Alþýðublaðið - 20.03.1926, Blaðsíða 2

2
ALRÝÐUBLA^i^
•« -'i —re; --’ -:■-,■ ■<r-^
íALÞÝÐUBLAÐIÐ |
< kemur út á hverjum virkum degi. ►
< Afgreiðsla í Alpýðuhúsinu við t
< Hverfisgötu 8 opin frá kl. 9 árd. >
í til kl. 7 síðd. ►
< Skrifstofa á sama stað opin kl. >
< 9Va~ 10'/a árd. og kl. 8—9 siðd. t
< Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294 ►
J (skrifstofan). >
< Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,00 á ►
< mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15 t
< hver mm. eindálka. f
< Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan |
< (í sama liúsi, sömu símar). >
•Verkbann
fttgerðarananna.
Hvergi í mentuðum löndum
Þykir pað furðu sæta nú á tím-
um, þótt verkalýðurinn geri verk-
föll eða aðrar þvingunarráðstaf-
anir, þegar honum eru allar leiðir
lokaðar aðrar til þess að koma
fram réttlátum og lifsnauðsynleg-
um kröfum gagnvart atvinnurek-
endum, og mikill fjöldi manna hér
á landi, einnig utan verkamanna-
stétlar, skilur og veit, að þetta
örþriíaráð neyðast verkamenn til
að nota, þegar .annað dugir ekki.
Bann verkamanna gegn þvi, að
fiskur yrði fluttur hér á land úr
togurunum, var eitt af þessum
þrautaráðum til þess að afstýra
því, að útgerðarmenn kæmu fram
valdboði sínu við verkakonur, —
og öllum skynsömum mönnum
auðskilin ráðstöfun.
Mótleikur útgerðarmanna hefir
mörgum oröið torskilinn.
Þegar verkamenn bönnuðu að
flytja fiskinn á land úr skipunum,
þá svöruðu útgerðarmenn með
því að banna upp- og út-skipun á
kolum og salti.
Það er engu líkara en útgerðar-
menn hafi litið á ráðstafanir
verkamanna eins og snjallræði,
sem gengi bara of skamt. Bann
verkamanna beindist aðallega að
verkunarstöðvum fiskjarins í
landi. Bann útgerðarmanna bein-
ist einungis að öflun fiskjarins.
Hvernig stendur á þessu grá-
lega tiltæki útgerðarmanna? spyr
maður mann.
Svörin eru margvísleg og rnörg
ekki annað en getgátur.
Sumum finst liggja beinast fyr-
ir að skýra þetta svo, að með
þessu séu útgerðarmenn að hjálpa
verkamönnum til þess að þröngva
þeim sjálfum — útgerðarmönnum
— til sanngirnisráðstafana í þessu
máli.
En hver trúir því?
Sumir líta svo á, að útgerðar-
menn vilji með þessu bera sig
borginmannlega og láta líta svo
út, að þeir séu hvergi smeikir; —
þeim sé enginn bagi ger með
verkfallinu. >
Þetta er ekki sennilegt.
En lítum á annað.
Undan farin tvö ár hafa verið
hagsæl aflaár. Hagur þjóðarinn-
ar hefir tekið framförum. íslenzka
krónan hefir hækkað í verði gagn-
vart útlendum gjaldeyri. Þessi
hækkun hefir verið notuð óspart
af atvinnurekendum til þess að
heimta .verkalaun lækkuð, svo að
það yrðu jreir — atvinnurekend-
urnir V, en ekki verkalýðurinn,
sem græddu á viðreisn þjóðar-
hagsins.
Nú hafa atvinnurekendur fengið
fullnægt nokkrum af þessum kröf-
um sínum og í suinum atvinnu-
greinum. En þeir hafa ekki fengið
kröfum sínunr fullnægt að öllu
og ekki í öllum atvinnugreihum.
Til þess að ná því, sem á
vantar, er eitt ráð til: að fella
aftur í verði íslenzku krónuna.
Það gerir atvinnurekendum
sama gagn og kauplækkun. Það
er sama og kauplækkun.
Atvinnurekendur hafa hátt um
það, að verkamenn græði á geng-
ishækkun. Þeir munu naumast
neita þvi, að verkainenn tapa á
gengislækkun.
Stjórnmálaflokkur atvinnurek-
enda hefir til þessa haldið því
fram út á við, að íslenzka krónan
ætti að komast upp í guilgengi.
En hitt er engu að síður full-
víst, að meðal útgerðarmanna eru
margir — og sumir áhrifamestu
mennirnir í þeirra hópi , sem
eiga ekki aðra ósk heitari en þá,
að íslenzka krónan faíli í verði
frá því, sem nú er, en hækki ekki.
Og hvað er eðlilegra en að þeir
útgerðarmenn hugsi svo, sem af
gengdarlausri gróðafíkn og gá-
lausri „spekúlasjón" hafa dregið
að selja afurðir sínar þangað til,
að afurðirnar eru fallnar í verði á
útlendum markaði ? Hvaða ráð
liggur beinna við og er öruggara
til þess að firra þá tjóni af
klaufalegri ráðbreytni, en einmitt
þetta, — verðfall íslenzku krón-
unnar ?
Og þegar nú er kvis um það, að
verðgikli íslenzkrar krónu standi
ekki meira en svo föstum fótum,
þá segir sig sjálft, að stöðvun
togaraflotans um aflasælasta tíma
ársins ætti að vera sæmilega ein-
hlít ráðstöfun til þess að uppfylla
óskir útgerðarmanna: Að forða
gálausum „spekúlöntum" frá fjár-
tjóni og koma fram almennri
lækkun á vinnulaunum á þann
ganga að sáttaboðum verkakvenna,
við spornað.
Ef útgerðannenn létta ekki af
verkbanninu þegar í stað og
ganga að sttaboðum verkakvenna,
þá mun torvelt veitast að finna
aðra sennilegri skýringu á ráð-
Iagi þeirra en þá, sem hér var
vikið að. p.
Sameinað alþingi.
I gær var hakiinn 2. fundur
þess og ákveðin ein umr. um
þingsál.til). Jónasar um, hverjar
kröfur beri að gera til trúnaðar-
manna íslands erlendis. Síðan var
lokaður fundur alt þar til kl.
var farin að ganga 8 í gærkveldi.
Ný frumvörp.
Sveinn í Firði, Ásgeir og Ben.
Sv. flytja þingsál.till. í n. d. um,
að jafnhliða landskjörinu að sumri
fari fram þjóðaratkvæðagreiðsla
um það, hvort samkomustaður
alþingis skuli vera á Þingvöllum
frá 1930. — Landbúnaðarnefnd
n. d. flytur frv., er dýralæknir
hefir samið að mestu, um útrým-
ingu fjárkláða með þreföldu
kláðabaði um alt land í ársbyrjun
1929.
Til „Morflimblaðs“~ritaraima!
í gær er einhver ykkar að fárast.
yfir því, að kaup verkamanna
skuli vera hið sama nú á klst. eins
og í apríl 1924.
Þetta er ekki í fyrsta skifti,
sem ]>ið alið á því, að kaup
verkanranna eigi að lækka, held-