19 af hundraði fleiri gullkrónur
fengust fyrir útfluttar vörur það
ár heldur en á fiskiárinu mikla
1924, þó að salan væri einnig
góð það ár. Þó að söluhorfurn-
ar séu lakari nú, þá er nú að
sjá, hve mikið er að marka skrafið
um forsjá útgerðarmannanna. Nú
er að sjá, hve lagnir þeir eru
á að láta nægtir góðu áranna
bæta úr halla hinna lakari. Pét-
ur Ölafsson ræðismaður hefir og
greinilega upplýst og það í mál-
gagni sjálfra útgerðarmannanna,
að fyrirhyggjuleysi og samvinnu-
leysi sjálfra þeirra er um að
kenna, að markaðurinn er ekki
bæði rýmri og tryggari en hann
er. Þegar P. Ó. hafði fyrir nokkr-
um árum sem sendimaður ríkis-
ins rannsakað markaðshorfurnar
víðs vegar í Ameríku, lagði hann
til, að togarafélögin legðu fram
sem svaraði 25—30 skippundum
af fiski á ári frá hverjum togara, og
væri sá fiskur sendur á reynslu-
markaði. Ætlaði þá verandi at-
vinnumálaráðherra jafnvel að sjá
um, að ríkið veitti allrífleg út-
flutningsverðlaun fyrir þann fisk.
En hvernig fór? — P. Ó. segir
m. a.: „Þó ótrúlegt sé, munu
sumir helztu útflytjendurnir hafa
verið svo skammsýnir að vilja
ekkert sinna þessu, — jafnvel talið
það ,humbug‘, — sem væri komið
frá templurum bara til að fá af-
numinn aftur innflutning á Spán-
arvínum," o. s. frv. Og ekki hafi
samtökin orðið öllu betri um síid-
arsöluna. Síldarsamlagið þeirra
„dó í fæðingunni"; Suður-Ame-
ríku-markaðurinn var látinn ónot-
aður, en Spánarvínunum var
dreift um landið í nafni mark-
aðsþrengslanna. Og svo koma út-
gerðarmennirnir nú, undir eins og
ekki er alveg víst, nema óforsjálni
þeirra kunni að koma þeim í koll,
og vilja láta verkafólkið gjalda
ómensku sjálfra þeirra og greiða
fyrir hana einn skattinn enn af
vinnulaunum sínum. En nú sér
alþýðan, að nóg er komið af slík-
um góðgerðum, og neitar einum
rómi. Hún þarf á engum atvinnu-
leysisrekendum að halda, eins og
einn verkamaður hefir kallað þá
svo réttilega, þegar þeir eru farnir
að hóta atvinnuleysisrekstri. Ef
útgerðarmennirnir eru ekki fær-
ari til að stjórna rekstri togaranna
en svo, að þeir þurfi í lok tveggja
beztu áranna að fara í fjárbón
til verst launuðu stéttarinnar í
landinu, þá er þeim sannarlega
ekki trúandi fyrir stjórn þeirra
framvegis. Þeir hafa þá sannar-
lega glatað öllum þeim forsjár-
réttindum, sem þeir þykjast hafa
haft og þeir hafa látið blöð
sín reyna að koma fólkinu tii
að trúa að þeir hefðu. Og þá
liggur ekki önnur lausn fyrir, sem
nokkur lausn er, en pjóðnýting
togaranna.
Frá Fiskiþinginu.
Fiskisýningin 1930.
Nefnd sú, er Fiskifélagió skip-
aði til þess að athuga möguleika
fyrir fiskisýningu árið 1930 í sam-
bandi við 1000 ára afmæli alþing-
is, hefir komið fram með tillög-
ur sínar um málið. í nefndinni
voru þeir Arngrímur Fr. Bjarna-
son, Bjarni Sæmundsson fiski-
fræðingur og Magnús Sigurðsson
bankastjóri.
Nefndin tekur réttilega fram,
að slíkar sýningar sem þessi hafi
mjög mikil áhrif mönnum til upp-
örvunar og séu auk þess mjög
lærdómsríkar um allan atvinnu-
rekstur, þar sem á slíkum sýn-
ingum verði það eitt sýnt, er telj-
ast megi bezt og fullkomnast í
hverri framleiðslu- eða atvinnu-
grein. Hins vegar dylst nefndinni
eigi, að sýningin muni verða mjög
kostnaðarsöm, ef hún á að verða
meira en nafnið eitt og gefa
mönnum glögga mynd af þröun
atvinnuvegarins og ástandi hans
nú og þýðingu fyrir þjóðarbú-
skapinn. Sérstaklega álítur nefnd-
in, að nauðsynlegt muni að reisa
stór eða mörg hús yfir sýning-
armunina.
Það er að öllum líkindum á-
kveðið, að Búnaðarfélag Islands
efni til landbúnaðarsýningar 1930.
Fari svo, þykir nefnd Fiskiþings-
ins varla sæmilegt, að Fiskifé-
lagið sitji aðgerðalaust hjá.
Nefndin hefir átt tal við bún-
aðarmálastjóra um afstöðu Bún-
aðarfélagsins til þessa máls. Að
öllum málavöxtum athuguðum
leggur því nefndin til,
1) að fiskifélagið beitist fyrir
pvl, að haldin verði fiskisýning í
Reykjavik 1930 í sambandi við
1000 ára afmœli alpingis, svo
framarlega sem Búnaðarfélag
Islands heldur pá sýningu.
2) að stjórn félagsins sé falið
að gera fyrsta undirbúninginn
með aðstoð erindreka félagsins og
á annan hentugan hátt og henni
heimilað að verja nauðsynlegu
fé til pess undirbúnings, enda
leggi hún fyrir nœsta Fiskiping
skýrslu um gerðir slnar.
3) að sýningin megi verða svo
fullkomin, að sómi verði að fyrir
félagið og gagn fyrir landið, en
brýnum um leið fyrir öllum, sem
hlut eiga að máli, að stilla svo
vel i hóf, pegar áœtlað verður
um kostnað við sýninguna, að
hann baki hvorki félaginu né
rikissjóði óbœrilegan eða litt bœri-
legan kostnað, hvorki beinan né
óbeinan.
Álit öö tillögur björeunarmáia-
neíndar Fiskifélaesins.
iii.
Um innkaup á gömlum skipum
frá útlöndum.
Um þetta mál farast nefndinni
þannig orð:
„Nefndin hefir álitið rétt að
taka þetta mál til meðferðar, þar
sem töluvert er keypt til lands-
ins af mjög gömlum skipum, og
áhugi manna fer vaxandi í þá
átt, að auka innkaup slíkra skipa
og nota þau að.allega til línu- og
síldveiða hér við land, og er jafn-
vel ætlast til, að þau flytji veiði