Alþýðublaðið - 26.04.1926, Side 2

2
ALÞÝÐUBLAÐID
[alþýððblaðib
< kemur út á hverjum virkum degi.
«.....•....- ' *
| Afgreiðsla í Alpýðuhúsinu við :
< Hverfisgötu 8 opin frá kl. 9 árd. ;
J til kl. 7 síðd.
| Skrifstofa á sama stað opin kl. ;
J 9Va —10V2 árd. og kl. 8—9 síðd.
; Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294
< (skrifstofan). j
J Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,00 á ;
< mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15 :
J hver mm. eindálka. ;
< Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan •
J (í sama húsi, sömu símar). ;
< _____________________________1
Alfiiififfi.
Neðri deild.
Þar var í fyrra dag fossavirkj-
unarfrv. vísað til 3. umr., að br,-
tilL fjárhn. og peirra Ásgeirs og
J. A. J. samþyktum, en engar af
tillögum Sveins náðu fram að
ganga. Jóni Baldv. jíótti ekki nóg
trygging vera fyrir því, að sér-
leyfið geti ekki lent í braski og
verði ekki notað, og greiddi hann
því atkv. gegn aðalgreinum frv.,
vísun þess til 3. unir., en með
tillögum um hert ákvæði, en
,Framsóknar‘-flokkurinn og ,Sjálf-
stæðis'-flokksbrotið voru bæði
klofin um þetta mál, eins og mörg
önnur. — Frv. um sauðfjárbað-
anir var umræðulaust afgreitt til
e. d. og frv. um húsa- og lóða-
skatt í Siglufjarðarkaupstað vísað
íil 3. umr.
Einkasala á áhurði.
Frv. Tr. Þ. um, að Búnaöarfé-
lagið selji áburð í næstu fjögur
ár, hafði tekið allmiklum stákka-
skiftum hjá landbn. Skýrði nefnd-
in frá því á þingskjali, að samkv.
skýrslu Búnaðarfélagsstjórnarinn-
ar hefði framkvæmdarstjóri fél.
(þ. e. Sig. Sig. búnaðarmálastjóri)
slept, að því er virtist viljandi,
þvert ofan i samþykt búnaðar-
þingsins, einkasölu á Noregssalt-
pétri, er félagið hefði haft, í hend-
ur félagi Nathans & Olsens í
Reykjavik, og dulið stjórn Bún-
aðarfélagsins þessa nærri hálft
annað misseri — eða jafnvel í alt
að 10 mánuði, samkv. því, sem
M. Guðm. sagði í þinginu. Viður-
kendi Tryggvi sem form. Búnað-
arfél., að skýrsla nefndarinnar
væri rétt, en einnig var skýrt frá
því í umræðunum, að Sig. áliti, aö
hann hefði sjálfur haft einkaum-
boðið, en ekki Búnaðarfélagið. —
Nathan & Olsen hafa einnig ein-
okun á þýzkum kaiksaltpétri. Nú
voru góð ráð dýr, og sá landbún,-
nefndin (Hákon, Jör. Br., Jón á
Reynistað, H. Stef. og Árni frá
Múla) ekki annað vænna til trygg-
ingar sæmilegu verðlagi en að
leggja til, að heimila ríkisstjórn-
inni að veita Búnaðarfélaginu
einkasölu á tilbúnum köfnunarefn-
ísáburði frá næsta nýjári, ef það
hefir ekki áður endurheimt hið
mista umboð. Magn. dós. mun
hafa þótt þetta undarlegt uppá-
tæki, að íhaldsmenn mæltu með
einkasöiu, því að hann óskaði
nafnakalls; en þrátt fyrir nafna-
kaliið var frv. vísað til 3. umr.
með 19 atkv. gegn einum 4.
Kaupin á „Þðr“.
J. A. J. lagði til, að árlegt gjald
Vestmannaeyinga til útgerðarinnar
verði 15 þús. kr., og varð það eins
og vant er að vera til þess, að
þær tillögur, er lengra gengu,
voru feldar. Niðurfali gjaldsins
alls féll með 8 : 7 atkv., en 10
þús. kr. ákvörðunin með jöfnum
atkv. (8 : 8), en tili. J. A. J. var
samþ., og bíður þál.till. um kaup-
in svo breytt ályktunar sameinaðs
þings, svo sem venja er til, þegar
sú deild, er síðar ræðir þál.till.,
breytir henní.
Þingtruflanir.
Tvent gerðist þann dag, sem
mörgum virtist í óþinglegra Iagi:
— Sjö ræður voru haldnar um,
hvort fjárkláðafrv. skyldi tekið út
af dagskrá þar til í dag, svo að
útbúnar yrðu br.till. við jrað. Tal-
aði Árni frá Múla þrisvar gegn
því og í fjórða sinn jafnfrpmt
Hákoni, svo að forsetinn varð að
grípa til bjöllunnar, og þar með
var málið tekið út af dagskrá, svo
sem aður var ætlað. — Aftur á
móti var reynt að halda fundi á-
frant eftir kaffihléið, og tókst það
í nálægt 20 mín. Þá kom safnað-
arfulltr.frv. til umr. Við það flýtti
M. T. sér út úr deildinni, og var
þá svo fátt þingmanna eftir, að
hún var ekki álitin ályktunarfær,
varð að slíta fundi.
Efri deild.
Frv. til fjáraukalaga fyrir árið
1924 og frv. um samþ. landsreikn- _
inga 1924 var visað til 2. umr. og
f járhagsn
Hæstiréttur.
Um hæstar.frv. urðu langar umr.
Flm., S. Eggerz, kvað breytingu
þá, er gerð var á þinginu 1924 i
þá átt, að fækka dómendunum
;niður í 3, vera svo hættulega fyrir
réttaröryggið í landinu, að brýna
nauðsyn bæri til að leiðrétta þau
afglöp. J. M. forsætisráðh. talaði
gegn frv. Kvaðst hann vera á
sömu skoðun nú, sem 1924, að
réttarörygginu væri fyllilega nógu
vel borgið með 3 dómendum, og
rnyndi hann því greiða atkv. gegn
frv., er þar að kæmi. Jónas deildi
á J. M. fyrir það, að hann hefði
eigi framkvæmt lögin frá 1924 um
dómendafækkunina og niðurlagn-
ingu hæstaréttarritaraembættisins,
enda þótt honum hefði verið innan
handar að skora á dómstjórann
að segja af sér, þar eð hann væri
svo aldurhniginn að hann gæti
eftir lögunum farið frá með full-
um launum, — og hann hefði get-
að losað landið við hæstaréttar-
ritaraembættið með því að veita
nú verandi hæstaréttarritara, sem
væiri í alla staði og að allra dómi
ágætlega hæfur maður, forstjóra-
starfið við Brunabótafélag fslands,
í stað þess að veita það rnanni,
sem ekki væri sambærilegur við
hann í þessu efni. — Varð nokkuð
karp milli Jónasar og J. M. út af
þessu. Enn fremur beindi Jónas
þeÍTri spurningu til S. E., hvort
það væri vegna nokkurrar sér-
stakrar spillingar í dómsmálalífi
þjóðarinnar, sem hann bæri nú
fram frv. En S. E. kvað nei við.
— Frv. var vísað til 2. umr. og
allshn.
Nýjar pingsályktunartillögur
tvær flytur Jónas frá Hriflu í
e. d., aðra um að skora á stjórn-
ina að láta rannsaka siglingaieið-
ir við Barðastrendur og á Gilsfirði
til að tryggja það, að strandferða-
skip geti hættulaust komið á
nokkrar hafnir á svæðinu frá
Hagabót að Króksfjarðarnesi og á
Salthólmavík, og hina um að
skora á stjófnina að leggja fyrir
næsta alþingi frv. um, að svifta
megi menn, sem að læknisdómi
eru langvarandi ofdrykkjumenn,
lögræði og fjárræði, ef bæjarstj.
eða sveitarstjórn óskar. Kveðst