Alþýðublaðið - 17.04.1926, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐID
ÆLÞÝÐUBLAÐIÐ
kemur út a hverjum virkum degi.
j Afgreiðsla í Alpýðuhúsinu við
J Hveiíisgötu 8 opin frá kl. 9 árd.
< til kl. 7 síðd.
j Skrifstofa á sama stað opin kl.
; 9 */a— lO'/a árd. og kl. 8—9 síðd.
! Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294
< . (skrifstofan).
! Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,00 á
< mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15
J hver mm. eindálka.
< Prentsmiðja: Alþýðuprentsmiðjan
! (í sama húsi, sömu símar).
„Út úr ögöngunum44.
Guðinundur Hannesson háskóla-
kennari — í læknisfræði — hefir
nýlega ritaó býsna orðamildar og
áhyggjufullar greinir um eina
tnynd fólkstjórnarfyrirkomulagsins
sérstaklega, jringræðið, og dvaliö
mjög við galla, sem berir hafa
orðið á jrví á síðustu tímum. Tel-
ur hann komiö í ógöngur með jrví,
svo sem jrví er nú beitt, og vill
vafalaust í einlægni — leitast við
að benda á leiðir „út úr ógöng-
unum“.
Trúlegt væri, að lærður maður
eins og háskólakennarinn og um
margt íhugull gæíi hitt á sæmí-
lega leiö til umbóta, ef hann tæki
tillit til alls |>ess, sem mentaður
og lærour maður á að geta gætt
við íhugun jressa málefnis, en jrað
hefir jró ekki orðið. Tillögur hans
til umbóta eru bkki annað en nýj-
ar bætur á gamalt fat, og vita all-
ir, sem eitthvað rámar í kristin
fræöi sín, hvert hald er í slíku,
j>egar stofninn i fl'íkinni er gamall.
lúetta slys við íhugun málsins
stafar af jrví, að háskólakennar-
inn hefir - vonandi heldur óvilj-
andi en viljandi alveg gengið
franr hjá jiví, sem raunvísindin
íiafa iagt til aukinnar Jiekkingar
á jijóðfélaginu, jiróunar-öflum jress
og -lögmálum, — alveg gengið
fram hjá rannsóknum, kenning-
um og stefnu jafnaðarmanna að
öðru en jrví, sem jreir fleipra, er
fiekkiriguna skortir. Sakir jiessa
iicEi' hann ekki að gripa um rætur
meinsins, og jjess vegna fara
bolla'eggingamar um lækning [joss
fyrir ofan garð og neðan.
Hann gætir jress ekki, aö lrin
núlega niynd íólkstjórnarfyrir-
komulagsins er gengin í gildi fyr-
ir barátlu jreirrar jijóðfélagsstétt-
ar til valda, sem nú hefir yfirráð-
in. Sú barátta var háð með stuðn-
ingi hinnar stéttarinnar, sem nú
hefir skilist frá, jrar eð hagsmunir
hennar liaía verið hornir fyrir
borð, aljjýðustéttarinnar. Yfirráða-
stéttin nú verandi komst til vakla
með ]j\’í að berjast fyrir fram-
kvæmd á hugsjónum fólksstjórn-
arstefnunnar, rétti einstaklingsins
og auknum jiroska hans, „frelsi,
jafnrétti og hróöerni". Hún vildi
jiá aukna aljrýðumentun og vann
að jrví að útbreiöa almenna pekk-
. ingu, sem er skilyrði fyrir J)ví,
að lýðstjórn geti haldist, og bætt-
um kjörum almemvngs. Meðan
svo var, hélt stéttin fylgi fólksins,
og lýðræðisstefnan fór sigri hrós-
andi um löndin. Síðar gerðist
jressi framsóknarstétt burgeisa-
stétt sakir fjárhagsgrundvallar
jress þjóðskipulags, er hún gerði
sér, eignarréttar einstaklinga á
framleiðslutækjunum, er skapaði
ólíka hagsnruni milli eigenda og
vinnenda, burgeisa og aljrýðu; nú
verandi jijóðfélagsstíttaskif.ing
fullkomnaðist, og yfirráðastéttin
varð minnihlutastétt i jrjóðfélag-
inu. Þá varö hún að snúa við
blaðinu. Siðan leitast hún við að
halda yfirráðunum með [)ví að
I^röngva kosti alj)ýðu, minka aj-
menna þekkingu, efla fáfræði ng
hleypidóma og villa fólki sýn um
jrjóðmál með útgáfu blaða og bók-
menta, sem gylla nú verandi
skipulag og vilía um orsakir til
galla [)ess. Við jætta er komin
spilling í j)jóðmálalífiÖ, og hin
núlega mynd fólkstjörnarfyrir-
komulagsins ■— ])ingræðið er
öll skekt og úr lagi færð. Minni-
hlutastéttin, sem er hér á landi
aðeins einn fjórði hluti pjóðarinn-
ar, heldur enn við jringræðisfyrir-
komulag'iö af görnlum \ ana, en
sutns staðar hefir hún kastað [)ví,
[>ar sem j>að dugði henni ekki
lengur, eins og t. d. á Spáni og
ítalíu, og tekiö upp einræðisstjörn
minnihlutastéttar.
Að j)essu athuguðu er ijóst,
hver er leiðin „út úr ögöngun-
um“. Með fölkstjórnarfyrirkomu-
lagi verður meiri hlutinn að ráða,
ef vel á að fara, eins og verið
hefir á blómaöld ])ingræðisins.
Þess vegna veröur. leiðin sú að
vinna yfirráðin í f)jóÖfélaginu í
hendur meirihlutastéttarinnar, al-
j)ýðu, samkvæmt stefnu jafriaðar-
inanna og skipa svo málum, að
orrök stéítaskifiingaiinnar verði
afnumin. Þá veröur fólkstjórnar-
fyrirkoinulagið í samræmi við hag
þjóðarheildaiinnar og mun bless-
ast.
Þess vegna veröur kjörorð allra
Þeirra, sem í alvöru vilja komast
„útúr ógöngunum“, að vera Jjetta:
Yfirrádin til (ilpijdunnar!
híeðri deiid.
Þar varb frv. um bæjargjöld í
Vestm.eyjum aö lögum í gær. Þar
er fasteignagjald til bæjarjrarfa í
! eyjunum ákveöið 40 aurar af
hverjum fulluin hundiað krónum
; rirðingarveiös eftir fasteignamati
af öllunr húseignum og af bygg-
ingarlóöum, sem einstakir rnenn
eiga eða hafa leigurétt yfir.
Frv. um útsvör var afgreitt til
e. d. Var sandur af breytingaiill.
og atkvgr. ekki lokið fyr en kl. að
ganga 9 um kvöldið. Meðal sam-
Þyktra breytingatill. var sú frá
allshn., aö atvinnumálaráðh. sé
heimilt að undan|)yggja björgun-
unarstarfsemi á sjó útsvars-
greiðslu.
Efri deild.
Þar var frv. um bryggjugerð í
Borgarnesi vísað til 3. umr.
Ný frumvörp.
Fjárhagsn. n. d. flytur frv. um
|iær breytingar á vörutollslögun-
um, að tollurinn lækki urn helm-
ing á steinolíu og verði 15 aur. af
hverjum 50 kg.; á salti og kolum
verði hann 1 kr. á smálest, í stað
1,50 og 3,00, og falla alveg niður
á tunnum undir síld eða kjöt og
tilsniðnu efni i Þær> P- á. m.
gjaröaefni. ~ Sjávarútv.n. n. d.
flytur frv. um [)á hreytingu á
landhelgislögunum, að áminning
megi koma í stað sektar fyrir
hlerabrot í fyrsta sinni, — Þ- e-
ef veiðarfærin eru ekki öll í búlka
innanborðs, Þegai' togari er í land-
helgi, — ef j)aö er Jjóst af öllum
atvikum, að skipið hefir hvorki
verið aö veiðuni í landhelgi né
undirbúningur geröur i J>ví skyni.“