Alþýðublaðið - 06.02.1920, Side 1

Alþýðublaðið
G-eíið út af Alþýðuílokkiium.
1920 Föstudaginn 6. febrúar 27. tölubl.
S==— —
Khöfn 4. febr.
Gengisimmur peninga í Suður-
Jótlandi kostar Danmörk 107 milj.
króna.
Habstoot»gaj»aj* til
valdffl.
Khöfn 4. febr.
Símfregn frá Washington segir,
a*5 sendiherraráðið hafi aftur viður-
kent yfirráð Hab3borgara í TJng-
Verjalandi.
frá Stberín.
Kköfn 4. febr.
Pregn frá Washington hermir,
a^ herráð byltingamanna hafi
tekið Vladivostock (við Kyrrahaf).
ssAuðvaldið44.
(Niðurl.)
Verksmiðjueigendar og kaup-
^nn. Einar segir að verksmiðju-
^naður sé ekki til í landinu. Það
er líka rétt, að lítið er um hann.
tví segir hann, að átt muni vib
^aupmenn, þegar talað sé um
ailðvald. Það gildir einu, hvort það
6ru kaupmenn, sem eru atvinnu-
r0kendur, eða verksmiðjueigendur,
aðir reta atvinnu á sama hátt.
Hann segir að jafnaðarmenn
akifti sér lítið af skrifstofufólki.
að er rétt, en það er því sjálfu
Q kenna. Það skoðar sig sem
»ai'istokrati“ (o: heldrafólk) og vill
6kki við félagsskap eiga, enda sýpur
að seiðið af því, því það er mjög
illa launað, húsbændum þess til
einkis sóma.
Kaupgjaldið. „Eru menn píndir
til að vinna fyrir óheyrilega lágt
kaup?“ spyr Einar. Hann svarar,
að því fari fjarri. En eg segi að
svo sé, óbeinlínis.
Á meðan verkamenn hafa ekki
rótgrónari félagsskap með sér, en
þeir hafa nú, verða þeir að ganga
að boðum atvinnurekenda, hvort
sem þau eru sanngjörn eða ekki
Prófessorinn heldur því fram, að
atvinnurekendur hafi orðið við
kröfum verkamanna, og megi þeir
vel við una. Það findist honum
líklega,, ef hann ætti sjálfur að
lifa á launum þeirra. En væri Einar
nægjusamur, eins og hann vill að
verkamenn séu, þá væri hann ekki
að snuðra eftir beini í hverjum
krók, þegar hann hefir fullar ámur
kjöts!
Yerkamenn hafa orðið meira en
að þrefalda kaupið síðan fyrir
stríðið, segir Einar.
Hvað er þá kaup verkamanna?
Maður, sem gengur alt árið í
vinnu, getur þá borið úr býtum
3640 kr. En þess er að gæta, að
hann hefir að jafnaði ekki vinnu
alt árið. Það er mikill hluti vetr-
arins, sem alment gengur írá.
Kaupið var alt of lágt fyrir
stríðið, og það er það enn. Og það
er t. d. tiltölulega dýrara að lifa
á íslandi en nokkurstaðar annars-
staðar.
Vinnutíminn. Þá heldur Einar
fram, að verkamenn hafi fengið
vinnutíman styttan svona þegjandi.
Ojæja. Ekki tókst það þó fyrir
prenturum. Og víðast er vinriu-
tíminn 10 tímar á dag. Og erum
við þar langt á eftir öðrum þjóðum.
í sveitum hafa menn verið
þrælkaðir, þó það sé að minka,
og á sjó vinna. menn gegndarlaust,
og löggjöfin hefir látið sér sæma
að þverskallast við réttmætum
kröfum sjómanna.
Tekjuskattsskráin og gjafmildi.
Það á ekki að vera til auðvald á
íslandi, nema þegar tekjuskattskrá
Rvíkur er á feröinni og vinnuleysi
eða pestir þjá bæinn. Tekjuskatt-
skráin ber með sér auðmenn og
öreiga.
Um gjafmildina vil eg segja það,
að hún ætti helst ekki að vera til.
Hún gerir menn þýlynda. Það væri
sæmra, að menn (þeir sem vinna
allan ársins hring) hefðu svo mikið
kaup fyrir vinnu sína, að þeir
þyrftu ekki að flýja á náðir ann-
ara, þegar andstreymi ber að
höndum. Það gerir þá minni menn,
og skaðar þá og þjóðfélagið. En
það er eins og atvinnurekendum
falli betur það fyrirkomulag. Hann
veit hver áhrif það hefir.
En þess vegna er fátæktin til,
að fólk fær ekki fyrir vinnu sína,
það sem það þarf til þess, að geta
lifað sómasamlegu lífi.
Þurfi hæstaréttardómari 10 þús.
kr., eða prófessor við háskólann
9500 kr., þá þarf óbreyttur verka-
maður 6000 kr.
En Einar skilur ekki, að aðrir
geri kröfu til lífsins en prófessorar
og aðrir „lærðir“ menn.
Að endingu! Hvort, sem Einar
prófessor Arnórsson vill halda því
fram, að til séu auðmenn á íslandi
eða ekki, þá er áreiðanlega alt of
mikill munur á milli hinna ein-
stöku stétta í landinu, og of mikið
gert að því, að halda fjöldanum
frá hinum ýmsu auðsuppsprettum
landsins.
En það er þyrnir í augum Ein-
ars og hans nóta, að greiða götu
almennings til velmegunar. Það
er nú hans brauð. En þeir, sem
trúa á framtíð íslands, vita, að
þegar fram líða stundir, mun ís-
lenzk alþýða vakna af því deyfð-
armóki, sem húu nú er i og ryðja
af sér okinu, sem Einar vill sjálfs
sín og húsbænda sinna vegna, að
hvíli sem lengst á henni.
Það er ekki tími til þess að
sinni, að árétta fleira í áður-
nefndri grein prófessorsins, en það
getur verið, að vikið verði að
þessu síðar hér í blaðinu, og þá
rækilegar. Enda virðist þörf á því.