Alþýðublaðið - 12.02.1920, Síða 1

Greíið tit at Alþýöuílokknum.
Fimtudaginn 12. íebrúar
32. tölubl.
ÆkYttlafrdlslai
í Stilnr-jitlanði.
Khöfn 10. febr.
^átttakan í atkvæðagreiðslunni
| Suður-Jótlandi (fyrsta atkvæða-
beraði) er mjög mikil, þrátt fyrir
bað þó hvassveður sé og rigning.
^bQistaðar búið að lesa upp at-
^æðin, og hafa Danir fengið þar
^faldan meirihluta. Kaupmanna-
^öfn er fánum skrýdd og opin-
berir samkomustaðir opnir tveim
^um lengur en ella. Aukaútgáfa
befir komið út af blöðunum.
Brezka parlameatil.
Khöfn 10. febr.
^rezka parlamentið hóf starf-
3ebii sína aftur í dag. Búist er
við töluverðum breytingum á ráðu
Pytinu.
^rihækkumn á hveiti.
^®estir þeir, sem ekki eru við
Ver2lun riðnir, munu hafa veitt
Vl eftirtekt, hve sterlingspundið
® úollarinn hafa verið að stíga
á síðkastið; og þó menn hafi
þessu eftirtekt, þá hafa fæstir
^Ssað um að þetta hefði áhrif á
^ Slegt ííf almennings hér á landi.
11 svo er það þó. Amerískar
rbr hækka nú allar gífurlega í
rði hér á landi, vegna gengis-
^ kkunarinnar. Yar í gær sagt frá
1 fiúr í blaðinu, að hveiti mundi
a af þaim orsökum um 20 kr.
fivi
er Poki (hver 63 kíló).
Viðtal við Magnds Kristjánsson,
íorstjóra laudsverzlunarinnar.
„Hveitiveiðið heflr nú hækkað,"
segir M. Kr., „um tuttugu til
tuttugu og þrjár krónur hver 63
kílóa poki, þ. e. úr 57 kr. upp i
77 og úr 60 upp í 83 kr. Hækkun
þessi stafar að mestu leyti af
hinu háa gengi dollarsins.
Hækkunin nemur á hverjum
dollar, frá því að við fengum síð-
ast hveiti, á þriðju krónu, eða
eitthvað um 2 kr. 25 aura. Lítið
eitt af hækkuninni stafar þó af
hærra innkaupsverði, og af því að
farmgjöld hafa hækkað (um 16 kr.
smálestin með Eimskipafélagsskip-
unum).
Landsverzlunin leggur, svo sem
kunnugt er, mjög lítið á vörurnar,
á hveiti til dæmis aðeins 3 til 4
prósent. “
Hið háa gengi
dollarsins.
Við þurfum nýja fjármáia-
pólitík.
Viðtal við Héðin Valdimarsson cand.
polit., skrifstofustjóra Lands-
verzlunarinnar.
Alþýðublaðið hefir átt tal við
Héðin Valdimarsson, sem auk
þess að vera hagfræðingur (cand.
polit.) heflr sem skrifstofustjóri í
Landsverzluninni þessi striðsár
fengið mikla praktiska reynslu
í fjármálum.
„Við íslendingar", segir Héðinn,
„kaupum allar helztu lífsnauðsynj-
ar okkar frá Ameríku og Eng-
landi, eða sem stendur nær ein-
göngu frá Ameríku. Þaðan fáum
við alla matvöru, nema rúgmjölið
og nokkuð af sykri, er við fáum
frá Danmörku. En af því að við
nú fáum helztu lífsnauðsynjar al-
mennings frá þeim löndum, þar
sem gengi peninganna er hátt, og
er alt af að hækka, þá hlýtur af
því að leiða, að kjör almennings
fari versnandi. Hið háa gengi
ameríska dollarsins kemur því
fyrst og fremst fram sem aukin
dýrtið hjá almenningi, og því
meir, sem dollarinn hækkar, því
dýpra sekkur íslenzka þjóðin í fá-
tækt. Því án lífsnauðsynjanna frá
Ameríku getur hún ekki verið.
Verðið á dönsku krónunni er
orðið mjög lágt, miðað við amer-
íska mynt, og af því súpum við
seyðið, því við fylgjum Dönum
alveg blint í fjármálunum, í stað
þess að við ættum að hafa aðra
bankapólitík en þeir, þ. e. sérstaka
banka og fjármálapólitík fyrir okk-
ur. Ef svo væri, þyrftum við ekki
að líða fyrir hið lága verð dönsku
krónunnar.
Þegar athugað er hver sé orsök
þessa lága verðs, sem danska
krónan er í, þá kemur ekki eitt,
heldur margt til greina. Danir
seldu á stríðsárunum of mikið út
úr landinu, og hafa svo eftir
stríðið þurft að kaupa til landsins
aftur fyrir dýrara verð, því verð-
lag hækkaði, en lækkaði ekki,
eins og búist var við að mundi
verða eftir stríðið. Ein af afleið-
ingum stríðsins var, að ógrynni
fjár safnaðist á einstakra manna
hendur, manna, sem þá lítið
kunnu með svo mikið fé að fara,
en keyptu fyrir miljónir einskær-
an óþarfa, sem þá var fluttur inn
í landið svo tugum miljóna nam,
á skömmum tima.
Suður Jótland • kostar Dani of-
fjár; gengismunurinn einn á krón-
unni og markinu þýzka kostar þá
á annað hundrað miljónir króna.
Þeir hafa og að sögn sett ógrynni
af fé fast í þýzkum mörkum, sem
þeir keyptu þegar markið féll eftir
stríöið, í von um að það stigi
bráðlega aftur, sem gersamlega
hefir brugðist; markið hefir þverfc