Alþýðublaðið - 10.04.1926, Side 2

2
ALÞÝÐUBLAÐID
ALÞÝÐUBLAÐIÐ |
kemur út a hverjum virkum degi. ►
! Afgreiðsla í Alþýðuhúsinu við ►
Hvefiisgötu 8 opin frá kl. 9 árd. ►
til kl. 7 síðd. {
Skrifstofa á sama stað opin kl. >
9' o —IOV2 árd. og kl. 8—9 síðd. í
Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294 f
(skrifstofan). í
Veröiag: Áskriftarverð kr. 1,00 á ►
| mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15 ►
hver mm. eindálka. ►
Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan >
1 (í sama húsi, sömu símar). ►
.Verklíðssamband Norðurlands4
Á síðasta Alpýðusambandspingi
var samþykt ákvörðun um að
koma upp fjórðungssamböndum í
fjórðungum landsins til þess að
annast sérstaklega hreyfinguna
þar.
Norðlenzki verkalýðurinn reið á
vaðið-og stofnaði 26. apríl síða^ta
árs „Verklýðssamband Norður-
lands“. Er nú ár síðan og því
nokkur reynsla fengin fyrir, hvert
gildi slík fjórðungssambönd geti
haft fyrir verklýðshreyfinguna.
Sambandið var stofnað af 4 fé-
iögum, en nú eftir eitt ár eru fé:
ögin orðin 8 og þó að eins 3 af
þeim í Alþýðusambandi fslands.
Hafa verið stofnuð á árinu 3 jafn-
aðarmannafélög: „Jafnaðarmanna-
félag Þingeyinga" á Húsavík,
„lafnaðarmannafélag Skagfirð-
nga“ á Sauðárkróki og „Jafnað-
innannafélag Siglufjarðar“. Auk
ress hefir verkamannafélagið
,Frám“ á Sauðárkróki verið end-
rrreist og gengið i sambandið, og
svo hefir veriö stofnað „Verklýðs-
xJag Glerárþorps". Er þettá gleði-
egur vottur um vaxandi skilning
rerkalýðsins nyrðra á gildi sam-
takanria og aukinn pólitiskan
rroska hans. Mun það að miklu
ey:i vera Verklýðssambandi Norð-
Jrlands að þakka, sem sent hefir
nenn til Jressara staða til að gang-
ist fyrir félagsstofnununum og
‘fla þau félög, er fyrir voru.
Það hefir því þegar sýnt sig, að
hetta verklýðssamband var fært
tm að rækja það starf, sem stjórn
Mþýðusambandsins hefir ekki
innað. Það er mildu léttara fyrir
hjórnir fjórðungssambanda að
tanda í sambandi við félögin,
mlda þeim vakandi, senda þang-
að menn til að flytja erindi eða
halda fundi. Nú hefir reynslan
sýnt, einkum þó í verkfallinu síð-
asta , að full nauðsyn er á að
treysta samtökin sem bezt úti um
land, og reynslan af „Verklýðs-
sambandi Norðurlands" sýnir, að
með stofnun fjórðungsambanda er
gott ráð fundið til að ef-la hreyf-
inguna sem mest. Því væri það
nú nauðsynlegt, að gengist yrði
fyrir stofnun fjórðungssambanda
á Vestfjörðum og Austfjörðum
sem allra fyrst. Verkalýðurinn
alls staðar á landinu þarf að geta
staðið sem ein heild saman í
stéttabaráttu sinni. Það þarf að
koma upp félag alls staðar þar,
sem verkalýður er, og það þarf
að halda við félögum þar, sem
þau eru þegar stofnuð. Sambands-
stjórn i Reykjavík nær ekki til
allra fé'aganna, meðan samgöngur
eru svo erfiðar, sem enn er. Þess
vegna verður að skifta verkefninu
og fá forgöngumönnum verklýðs-
hreyfingarinnar í -hverjum fjórð-
ungi það starf í hendur að létta
störf Alþýðusambandsins með því
að koma upp fjórðungssambönd-
unr. Og það er full þörf á, að
gengið verði að starfi þessu með
áhuga og atorku sem allra fyrst.
Það getur óefað orðið verklýðs-
hreyfingunni íslenzku að miklu
liði. *
Alpingi.
Neðri deild.
Afnám húsaleigulaganna.
1 fyrra dag var frv. um afnám
húsaleigulaganna til 3. umr. í n. d.
Pétur Þórðarson flutti þá breyt.-
till. við það, áð heimildarlögin
frá 1921 væru áfram í gildi, svo
að bæjarstjórnin gæti samið hús-
næðisreglugerð. Jón Kjart. taldi
illa gert, ef þessi heimildarlög
væru látin standa lengur (Við
bæjarstjórnina eða hvað ?(!!)) P.
Þ. kvað ástæður þær, er húsa-
leigulögin hefðu verið sett vegna,
ekki hafa breyzt svo, að rétt væri
að nema þau úr gildi. Leigjend-
ur væru svo mikill hluti bæjár-
búa, að ftingmenn gætu ekki látið
sér liggja í létlu rúmi, að réttur
þeirra væri fyrir borð borinn nteð
afnámi laganna. Þau hefðu verið
hemill á hækkun húsaleigu og
hrakninga fátækra barnafjöl-
skyklna, sem myndu verða miklir,
ef þau yrðu afnumin, og eins
væri fullkomin ástæða til að bú-
ast þá við hækkun leigunnar.
Myndu ])ó flestir kannast við, að
hún væri nógu há. Þar sem hann
samt sem áður bjóst við, að
deildin samþykti afnám laganna,
vildi hann þó freista að bjarga
heimildarlögunum um reglugerð-
arsetningu. Það gætu komið fyrir
þau atvik, þegar alt yrði látiö
laust, að ekki yrði vanþörf á að
gripa til þeirra. — Meiri hluti
allshn. hafði nú bætt því við till.
sí'na um afnám laganna, að
eigi megi „hækka leigu þess leigj-
anda, er situr í húsnæðinu til
þess tíma,“ þ. e. til 14. maí 1927.
— Jón Baldv. benti á, að dýrt
myndi leigjendum verða, ef skjóta
þyrfti deilum, er rísa kynnu út
af framkvæmd laganna ]>annig
breyttra, til dómstólanna. Hins
vegar starfi húsaleigunefndin
ókeypis, og ættu me'nn því
hægara með að skjóta málum sín-
um til hennar. Því hefði verið rétt-
ara af meiri hlutanum að leggja
til, að lögin stæðu óbreytt fram
á næsta ár, t. d. til 15. febr.
Bezt væri að fella frv. Þar næsta
ráð værj að samþ. tillögu P. Þ.
Bæjarstjórnin myndi ekki hafa
ætlast til, að heimildarlögin yrðu
feld úr gildi, og væri líklegt, að
hún notaði þau, ef aðallaganna
misti við. Orðalagið á tillögu
meiri hlutans væri eins og fyrir-
boði þess, er verða myndi, ef lög-
in væru afnumin. — Jón Þorláks-
6on kvaðst sem þingmaður
Reykjavíkur mæla gegn tillögu
P. Þ. Kvaðst hann jafnvel heldur
vilja hafa lögin eins og þau
væru. Virtist hann ekki bera mikið
traust til flokksbræðra sinna, er
mynda meiri hlutann í bæjar-
stjórninni. P. Þ. kvaðst hafa hald-
ið, að bæjarstjórnin væri skipuð
beztu mönnum, og undraðist orð
Jóns Þorlákssonar, en kvaðst hon-
um sammála um, að betra væri
að frv. félli en að tillaga sín
yrði samþykt, en af öðrum á-
stæðum. Jakob var með tillögu
P. Þ. og minti Jón Þorl. á, að
stjörnarráðið yrði að staðfesta
reglugerð, er bæjarstjórnin semdi
samkvæmt lögunum, svo að hætt-
an af henni væri ekki mjög mikil.