Alþýðublaðið - 27.03.1926, Blaðsíða 4

4
ALÞÝÐUBLADID
um'og verkamönnum í kaup'deilu
þeirra.“
Var yíirlýsing þessi samþykt
því nær í einu hljóði (eitt atkv.
á móti), ,og tóku svo ,að segja
ailir fundarmenn þátt í atkvæða-
greiðslunni. Þá var og enn frem-
ur borin upp og samþykt í einu
hljóði svo hljóðandi
áskorun tilsáttasemjara ríkisins:
„Fundurinn átelur, að sáttasemj-
ari ríkisins skuli eigi hafa kom-
íð fram með tiilögu í kaupdeilu-
málinu og borið hana undir báða
aðila („Framsókn" og „Félag ísl.
botnvörpuskipaeigenda), og skor-
ar á hann að koma fram með á-
kveðna tillögu eigi síðar en á
morgun."
Fundurinn fór hið bezta fram,
og voru menn einhuga um fundar-
efnið, kaupdeiluna og réttmæti
krafna verkalýðsins, — enda þóít
þarna væru saman komnir menn
af öllum pólitískum flokkum.
Neðri deild.
Þai’ var í gær frv. um að veita
þeim tveimur erlendu rnönnum,
sein áður hefir verið skýrt frá,
tíkisborgararétt, um málanáms-
aukningu í Stýrimannaskólanum
undir íarmannapróf, um aðstoðar-
skyldu við slökkviliðið á Isafirði
og um breytingd á lögum um
notkun bifreiða (um ölvaða bif-
reiðarstjóra o. fl.) öllum vísað til
3. umr. — Þá var haklið áfram
1. umr. um heimildarlög til járn-
brautarlagningarinnar. Nú komst
Sveinn í Firði að og talaði í lík-
um anda og áður. Kvaðsí hann að
svo stöddu vera tregur til að
fylgja málinu út úr deildinni.
Taldi hann Jörund vera óþarflega
vanþakklátan við sig, því áð
oft hefði hann þó greitt atkvæði
með fjárveitingum í sýsiurnar
„austan fjalls". . Fanst honuni
Magnús dósent ekki hafa verið
orðfagur, þá er hann talaði um
„hemigirnipúka“, og vekti hann
grun á sjálfum sér, þegar hann
notaði siík orð. Halld. Stef. (sið-
ar): Og „hrossakaupapúki“, sagði
hann ííka. — Sveinn komst úí í
samanburö á, í landnámi hvers
fornmanna nú væri rnest menn-
ing, og þar næst á auðlegð í
héruðum. Þórarinn mælti mjög á
móti járnbrautarfrv. og það gerði
H. Stef. einnig. Sagði Þórarinn,
að þb að hann styddi stjórnina,
pá. vildi hann ekki eiga það undir
henni að veita henni þessa heirn-
ild. Kvaðst hann ætla að reyna
að verða betur undir það búinn
að mæla gegn frv., þegar það
kæmi til 2. umr.
Fundurinn héit áfram um kvöld-
ið tii kl. nærri 8, og urðu þá um-
ræður um járnbrautarfrv. sýnu
fjörugri en áður. — Ben. Sv.
kvaðst halda, að hann gæti skrif-
að undir hvern staf í ræðu Þórar-
ins. (Á hann þá líka við ummæli
hans, þegar hann tók það fram,
að hann styddi stjórnina?). Taidi
Benedikt dr. Valtý Guðmundsson
mesta fræðimanninn um þetta
járnbrautarmál. En hann vilji láta
flytja inn Dani, til að fjölga fólk-
inu á áveitusvæðinu eystra, þeg-
ar járnbrautin sé komin. Það gæti
raunar verið, að sumir vildu, að
sá innflutningur yrði kominn í
kring, áður en samningstímabilið
við Dani er útrunniö, til þess að
tryggja það, að samningnum yrði
ekki sagt upp. Því svaraði Magn.
dós. síðar með því að minna á, að
einu sinni var Guðm. Hannesson
alveg í vandræðum með, hvað
gera ætti við fólkið hér á landi,
sem kærni við eðlilega fjöigun,
þó að engir menn væru fluttir inn.
—Ben. Sv. sagði, að verkfræðing-
ur hefði komið hingað í fyrra frá
Kyrrabafsströnd og hefði hann
ekið í eigin bifreið yfir þvera
Ameríku. Þessu hefðu blöðin
hérna ekki þorað að segja frá,
— haldið að það myndi spillu
fyrir járnbrautinni. Og einnig
hefði maður farið í körfubifréið
frá Húsavík til Akureyrar. Það
liti út eins og Sunnlendingar vildu
ekki bæta vegi sína, til þess að
hægra væri að knýja frarn járn-
braut. Ölfusárnar væru látnar ó-
brúaðar og austurvegurinn ekki
færður úr Smiðjulaut né Kamba-
vegurinn fiuttur til. Óskaði hann
að Iokum, að flutningsmenn fr\’.
félLu frá „þessu ilia undirbúna
og aióþarfa fyrirtæki“. — Magn.
dós. svaraði. Benti hann á, að á
leiðinni austur þyrfti ekki að
grafa ein einustu jarðgöng. Það
væri mikil) munur eða víða er-
iendis. Sumir þingmennirnir væru
fyrirfram sannfærðir um, að járn-
braut ,hér á iandi gæti ekki borið
sig. Þess vegna væru þeir á mótL
Samkeppni bifreiða við járnbraut-
ir væri lík og ritvéia við prent-
smiðjur, og ekki meiri. .— Jakob
kvaðst vera á báðum áttum, en þó
leit svo úf, sem hann væri fremur á
móti frv. Kvaðst hann vilja láta
athuga rækilega, hvort bifreiða-
vegur gerði ekki sama gagn og
járnbraut.
Þá var umr. frestað. Meðal
þeirra mála, sem ekki komust að,
var 2. umr. um afnám húsaleigu-
iaganna. Gegn því frv. þarf al-
þýða nú aö standa á verði, svo
sem frekast er unt.
í dag er 2. umr. fjárlaganna.
Það langt hefir fjárveitinganefnd
n .d. fylgt tillögum Ásgeirs Bjarn-
þórssonar máiara, sem hann flutti
hér í biaðinu ÍO. þ .m., að hún
leggur til, að styrknum til skálda
og listamanna sé eigi skiftsmærra
en svo, að enginn sá, er hann
verður veittur, fái minna en 1000'
kr. — Hins vegar hefir Hákon
framið þau mentaspjöll, að leggja
til, að styrkurinn til orðasöfnunar
Þórbergs Þórðarsonar falli niður,
Væntanlega verða þingmenn þó
suo langsýnir, að gíná ekki við
þessari flugu. Málfræðingar síðari
tíma og aðrir þeir, sem íslenzkri
tungu unna, munu teija þeim 1200
kr. vel varið, sem fjárl.frv. ætlar
Þórbergi til þeirra starfa. Eða á
þetta að vera hefnd fyrir ummæli
í „Bréfi til Láru“? — Ekki getur
sú hefnd talist þingmanni til
sóma, enda myndi svo síðar mælt,
að hún hitti aðra meir en Þórberg.
Efri deild.
Þar voru 5 mál á dagskrá í
gær, en 2 þeirra, þál.till. um nið-
urlagningu' vinsölu ríkisins á
Siglufirði og þál.till. um tilfærslu
veðréttar ríkisins í „Kára“-togur-
unum, voru tekin út af dagskrá,
— fyrra málið samkvæmt ósk
flm., Einars á Eyrarlandi, en síð-
ara málið vegna þess, að ráðherr-
arnir — einkum fjármálaráðh. —
voru eigi viö staddir. Er þetta í
3. eða 4. sinni, sem umræðum um
„Kára“-málið er frestað. Virðist
sem Jóni Þorlákssyni finnist málið
heklur óhugnæmt umtalsefni og
sæti því lagi að vera fjarstaddur,,
er það er til umræðu. Er það.