Alþýðublaðið - 05.03.1926, Blaðsíða 2

ALPÝÐUBLA^ D
Landhelgisgæzlan
og
fiskiþingið.
Fiskiþingsnefndin, er fjallaði
um málið að þessu sinni, er ein-
lmga úm þáð, að landhelgismál-
ið sé í slíkri óreiðu, að eigi sé
vió það unandi. Er það aðallega
tvent, sem hún leggur áherzlu á
í því efni, sem sé, að skipakostur
til vörzlunnar sé ónógur, og að
landheigin sé of þröng. Um fyrra
atriðið getur hún þess, að úr því
muni rætast með varðskipinu
nýja, er væntanlega kemur í sum-
ar. Pó telur hún nauðsynlegt, þar
til skipið kemur, að styrkja Aust-
firði til landhelgisvama. Kveður
hún skip vaða þar uppi innan
landhelginnar, alveg uppi við
landssteina, og spilla þar óáreitt
veiði landsmanna. Getur nefndin
þess, að um lángt skeið hafi það
verið áhugamál þeirra, er sjó-
mensku stunda á heimamiðum, að
fá landhelgina rýmkaða og helzt
svo, að flóar og firðir yrðu al-
friðaðir fyrir togurum. Um þetta
farast nefndinní meðal annars
þannig orð:
„Sé hægt með vaxandi rann-
sóknum um líf fiska hér við land
að sannfæra þær þjóðir, er fiska
hér, um, að nauðsynlegt sé að fá
breiðara svæði friðað vegna upp-
vaxtar ungfiskjarins, . verður að
telja það mjög líklegt, að breyt-
ing fáist á landhelgistakmörkun-
um, og það því frekar, sem eng-
in föst alþjóðavenja er um land-
helgistakmörk, og mikilsmegandi
þjóðir telja rýmkun landhelginnar
enga fjarstæðu."
Tillögur þær, er nefndin bar
fram um landhelgismálið, eru svo
hljóðandi:
„1. Fiskiþingið skorar á stjórn
og ping að fá bát tafarlaust til
landhelgisvarna fyrir Austurlandi,
par til hið nýja varðskip kemur.
2. Fiskipingið skorar á stjórn
og ping að reyna að fá landhelg-
ina rýmkaða og að styðja eftir
megní alla viðleitni, sem kemur
fram í pá átt að vinna pvi máli
gagn."
.Nefndin hefir réttilega bent á
nauðsynina á umbótum að því,
er ánertir þéssa tvo þætti land-
helgismálsins, varðskipakostinn
og landhelgissvæðið, en henni
hefir láðst að kveða upp alit sitt.
og gera tillögur um atriði það, er
hlýtur alt af að vera eitt af meg-
inatriðum landhelgisgæzlunnar og
landhelgismálsins í heild sinni,
sem sé framkvæmd yfirvaldanna
á landhelgislögunum. En það er
sá þáttur landhelgismálsins, sem
svo er ábótavant, að það er þjóð-
inni eigi einungis til stórkostlegs
fjárhagslegs tjóns, heldur einnig
til hinnar mestu vansæmdar. Hefir
verið sýnt fram á það hér í blað-
inu fyrir nokkru með þeim rök-
um, er eigi verða hrakin. Hefði
nefndin átt að koma fram með
tillögu þess efnis, ad fiskiþingid
skoraði á landsstjórnina að hlut-
ast til um pað, að yfirvöldin beittu
landhelgislbgunum pannig, aðpau
mœttu að gagni koma, en eigi eins
og peim hefir verið beitt til pessa.
Með því hefði nefndin ef til vill
unnið það ágætisverk, að fyrir-
byggja í framtíðinni öll uppboðs-,
Cardinal- og Júpíters-hneyksli.
S. Or.
Alþlngl.
Neðri deild.
Þar var í gær frv. um viðauka
víð Flóaáveitulögin samþ. til e.
d. og frv. um innflutningsbann
á dýrum (án leyfis) og um raf-
orkuvirki til 3. umr. Hafði á-
veitufrv. tekið nokkrum breyting-
um. — Um dýrafrv, benti J. A.
J. á þá ðsamkvæmni, að það und-
antæki engin spendýr, en myndi
þó ekki eiga að teljast bannfrv.
gegn innflutningi mannfólks, sem
þó væri ein spendýrategundin,
og annar þingmaður minti á, að
eríitt myndi reynast að beita því
gegn rottunum. Því svaraði Halld.
Stef. þannig, að varla myndi
neinn fara að flytja inn fólk á
sama hátt og vöru. Það kæmi þá
sjálft. Og rotturnar flyttu menn
ekki inn viljandi. J. A. J. gat þess,
að fólk hefði þó verið flutt inn til
Iandsins á Hkan hátt og önnur
dýr, þ. e. án þess að það sjálft
hefði frumkvæðið að flutningnum.
Þá kom til umræðu heimildar-
beiðnin handa stjórninni eða Jóni
Þorl. að mega gefa ,,Kára"-félag'
inu það eftir, að skuld þess við
Islandsbanka gangi fyrir ábyrgð-
arskuld þess við ríkissjóð um
tryggingu með 2. veðrétti í tog-
urum félagsins gegn því, að bank-
inn láni því íé til útgerðar núna
á vertíðinni. Var látið heita svo,
að veðréttur ríkissjóðs væri tal-
inn nær einskis virði, þar sem 1.
veðréttur gengi fyrir, en skipín
væru fallin í verði, en öðru visi
virðist íslandsbankastjórnin líta
á það mál. Hafði Björn Líndal
íramsögu fjárhagsnefndar. Lagði
hann áherzlu á, að afgreiðslu
málsins þyrfti að flýta; þó upp-
lýsti hann það, að deila hefði áður
fyrri staðið um það í þingimr,
þegar ríkið gekk í ábyrgðina,
hvort skilja bæri svo, sem trygg-
ingin, er ríkissjóður fengi, væri
í 1.. eða 2. veðrétti skipanna, en
svo reyndist hún vera að eins í
2. veðrétti (Vel af sér vikið!) og
að félagið shuldaði ríkissjóði 42
pús. kr. í tekjuskatt, sem hann
taldi ekki myndu unt að fá
greiddan. Jón Þorl. kvað fjárhags-
nefnd hafa flutt tillöguna eftir
beinum tilmælum stjórnarinnar.
20000 sterlingspunda skuldin, sem
gengi fyrir veði ríkissjóðs, væri
með áföllnum vöxtum 487 000 ísl.
kr. — Það var því óhætt að
hleypa enn meiri skuld fram fyrir
veðskuld félagsins við ríkið(!).
Síðar kvað hann samt sem áður
geta farið svo, að félagið færi á
höful5ið í vertiðarlokin. Pétri Otte-
sen reiknaðist, að tap ríkissjóðs á
„Kára"-félaginu að með töldum
ógreidda tekjuskattinum liti út
fyrir að verða upp undir 170 þús.
kr. Hefðu þó eigendur félagsins
sumir verið vel efnaðir menn, sem
gjarna hefðu getað lagt fram féð
í stað þess að fá ríkisábyrgðina
1923. Var þá nokkuð deilt um,
hverjum ábyrgðarlánið væri að
kenna. Jón Þorl. kvað „Kára"-fél.
ekki standa hallari fótum nú en
í árslok 1923.. Virtist honum það
víst vera góð röksemd fyrir sam-
þykt betligjafarinnar. Hákon kvað
rök B. Líndals heimskuleg. Kvaðst
hann hafa frétt, að fisksala
„Kára"-félagsins hefði farist fyrir
í sumar sökum klaufalegrar
stjórnar. — Vár svo betligjafar-
tillagan borin upp og samþ. möt-
atkvæðalaust til síðari umræðu.
Stóð þá Jón Þorl. upp og óskaði,
að. deildin afgreiddi málið til
fullnustu þegar í stað. Var þá
fundi slitið < og annar settur í